Yazarımız Plutarkhos MS I yüzyılda yaşamış Yunan tarihçi, biyografi ve deneme yazarıdır. Kendisini günümüze devreden “Paralel Hayatlar” yazı serisiyle tanırız. Asıl olanı ise kendisinin ciltler dolusu bir yazım hayatı olduğudur.
Lykurgos MÖ 800 yılında doğmuş ve 8 aylık bir krallık dönemi yaşamış dahasında ise kral naibi olarak devam etmiş ve gezip gördüğü yerlerden edindiği bilgiler ile yeni reformlar ile Sparta’yı diğer bütün medeniyetlerden farklı kılmış. Zenginliğin para, pul ve süs olmadığını, asıl zenginliğin erdemlik olduğunu öne sürmüş ve kendi yaşamını kendi bitirmiş bir kanun koyucudur.
Kitaba konu olan Lykurgos’un kısaca bir yaşam öyküsü ve kurduğu devlet yapısını kaleme aldığıdır. Gerçi addedilen kişinin tarihte doğru olup, olmadığı bilinmemektedir. Varsayımlar ise Sparta kanun koyucunun Lykurgos olduğunu göstermektedir. Herodot ile Ksenofon'un kaynaklarında bazı bazı adı geçmiştir.
İçeriği Lykurgos’un aşırı mütevazı kişiliği ve yaptığı reformların nesiller boyu devam edebilecek bir kalitede olduğudur. MÖ VII gibi bir tarihte Antik Yunan da böyle bir varoluş ve eşitlik kavramı gerçekten hayret verici bir durumdur. Özdeşleştirecek olursak eğer şimdinin komünizmine denk bir devlet idareciliği olarak verebiliriz.
Ayrıca sadece devlet idare yapısını değil, Sparta hakkında bilgiler, Sparta’da kadınlar ve erkekler, çocuklar, gençler diye de birçok bilgiyi içeren bu 50 sayfalık eser hem okunması eğlenceli hem de düşünmenizi gerektiren birçok şeyi sizlere sunar.
Yasacımız hiçbir yasasını kâğıda dökmedi, bunu en iyi uygulama yolu olarak halka benimsetmek, örf ve adet gibi benliklerine yerleştirmekten geçtiğine inanıyordu. Kusursuz bir insan ırkı türetmeye meyilli bir aile düzeni peşinden koşmaya çalışmıştır.
Yasaları ölümünden sonra gelen 14 kral dahi değiştirmeyi uygun görmemiştir. Sanırım günümüzdeki birçok yönetim şeklinin şekillenmesine ise zemin olmuştur.
Başlıca yasa ve reformlara değinecek olursak eğer;
*Senato ve otuzlar
Kişimiz zamanında yapılan haksızlıkları ve kralların mutlak hâkimiyetlerini elinden almak veya güçlendirmek için, halkında bir söz hakkı olmasını istemesinden dolayı ilk senato kavramını ortaya atmış, yapılandırmış ve geliştirmiştir. Otuzlar ise 28 senato üyesi ve 2 kraldan oluşan mutlak iradedir.
*Toprak Paylaştırma (Parsel) ve Para
Hâkimi oldukları toprakları parçalara bölüp, eşit miktarda kadın ve erkeklerin dağılımını gerçekleştirmiş ve azınlık olan toprak sahiplerini yok sayarak, herkese eşit miktarda dağıtmasıdır. Ayrıca parayı altın ya da gümüş değil değersiz bir madem olan demire çevirmiş ve 436 gram yapmıştır. Bu yeniliği ise paranın saklanmasını zorlaştırmış, dış ticareti bitirmiş, hile, rüşvet gibi yüz kızartıcı şeyleri ortadan kalmıştır.
*Ortak sofralar
Amacı zenginliği yoksullaştırmak ve kişileri bir arada yemek yemeğe teşvik edip aşırıcılığı ortadan kaldırmaktır.
Sözün özü; kitap çok okunulası ve tavsiye edilesidir. Muhakkak fikriniz olması gereken eserler arasında yerini aldığını düşünüyorum. Ayrıca eğlenceli bir yazım tarzı ise gerçekten konunun kafanızda daya iyi yere etmesini sağlıyor.
Sevgi ile kalın…
