Hamd, bütün iyiliklerin, ni'meti sayesinde tamamlanabildiği Allah'a; salat ve selam efendimiz Muhammed'e olsun.
İmdi, şu anda elinizde bulundurduğunuz eser, hicri 150 yılında vefat eden Belhli Mukatil b. Süleyman'a aid olup el-Eşbâh ve'n-Nezair fi 'l-Kur'ani'l-Kerim adını taşımaktadır.
Kahire'deki el-Camiatu'l-Arabiyye'ye bağlı "Ma'hadu'l Mahtütat'ta [Yazmalar Enstitüsü'nde] bulunan tek nüshanın filmine dayanarak tahkikini yaptım. Söz konusu bu nüshanın aslı ise, Türkiye'deki genel bir kütübhanede 516 numara'da kayıtlı bulunmaktadır. Bu nüsha, iri ve güzel bir hat ile VII. asırda yazılmıştır.
Mukatil b. Süleyman'ın geriye bırakmış olduğu kültürel mirastaki özel ihtisasımın, bu eserin tahkikinde bana çok yardımı oldu. Bu ihtisasım neticesinde onun uslübuna aşina oldum, görüşlerini öğrendim. Çünkü daha önceden Mukatil'in Tefsir-i Kebir'inin tahkikini ve bunun 1851 sayfaya ulaşan 4 ciltlik baskısını da gerçekleştirmiştim. Bu Tefsir üzerindeki çalışmamın, Mukatil b. Süleyman'ın el Vücüh [el-Eşbâh] ve'n-Nezâir adlı eserini tahkik etmekte bana yardımı oldu. Çünkü metin, benim için anlaşılmaz ya da kapalı
bir hal aldığında -doğruyu tesbit için-Tefsire başvuruyordum. Tahkikten önce Mukatil b. Süleyman'ın hayatını ve sivrildiği ilmleri incelemeyi başa aldım ve ardından, Kur' an ilmleri, bu ilmlerin lafzi zenginliğinin açıklanması ve luğavi icazının ortaya konulması açısından -temel kaynaklar arasında olan- el-Eşbâh
ve'n-Nezair isimli bu kitabı tanıttım; kitabın yöntemini, düşüncesini açıkladım. Allah'tan bu eseri faydalı kılmasını niyaz ederiz. Şüphesiz ki O du'aları işitendir, kabul edendir.
Dr. Abdullah Mahmud Şehhate