Fırat Özbey abinin bu iletisinden
#39035990 sonra koştum kitabın üstüne. Üçyüzyetmişbeşinci sayfasında Metin Altıok da aynı sürahinin derdine değinirdi. Koca sayfayı bir bu cümle kaplamış;
'Neden hep boş bir bardağa yüksünmeden boyun eğer sürahi?' diye sorar, aslında sormaz; hayat bilgisi üzerine gözlemciliğini, toplumsal damarlardan nasıl yakaladığını göstermek istiyordu abimiz. Tıpkı,
https://1000kitap.com/_belirsizlik 'in; 'Hayattaki bütün amacım basit yaşamak, basit düşünmek, yarın hakkında hiçbir şey bilmemek. Belirsizlik içinde günü yaşamak, bir şeyler üzerinde düşünebilecek kadar kelime bilmek. Fazlasını istemiyorum. Varlığımı kanıtlamak gibi bir derdim yok.' demesindeki, ölümümü olumlayacak-tanımlayacak değilim mertebesi gibi. Yine bu soru Feridun Urfa'nın, 'sen Tanrı'nın kendiyle monologu, sen yalnız bir kadının çıldırmış hali' dediği nüktelere de eş düşmüyor mu, her ne kadar bu bilince hareketle yazılmış olmasa da benim için aynı tematik bütünlüğe denk düşüyor.
Geçen kafamı kaşıyordum parkın birinde. Üzerime bir kaç gözün dikildiğini fatketmem biraz zaman almış. Neyse ki zaptedebildim kaşıntıyı da, elimi tekrardan ceplerime montalayabildim. Durup düşünüyorum; sahi neden bakıyordular bana o parktakiler. Bir süre onların gözüyle kendimi izler buldum beni. Kim bilir neler düşündüler hakkımda. Bitli biri olduğumu mu dersiniz...İnsan mıydım, değil miydim? Sanmıyorum biri hayranlıkla bakıyordu. Herhalde bir şeyler düşündüğümü, dertlerden kafayı sıyırmış olduğumu felan düşünmüştü. Faraza kirli sakalımda onaylatmıştır düşündürdüklerimi. Pek bir ayarı olmayan dünyalılar işte, eylemlerinin nihayeti kestirilemiyor. Baker'in
Aşındırma Denemeleri/okurlar kitabının ikiyüzonsekizinci sayfasında 'mümkün dünyalar' diye bir ibareye rastgelip üzerine epey düşünmüştüm. Yer aldığı pasajın ilgili yerleri;
"Bir azınlık, nerdeyse kaçınılmaz, cehennemi ve acı verici bir zorunlulukla kendisini 'çoğunluk' görünümlerinden birine dahil etmek ihtiyacını hisseder. Merkez rücu, bir bozgun, bir ricat halini alır. Yitirilmiş ve hiç yaşanmamış bir 'mümkün dünyalar' çoğulluğu çoğunluğun egemenliği açısından tehlikeli, serseri sarsıntılar yaratır."
Velhasıl buralardan birtakım ipuçları da alıp, maddeler alemindeki devinimin dur duraksızlığına rağmen, mananın vücut bulduğu modelin bazı mutlakları gibi çıkarımlar elde etmeye, hatta Russell'ın 'Tanışıklık ve betimleme yollu bilgi ayrımına' temas etmeyi planlıyordum kafamda ama beceremedim. Beynimin çatırtıları eşliğinde yazara yöneleyim;
Uzun saçları ve gözlükleri vardı, yakışıklıydı da, sürahi gibi tutulacak bir kulpu olsun asla istemezdi. Zaten Füsun'dan yakayı sıyırır sıyırmaz memleketimin toprakları üzerinde sekiz yıl kadar cirit atmasından belli. Bir de felsefe mezunuysan, oh ne ala memleket.
Kısacası şiirde yer alan dil malzemesinin yapısı ve fonksiyonu üzerinde çok durulur.
Lafız ile mana arasındaki münasebet, yani gösterge ile kavram arasındaki ilişki içine girersem, çıkamam, ancak kör topal...Ki edebi tür içinde düşünülüp ele alınması gereken eserlerin tamamını okumadan, özelliklerini hatta bütün unsurlarını dikkate almadan söz konusu tür hakkında kanaat belirtme hakkına da sahip miyiz, sanmıyorum. Aynı esere sayısız yorumlamalar geliyor, ki pek azı dışında ne tasniften, ne tasvirden, ne tenkitten, ne de estetikten hareketle değerlendirmeler değil. Eserin yapısı, anlatma tekniği, bütünüyle tasvirinden uzak yorumlamalar...Doğrusu bütün bunları yapabilecek donanıma sahip değilsek, bir iki cümle ile durumu geçiştirmeye çalışmak tercih edilmesi gereken olmalı. Hiç değilse eserin hüviyetine halel gelmiş olmaz. Esere vücut veren, retoriği, muhtevası, belagatını ararken temayüzlerle vakit harcamış olmayız, ya da kanmış, bilahare aldatılmış da...
Beni bu konular üzerinde -işin içinden sıyrılamamamla- düşünmeye meyledenlere selam olsun. Belki çok sonraları, düşünmeye dair mecalsizliği ve yetersizliği aşacağım günler görürsem bu konular üzerinde düşünmeye tekrardan yelteneceğim.
Bir Acıya KiracıMetin Altıok · Kırmızı Kedi Yayınevi · 20222,566 okunma
··
236 görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.
