Kanuni Sultan Süleyman kimdir?
İlber Ortaylı: Muhteşem Süleyman büyük bir mareşal, usta bir kuyumcu, beğenilen bir şairdi. Yaptıklarını ve yaşadıklarını, bir hükümdar olmanın ne demek olduğunu anlayarak değerlendirmek gerekir. Kanuni üzerinden âleme ders vermek manasızdır.
Sayfa 9Kitabı okuyor
·
4 görüntüleme
Sultan Süleyman dâhi, istisnai bir kişidir. Fakat bulunduğu çağda böyle bir dâhinin çıkması o kadar da şaşırtıcı değildir. Tarihte belirli dönemler vardır ki bazı coğrafyalarda böyle çok sayıda insan çıkar. Mesela Türkiye’nin ve Şark’ın mimari tarihinde görülmemiş nitelikte bir mimar olan Mimar Sinan..
Yaygın kanaatlerin aksine, yaşadığı devir öyle güllük gülistanlık bir dönem değildir. Mesela Celali İsyanları vardı.
Kanuni’nin çok güzel şiirleri var. Mesela bir şiirinde Hürrem’e hitaben “Sen benim İstanbul’umsun” diyor.
Mustafa’nın katlinde Hürrem’in rolü olamaz. Bu bir can pazarıdır. Küçücük çocukların kelleleri gider. Bu evrensel bir kanundur: “Ya Sezarsın, ya da hiç.” Her devletin, her iktidarın düşmanları vardır ve o insanlar her zaman alternatif ararlar. Osmanlı’da kardeş kavgasının nedeni budur. Sokaktaki muhalefet rahatsız olunca kendine bir lider arar. İşte bu türden bir muhalefet, iyi niyetli olsun ya da olmasın, Şehzade Mustafa’yı lider olarak seçti ve yönlendirdi.
Anadolu ve Rumeli’de devletin hâli de güllük gülistanlık değil. Mesela Mustafa’nın katlinden sonra, Düzmece Mustafa İsyanı çıktı ve bu isyan zor bastırıldı. Millet hâlinden memnun olsaydı, çarşı pazarda huzur olsaydı, bu isyan çıkar mıydı?
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.