Yorgun Savaşçı, salt tarihi bir roman değildir. Kemal Tahir’in resmi ideolojiyle, tarihi ezberlerle ve ya tamamen övgü ya da tamamen yergiye varan yargılamalardan sıyrılarak objektif olmaya çalışarak gerçekleştirdiği bir hesaplaşmadır. Bilenler hemen hatırlayacaklardır; Mehmet Aslantuğ ve Arzum Onan’ın başrolünde oynadıklar Sıcak Saatler isimli bir dizi vardı. Rahmetli Nihat Nikerel’in can verdiği Cehennem Cevdet karakteri vardı. Benim kitabı okuma sebebim daha doğrusu kitaptan haberdar olma sebebimdir Cehennem Cevdet. Cevdet’in kitaptaki Cehennem Cemil’i çok sevmesi ve kendisiyle özdeşleştirmesi sonucu üniversitedeyken kitabı sürekli okumuştur. Millet döne döne ceza hukuku ineklerken Cehennem Cevdet sürekli kitabı okumuştur. İki günde kitabı bitirir ve tekrar başlar tam 28 kez. Üniversite öğrenim sırasında birinci sınıfta ilk defa okuduğumda ben de çok etkilenmiştim fakat Cehennem Cevdet kadar. Ben o dönemler her yıl bir defa okumaya başladım. Sonra bazı yıllar es geçsem de bu yıl tekrardan başladım. Her yıl okunması gereken kitaplar listeme Yorgun Savaşçı’yı da böylece ekledim. Gelelim kitaba.. Birinci Paylaşım Savaşı’nın sonrasındaki olayların anlatıldığı kitapta tarihsel ezberlerimiz yıkılıyor aslında. Tarih derslerinde bize öğretilen Kurtuluş Savaşı’nda toplum öyle canla başla savaşı istedi ve savaştı ki bu ülke öyle kurtuldu masalının tarihi dayanaklarının o kadar da sağlam olmadığını anlatıyor. Burada geçmişe yönelik bir eleştiri veya yargılama söz konusu değil bana göre. Evet 1911 Trablusgarp Savaşı ile başlayan ve İstiklal Harbi ile biten uzun bir savaş döneminden bahsediyoruz. Dile kolay gelen hayata o kadar kolay gelmiyor ne yazık ki. Bir toplum düşünün ki uzun yıllardır savaş ve belirsizlik yaşıyor ki bunun en önemlisi bir dünya savaşı. Sonuçtaki memnuniyetsizlik ve bıkkınlık oldukça doğal. Ayrıca bu olayların yaşanmasının sebep olan İttihat ve Terakki üzerine o dönem henüz objektif çalışmaların az sayıda olması kitabın kahramanlarından Halil Kut Paşa vesilesiyle yapılıyor. Hürriyetin halk tarafından istenip istenmediği, Kurtuluş Savaşı düşüncesi ve halkın savaşa katılma isteği, ya da halka uygulanan dayatma ve diğerleri, yani yorgun bir halk, yorgun bir ordu sözün özü: Yorgun Savaşçı. Kurtuluş Mücadelesine farklı bir bakıştır Kemal Tahir’inkisi. Anadolu’dan bakar mücadeleye ve Cehennem Topçu Cemil üzerinden halkın hem engellerini hem de desteğini anlatır. Romanın baş karakteri: Cehennem Topçu Cemil. Savaşta gitmediği cephe kalmamıştır, sıkı bir İttihatçı’dır, çok iyi atıcıdır ki romanın ilk bölümüne adını veren Von Kres Paşa’nın Dürbünü’nü atıcılığı sayesinde kazanmıştır. “On buçukluk boforsla karıncayı gözbebeğinden vurur, kafatasını azıcık zedelerse şayet, para almaz” işte Cehennem Topçu böyledir. Cehennemliği yüreğindedir Yüzbaşı Cemil’in ve her zaman saklasa da öfkesi cehennem ateşidir. Sembolizmin kullanıldığı bir çok olay ve olguyu romanda bulmak mümkündür. Fakat unutmamak gerekir ki Kemal Tahir, tarihi bir roman sunmuyor bize. Açık yüreklilikle ve cesurca o dönemle hesaplaşıyor ve bir toplumun panaromasını sunuyor. Bu yönüyle çok anlamlı ve karmaşık bir organizmayı hafımızda canlandırıyor. Kitapta Kemal Tahir, gavur İttihatçıların halkın gözünde nasıl göründüğünü “Biz İngilizlere Hintli, İtalyanlara Habeş, Fransızlara Cezayirli, Japonlara Çinli, Amerikalılara Kızılderili ve hatta Almanlara Yahudi gibi görünüyoruzdur.” cümlesiyle o kadar güzel betimlemiştir ki; diyebiliriz ki; Yorgun Savaşçı yurtlarında düşman muamelesi gören İttihatçıların fotoğrafını en başarılı şekilde çekmiştir. Kitabı okurken o dönemde ve o şartlarda yaşıyor olarak görebilirsiniz kendinizi. Bu da Kemal Tahir’in üslubunun sadeliğinden kaynaklanıyor. Kitap okuyucusunu içine mükemmel şekilde çekiyor. Bir Not: Kitabın 80 Darbesi sonrasında filmi TRT’ye çektirilmiş fakat darbe hükümeti bu filmin halka gösterilmesinin sakıncalı olduğuna karar vermesiyle birlikte televizyonda yayınlanmamış, sonrasında Başbakanlardan Bülent Ulusu tarafından bütün kopyaları yaktırılmıştır. Filmin yönetimi Halit Refiğ’dir.

Yorgun SavaşçıKemal Tahir · İthaki Yayınları · 20223,167 okunma

··

83 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Aynı Adam