Öncelikle Atatürk'le ilgili kuru kuru bilgilerin yer aldığı bir kitap değil, bundan önce öyle bir kitap okuduğum için bunu söyleme gereği duydum. Olayları içinde bulunulan dönem ile birlikte neden-sonuç ilişkisi içinde anlatıyor. Okurken Ortaylı'nın tarih bilgisini, kültürel birikimini derinlemesine hissettim. Yaşanılanları bugüne kadar gerek tarih derslerinden, gerekse kitaplardan biliyoruz. Kitabın katkısı, olaylara etraflıca bakabilmeyi, o dönemin şartlarıyla birlikte anlayabilmeyi sağlıyor. Ortaylı'nın birçok videosunu izlediğimden olsa gerek, hep sanki o anlatıyor da ben dinliyormuşum hissine kapıldım. Atatürk'ün askeri yeteneği, dehası, lider özelliği, ileri görüşlülüğü, kararlılığı, inkılapları her yönüne değiniliyor. Ortaylı dönem dönem karşılaştığımız Atatürk'ü yerme, önemsizleştirme hareketlerine karşı "Atatürk yıpratılma seansları ile zarar görmeyecek, son derece önemli ve anıtsal bir siyasi portredir. Dolayısıyla Atatürk'süz tarih düşünülemez. Bunun böyle olduğu zamanla daha iyi anlaşılacaktır. Tarih, Atatürk'ün etrafında şekillenmelidir ve öyle de olacaktır" cevabını veriyor. Bugün tekrar tekrar ısıtılıp önümüze getirilen, sorun yapılan düşünceleri de yorumluyor: - Batı ordularının karşısında savaşabilmek ve direnebilmek için yenilenmeye ihtiyaç duyduğumuzu, ilim ve tekniği öğrenme zorunluluğunu, Batılılaşmak için Batılılaşmadığımızı, ayakta kalmak için Batı'nın kurumlarını aldığımızı, Doğu-Batı kavgasından uzak durmamız gerektiğini, -Osmanlıcanın bir lisan değil, bürokratik bir jargon olduğunu, Latin harflerinin Türkçenin imlasına ve ses uyumuna uygun olduğu için benimsendiğini, - Osmanlı İmparatorluğu' nun Türk İmparatorluğu, Cumhuriyetin de Türklerin Cumhuriyet'i olduğunu, - Lozan Antlaşması'nın bir savaş değil uzlaşma olduğu gibi zaman zaman gündeme getirilen konuları da açıklıyor. Kitapta Atatürk'ün daha önce karşılaşmadığım fotoğraflarını da açıklamalarıyla görmek güzeldi (Sayfa 215, 265, 358, 377, 431, 441'deki gibi) Bazen dipnotta yazan, bazen de satırlarda önerdiği kitaplardan da notlar aldım, bunlardan bazıları: - Nutuk için yapılan sadeleştirmeler içinden en uygun gördüğü isim Hıfzı Veldet Velidedeoğlu. - Atatürk'ün Okuduğu Kitaplar / Gürbüz Tüfekçi - İnsanlar Arasında Eşitsizliğin Kaynağı / J.J.Rousseau (Atatürk'ün Fransızcasından derinlemesine okuduğu kitap) - Hayatım - Kazım Karabekir - Safiye - Murat Bardakçı - Cephedeki Bir Doktorun Gözünden 1915 Baharında Çanakkale / Behçet Sabit Erduran Ortaylı vesikaya dayanarak, karşılaştırmalı olarak tarihin çapraz okuma ile açıklanması gerektiğini vurguluyor. Tarihi bilimsel çerçevede ele alıp akıcı bir dille anlatıyor. Bu kitap Atatürk kitapları içinde başucu olma niteliğinde ve bir de diğer beğendiğim Turgut Özakman' ın Türkiye üçlemesi (Diriliş 1915, Şu Çılgın Türkler, Cumhuriyet I ve II) kitapları var. Gazi Mustafa Kemal Atatürk bu yıl 100. yılını kutladığımız 19 Mayıs'ı "Bütün ümidim gençliktedir" diyerek gençlere armağan ediyor, aynı zamanda da kurtuluşa doğru atılan ilk adımı kendine doğum tarihi olarak seçmiş. "Yükselen yeni nesil, istikbal sizsiniz. Cumhuriyeti biz kurduk, onu yükseltecek ve yaşatacak sizsiniz" demiştir. Gençlere olan inancı ve sevgisine layık olabilmek dileğiyle... Ve 57 yıla dolu dolu neler sığdırılan bir yaşam, keşke daha çok yaşasaydı düşüncesini sürekli hayal etmem... Dedemin 5 yaşlarındayken Atatürk'ü, İzmir'i ziyareti sırasında babasının omzundan gördüğünü anlatırken sanki ben görüyormuşum gibi duyduğum heyecan... Atatürk ile ilgili okuduğum her kitapta yaşadığım, bilmeme rağmen kaçınılmaz son olan ölümünü okuduğumda gözlerimin dolması, cenaze töreni fotoğraflarında o kalabalığı gördüğümde tüylerimin ürpermesi... Ortaylı o kadar güzel dile getirmiş ki: "Büyük adamların pek azı böyledirler; ama daha azı vefatlarından sonra dahi özlenirler. Bizim özlediğimiz gibi..." Ve bu özleme yine Atatürk'ün sözüyle teselli bulmak: "Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim düşüncelerimi benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu yeterlidir." Her daim Mustafa Kemal Atatürk'ün izinde olmak dileğiyle...

Gazi Mustafa Kemal Atatürkİlber Ortaylı · Kronik Kitap · 201811,3bin okunma

·

14 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Derya