Öncelikle bu Kürtçe şiir kitabını Kürtçe olarak incelemediğim için özür dilerim. Kürtçe olarak elbette daha güzel bir duyguyla bu incelemeyi yapabilirdim. Lakin benim gibi veya bazı arkadaşlar gibi Kürtçe bilen arkadaşların sayısı çok olmamasından kaynaklı Türkçe inceleme yapıyorum. Bir diğer sebebim bu kitabın daha geniş kitleye yayılma arzusundan kaynaklıdır.
Helbestên Dînik(Delice Şiirler) isminden anlayacağımız gibi şair delice bir şeyler sergilemiş. Genellikle aşk, karamsarlık, sitem ve yalnızlık duygularını işleyen Occo sade ve anlaşılabilir bir dil kullanmış.
Kitabın bazı yerlerinde hakaretlere beddualara denk gelirseniz şaşmayın, bu her yalnız aşığın sitemidir(!) Bazı yerlerinde ise hafif bir oryantalizm kokusu alacaksınız. Neredeyse işlemediği konu yok. Ortaya karışık bir şey olmuş, kitap isminin hakkını veriyor diyebilirim. Savaşlar arasında büyüyen her toplumun her şairi yazarı gibi Occo'da halkı, özgürlüğü, hainliği konuşur ve bundan dem vurur şu dizeleriyle
"Tu tişt
Tu felaket
Wekî dengê xayinekî me nediêşand
Me parçe parçe nedikir…"
(hiçbir şey
Hiçbir felaket
Bir hainin sesi kadar acıtmaz
Parçalamazdı bizi)
Bazen de özgürlükten dem vurur: (#47062448)
Açık söylemek gerekirse, fikrimce; bir kaç şiiri çok basit bulduğumu söylemem lazım ama tabi beni etkileyen şiirlerin varlığı daha çok. Bana dokunmayan şiirlerin size dokunması da olağan bir durumdur.
Ki bu kitapta bana en çok dokunan şiir Ez dimirim... Tu dimirî... (Ben ölüyorum... Sen ölüyorsun..) oldu:
zimanê min
di kolanên taxên te de
bi sloganan diqîre, dikene
îşev jan dide tenêtî
harbûn hemû melodiyan dikuje
kuştin bixwe jî tê kuştin
destên min
di bihuşta te de
stranên koçkirî distrên
dema dînbûnê hatiye
îşev êş xeyidiye
bextewarî bûye çivîkek
di asîmanên te de difire
dengê bilûrekê berdûşt
tov bi tov
gunehan belav dike
navê şermê hatiye jibîrkirin
şerm xeyidiye
di stêrkên porên te de
bêhna bedena xwe dibînim
ez wekî penaberekî
dixwazim di axên te de
hêlînek ava bikim
tu di nava ax û feryadan de
xwe davêjî li ber peravên min
perav dibe şil
perav diweste
baranek dibare
dilop bi dilop
bi ax û nalînan
naxwazim xwe rizgar bikim
ji kolanên te yên şewitî
ji taxên te yên germik
niha nameyeke sêwî û windabûyî
di paşila te de
li ramûsanên xwe digere
paşil bûye şil
şil bûye derman
îşev pîroziya şewatê
kul û xeman dikuje
bayê evîna te
şewata dilê min mezin dike
nivîn dişewite
bihûşta te dişewite
ez dimirim... tu dimirî...
Türkçe çevirisini yapmadım ama bana Kürtçe verdiği duyguyu başka dillerin verebileceğine inanmıyorum. Duygusundan uzaklaştırmak istemedim. Bu yüzden şiirin tam halinin Türkçesini paylaşmadım. Paylaşabilir miyim, elbette uygun bir vakit paylaşabilirim...
Daha bir sürü yorum yapabilirim kitap hakkında lakin uzun bir inceleme ile bunaltmak istemiyorum az ve öz bir inceleme dilerim yardımcı olur size...
İncelemeyi klişe inceleme sonu yazısı ve çoğu zaman samimiyetsiz gelen "Kitapla Kalın" sözüyle bitirmek istemiyorum.
İnsan kalın... Özgür kalın...
Pdf:
drive.google.com/file/d/0B4fCdsg...
Helbestên DînikOcco Mahabad · Ava Yayınları · 2012196 okunma
Özellikle şiirlerin farklı dillere çevrildiğinde. anlamını yitiriyor. Özellikle sön dönemde okuduğum Kürtçe romanlar adeta beni büyülüyor. sözcüklerin ihtiva ettiği derin dünyaların kapısını aralıyor.