Spinoza açısından kesin olan şey, ikiyüzlülülüklerin ve budalalıkların ötesinde, kendi varlığımızı sürdürme çabamızın (conatus) bir eseri olan bir cömertliğin mümkün olduğudur.
Kendinden vazgeçmeden başkasıyla varolma.
Oysa spinozist tarzda yaşamayan bizler ya başkasıyla varolurken kendimizden vazgeçeriz, ya da birlikte varolacağımız başkasının kendinden vazgeçmesini talep ederiz.
Bu da mutlak bir mutsuzluk ve pasifliktir.
Böylece sevgi gibi sevinçli bir duygu bile bir şantaja dönüşür.
Aşk için gösterilen şiddet hemen dikkatimizi çekiyor: gazeteler epeyce yazar bunları. ancak aşk uğruna kaybedilen sevgi miktarı insan aptallığının (spinoza buna ruh köleliği diyordu) şahikasını oluşturuyor.
Aşka yapılan en büyük hakaret karşıdakini belli şartlar dahilinde sevmektir --yani aşka koşullar dayatmak. Düşmanlığa (savaş, dava vesaire) kurallar dayatmak gerekir, çünkü o kederli bir haldir ve ona dayatılacak her kural meselenin çözümüne yardımcı olur; oysa aşka kurallar dayatmak insan budalalığının ta kendisidir ki buna aslında hayvanlar bile düşmez."
Ulus Baker
·
4 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.