hayrânınım ey yâr
"İki seçenek arasında sıkışıp kalanların haline şekk, daha çok seçenek karşısında kalanların haline tereddüd veya şüphe, kuşkunun bütün türlerine ise rayb adı verilir. Sözgelimi Tanrı'nın var olup olmaması hakkında kuşkuya düşen kişi şekk etmiş; karşılaştığı kişinin Ali mi, Veli mi, Hasan mı, Hüseyin mi olduğundan emin olamayan kişiyse şüphe etmiş demektir. Tam da bu noktada Kur'an'ın, kendisini, "Allah katından nazil olduğunda rayb bulunmayan bir hitab" olarak tanımladığı hemen hatırlanmalıdır.
Bugün bu sözcüklerin hepsi de kuşkuya indirgenmiş durumda ne yazık ki. Bu nedenle tevakkufu kuşkunun bir türü gibi görenlerin görüşünü ciddiye almamakta mazuruz. Bilmeleri gerekiyor; bilmek için, ister istemez "bilmediklerini bilmeleri" de gerekiyor.
Kişinin bilmemesi cehl-i basittir; yani bir kademeli cehalettir ve gayet de tabiidir. Kişinin bilmediğini bilmemesi ise cehl-i mürekkebdir; yani iki kademeli cehalettir ve bu hiç de tabii değildir.
Bilmeyen öğrenebilir; bilmediğini bilmeyen ise öğrenemez. İşte insanoğlunun düşünce tarihinin en başında hayretin yer almasının başlıca sebebi budur. Çünkü hayret, cehl-i mürekkebi ortadan kaldırır; bilmediği bir şey karşısında şaşan, şaşıran kişi, bilmediği o şeyi öğrenme aşamasına gelemese bile, sırf hayret etmiş olmakla kendisinin bilmediğini bilmek zevkine erişir.
Bilenler bildikleri konularda hayret etmezler. Kişi hayret ediyorsa, şaşıyor ve şaşakalıyorsa, onu şaşkınlığa sürükleyen o şeyi bilmiyor demektir.
Bilseydi hiç şaşar veya şaşırır mıydı?
Madem ki şaşıyor ve şaşırıyor. o şeyi bilmese bile. en azından kendisinin o şeyi bilmediğini biliyor demektir. İsterse öğrenmeye başlayabilir ve nasibi varsa, hayret makamından dikkat makamına, dikkat makamından merak makamına, merak makamından tedkik ve tahkik makamlarına, bu makamlardan da bilme (ilim) makamına ulaşabilir.
Ulaşamazsa n'olur?
Muhakkak bir şey olur ve mesela ehli gibi en azından yolunda ölür."
Sayfa 25 - Kapı YayınlarıKitabı okudu
·
2 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.