Dostoyevski' nin 1861 yılında yayımlanan, elli sayfası haricinde eserin tamamını beğenmediğini belirttiği, kendisine çıkış yaptıran, çıktığı dönemde oldukça fazla eleştiriler alan ancak devamında en çok okunan eserlerinden biridir.
Zıt kutuplardaki insan karakterlerini ele alarak, çoklu aşk denkleminde bu zıt kutuplardaki insanların sergiledikleri tutum ve davranışları size yansıtır.
Okuduğum her kitapta mutlaka kendime bir karakter seçer ve bununla özdeşleşir kitap bitinceye kadar kurgunun içerisinde o karakterle varolmaya çalışırım. Lakin bu kitapta sevgili Dosto' cuğum bana seçme şansı bırakmadı. Her bir karakter öyle güzel işlenmiş ki romanın içerisinde, bende resmen çoklu kişilik bozukluğu yarattı...
Kör aşık Nataşa, aptal aşık Alyoşa, gereksiz sabırlı ve vefalı aşık Vanya, saf, sadık, istemem yan cebime koy modunda ki aşık Katya, hilekâr, kötülüğün bilincinde, bilinçli olarak kötülüğü tercih etmiş, sistematik bencil, hedonizmin zirvesinde ki karakter Prens Valkovski, dürüst, iyi bir baba, güvenilir ve sadakat denilince parmakla gösterilen adamlardan olan Nikolay Sergeyiç, zavallı, hastalıklı, küçük yaşta feleğin sillesini yemiş Nelly, aşık olacağı adamı tanıyamamış, kandırılmış ama aptal aşık olmayan Nelly'nin annesi, çok sevip güvendiği evladı tarafından ihanete uğramış Nelly' nin dedisi yaşlı adam... Bu karakterlerden hangisinin yerine koyarsanız koyun kendinizi onu anlayıp onunla özdeşleşeceğiniz mükemmel anlatımı olan enfes bir kitap...
Dostoyevski' nin eserlerinde en sevdiğim yan romanın içinde mutlaka kendisine rastlama şansımın olmasıdır. Burada da Vanya olarak karşımıza çıkar.
Bu kitapta beni en çok etkileyen içine ana hikayeyi destekler nitelikte yerleştirilmiş olan sonrasında ana hikaye ile bir şekilde bağlantı kurulan ikinci hikaye Nelly' ninkidir. Bu Vanya'nın girdiği bir pastahanede dikkatini çeken bir dilenciyi takip etmesiyle başlar.Bu tip meczup kılıklı insanlar bana hep ilgi çekici gelmiştir. Kimbilir ne hikayesi var, hangi dayanılmaz acı onu bu raddeye getirmiştir diye hep merak ederim. Bazen sokakta denk gelip yanından öylece geçip gittğimiz bu insanların durup gözlerinin içine bakmak aklımıza gelmez, yahut gelirde karşılaşacağımız acıya tahammül edecek takatimiz yoktur. Lakin Vanya' nın vardı. Bu herkesin görmezden geldiği adamı merak edip onunla ilgilendi, ona yardım etmeye çalıştı, bu alaka ve karşılıksız iyilikler ona en sevdiği kadının da aynı sonu paylaşmaması için, ona yardım edebilmesi için fırsat yarattı. İşte burada da şu ata sözü geliyor aklıma " iyilik yap denize at, balık bilmez ise Halik bilir."
Aşk budalası aptal kızların ailelerine yaşattığı acı öyle güzel işlenmiştir ki satırlar arasında kaybolabilirsiniz.
Her ezilen potansiyel bir ezicidir aslında. Nataşa'yı ele alalım. Mesela Alyoşa tarafından aşkı sömürülür ve sürekli küçük düşürülür dolayısiyle ezilen konumundadır. Oysa Vanya'ya karşı tam bir ezicidir çünkü o da Vanya'nın aşkını ve sadakatini sürekli olarak sömürmektedir. Alyoşa ise Nataşa'yı ezen ama babası tarafından ezilen, aşağılanan ve çıkarları için kullanılan bir zavallıdır.
Prens Valkovski İhmenev karşısında ezici konumdadır ancak hikayesini dinlediğimizde onun da sosyete içerisinde yakışıklılığı dolasıyla kullanılan, değersizleştirilen bir ezilmiş olduğunu farkederiz. Dünyanın düzeni ve bu adaletsiz çark yüzünden kötü olamayı bilinçli olarak tercih etmiştir.
Peki İhmenev hem kızı, hem prens ve adalet sistemi tarafından ezilen konumundayken onu da eşine ve prense hizmet ettiği dönemde prense bağlılığı ve kör bakışından dolayı istemeyerek de olsa insanları ezen konumunda bulabiliriz.
Nelly' nin dedesini kızı ve kızını kandıran şahsiyetsiz tarafından ezilen konumunda iken Nelly'i ezerken bulur hatta Nelly'i bile herkes tarafından ezilirken kendisini yegane seven ve koruyan Vanya 'ya eziyet edip ezerken yakalyabiliriz.
Dolayısı ile her ezilen aynı zamanda potansiyel bir ezicidir.
Kitabı Nihal Yalaza Taluy çevirisi ile okudum Hasan Ali Yücel klasiklerinden. Normalde başka bir eser okurken ikinci olarak bir Dostoyevski eserini beraberinde okurum bu kitaba da Suyu Arayan Adam ile aynı anda başladım ancak diğer kitabı bırakıp Ezilenler ile devam ettim nedendir bilinmez bu sefer ikisi aynı anda yürümedi...
Nihayetinde ben çok beğendim sevgili okur... geriisi sizin bileceğiniz iş...
Sevgiyle ve kitapla kalın...
