"Artık yeter Cemil Meriç!" diye bağırasım geliyor. Küçüldükçe küçülüyorum karşında. Evet seni okumak bir bahtiyarlik ama bilgisizliğimi de böyle yüzüme vurman gerekmiyor.
Yine tanışmakta çok geç kaldığım ve bu yüzden kendimi bir türlü affedemedigim bir yazarla karşılaştım. O kadar kelimelerle oynamış biri olarak bu engin hazine karşısında oturup ağlayasım geliyor. Hz. Muhammed'i tam olarak anlamış, dünya edebiyatını su gibi yutmuş, Türk edebiyatını çekirdek niyetine çitlemiş ve felsefenin en derin cukurlarina inmis biri icin ne diyeceğimi bilmiyor, kendimi lâl olmuş gibi hissediyorum. Arkasından kendi kendime "adam 38 yaşında boşuna gözlerini kaybetmemiş. Sen 52 yaşındasın hala gözlüksüz kitap okuyabiliyorsun" diyorum. Emek ve karşılığı bu olsa gerek.
Cemil Meriç gibi biri olmak ister miydim bilmiyorum. O kadar sıkıntı içinde bile arayışından taviz vermemiş bir duvar kadar sağlam bir irade. Işte bunu başaramazdım herhalde. Burada asıl söylememiz gereken fikri zengin olanların cebi hiç bir zaman zengin olmayacak galiba.
Günlük 20 sayfayla sınır koydum kendime. Gerek anlamını bilmediğim kelimeler, gerek kavraması uzun süren cümleler, gerekse ağır anlam taşıyan ifadeler ziyadesiyle yorucuydu. Her cumlede yeniden sorguladığım bilgilerim de açmaza düşürdü beni. Kendi adıma söylersem gün de yirmi sayfa anlama kapasitem varmış. Bu kitapla öğrenmiş oldum.
Kanaviçe nakış işlemekte kullanılan çok seyrek bir kumaş. Bizimde kitabı nakış nakış işleyebilmemiz için sona konulmuş, kitapta geçen isimler hakkında bilgiler içeren ve bilinmeyen kelimelerin anlamının bulunduğu bölüm. Bu isim bile üzerinde düşünülmesi gereken bir durum.
Neredeyse alıntı yapmaktan kitabı okuyamayacaktım. Acaba ben mi abartiyorum diye kitabın incelemelerine şöyle bir göz attım, cok büyük bir çoğunluk benimle aynı fikirde. Bir kaç kişi, Cemil Meriç'in deyimiyle ideoloji gözlüklerini çıkaramadıkları için olumlu şeyler söyleyememişler. Onların bu bakış açılarına da saygı duyuyoruz elbette. Eminin yazarda onlara kızmazdı.
Elbette okurken katılmadığım noktalar, hatta amiyane bir tabir ile "hadi oradan" ya da "bu adam kafayı yemiş" dediğim anlar oldu. onu da yazar zaten kitabın girişinde kendine "küstah ve ukala" diyerek açıklamış. Konuyu bazen oyle uç noktalara taşımış ki ya inanamıyor ya da hayretten donup kalıyorsunuz. Ne kadar onunla kıyaslandığımda zırcahil olsam da onunla örtüşen fikirlere sahip olmak gurur verici. Dolayısı ile her ne kadar anlatamasamda onu iyi anladığımı düşünüyorum.
Sonuç itibari ile herkesin, dünyayı seyredip anlamaya çalışdığı bir fildişi kulesi var. Biz ne kadar kendimizi bu kuleye kapatmis ve görmezden gelmişsek yazar o denli anlamaya çalışmış. Inanıyorum ki uçmayı da denemiştir. Siz de fildişi kulenizi tanımak istiyorsanız mutlaka okuyun. Yalniz üzerinizdeki deli gömleğini çıkarın, hatta kafanızdaki tüm düşünceleri masaya koyup öyle okuyun, yoksa size sövüyor sanırsınız. Isterseniz sonra geri giyersiniz.
24-10-2019
Uğur UKUT
