Bizler için hayatı yaşanılabilir kılan şey nedir ? İnancımız ,ideallerimiz ,aşkımız ,ailemiz, başarılarımız, şiddetli arzularımız,yıkıcı öfkelerimiz ve daha pek çok şey... Peki ya ölüm neyi ifade ediyor? Ölüm, bizi biz yapan şeylerden koparan bir karanlık mıdır ,yoksa bir ödül ve lütuf mudur? Bellki de ne kadar korkarsak korkalım aslında yaşama mana katan aslı gerçeklik ölümdür. Hayatımıza dokunan ,anılarımızdan silinmeyen insanlar, olaylar, izlediğimiz filmler ya da kitaplar vardır.Sevgili Jose Saramago’nun “Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş “adlı kitabı bu anlamda benliğime dokunan yegane kitaplardan biri oldu .Franz Kafka’nın da dediği gibi “İnsanı ısıran ve sokan kitaplar okumalıyız.Okuduğumuz kitap bir yumruk indirerek bizi uyandırmıyorsa ne işe yarar ki.” İçimizdeki donmuş değerleri parçalayacak bir eser olmalı okuduğumuz kitap. Saramago’nun eserini okurken hissettiğim duyguyu ancak bu sözlerle tarif edebilirim .Saramago yaşamıyla bizden biri, eserleriyle benliğimizin en ücra noktalarına dokunan bir usta. Eserin başında Kehanetler Kitabı’ndan bir alıntı yer almaktadır .”İnsan olmanın ne demek olduğunu her geçen gün daha az bileceğiz.”Kitabımız giderek yitirilen bu insanı değerlere atıfta bulunuyor ve konu bu ana tema etrafında şekilleniyor. Saramago’nun edebiyatında baskın olarak kullandığı pesimist yaklaşımına rağmen bizleri sorumlu olduğumuz gerçeklerle yüzleşleştirerek ve hala ümidin var olduğunu anlatarak ayağa kalkmamızı, düşünmemizi istiyor. Sevgili yazarımız kitabında ilk sözlerine “Ertesi gün hiç kimse ölmedi.” diyerek başlıyor.adı bilinmeyen bir ülkede ölüm o güne kadar gerçekleştirdiği vazifesinden vazgeçer ve artık hiç kimse ölmez .Bir anda bütün ülkeyi dalga dalga bir sevinç kaplar ancak çok geçmeden bu sevinç yerini hayal kırıklıkları ve kaosa bırakır.İnsanların ölmemesi zamanın durduğu anlamına gelmemektedir.Artık onları ezeli bir yaşlılık beklemektedir.Bu durum hükümetten kiliseye ,sağlık kuruluşlarından sigorta şirketlerine, ailelerden cenaze levazımatçılarına kadar büyük bir toplumsal çözülme ve ahlaki çöküş yaşatmaya başlar.Din tüccarlığı yapan kilise için artık ölümün olmadığı bir dünyada insanları sömürebilecekleri bir gerçeklik kalmamıştır . Sağlık kuruluşlarında yatan ancak ölmeyen büyük bir insan kitlesi gün geçtikçe artmakta,sigorta şirketleri emeklilik ücretlerini ödeme konusunda büyük bir batağa saplanmaktadır.Bakıma muhtaç yaşlılar çatı katlarında unutulup terk edilmektedir.Bir yanda ölmemenin sevincini yaşayan elit tabaka diğer bir tarafta ölmek için yalvaran, acı içinde insanlar.Artık ölmeyi arzu eden ve de öldürülmesi istenen kişiler mafya eliyle sınırdan başka ülkelere bırakılarak ölüme gönderilmektedir.Hükümet ise bu işe göz yummakta, sahte kınama cümleleri ile insanların nabzını kontrol etmektedir.- Saramago’nun kullandığı ironik ve gerçeküstü dilin simgesel ifadeleri günümüz politikacılarının ve siyasetinin acımasız iki yüzlü tavırlarına da dikkat çekmektedir .- Ansızın beklenmedik bir şey olur ve ölüm tekrar insanların arasına geri döner .Ölüm ,insanlara fani hayatlarında öteledikleri ,fırsat bulamadıkları şeyleri yapmaları için son bir şans verir ve ölüm vakitleri gelmeden bir hafta önce eflatun renkli zarflarla bu durumu insanlara bildirir. Yazarımız ölüm gününü öğrenen insanların son anlarında ki psikolojilerini, varoluşsal sorgulamalarını çarpıcı bir üslupla dile getirmiştir.Kitabın bitiş kısmı ise tahminlerin ötesinde bizleri dumura uğratacak bir sürpriz sonla okurlarına veda ediyor. Kitabın yazım dili ise saramago’nun karakteri gibi kalıpları yıkan bir tarzda kaleme alınmış.”Virgüllerin Adamı” olaraklarak anılan sevgili Saramago uzun soluklu ,düşündüren, noktalara pek rastlanmayan cümleler yazıya dökmüştür.Karakterlere dair özel isimlere yer vermeden, sadece "ölüm"ü karaktere bürünmüş bir özel isim olarak kullanmıştır.Diyaloglar tırnak işaretleri içerisine alınmadan ,paragraf başlarına sık rastlanmadan kimilerini zorlayacak kimilerini de kendisine hayran bırakacak türden bir ustalık eseri ortaya konulmuştur. Eğer hala Jose Saramago ile tanışmadıysanız bu kitap sizin için muhteşem bir başlangıç olabilir .Tabii kendinizi sorgulama cesaretiniz varsa . Okuduklarınızın kalbinize işleyeceği bol kitaplı günler dilerim.

Ölüm Bir Varmış Bir YokmuşJosé Saramago · Kırmızı Kedi Yayınevi · 202011,7bin okunma

·

4 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.