Hazan Bülbülü Adlı kitap, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (Bundan sonra İş Kültür), Türk Edebiyatı Klasikleri'nden çıkan 27. kitap. İş Kültür bu alanda çok önemli bir iş yapıyor. Hem günümüz Türkçesine sadeleştiriyor hem kaliteli baskı sunuyor hem sadeleştirme süreci hakkında bilgi veriyor hem de uygun fiyatıyla önemli bir hizmette bulunuyor. Benim gibi İş Kültür'ün bu serisini toplayanlar her ay sabırsızlıkla yeni kitapların çıkmasını bekliyor. Ama ben öncelikle Hüseyin Rahmi Gürpınar'ı bekliyorum. (Eski baskılarının büyük çoğunluğu elimde olsa bile yeni baskılarını da alıyorum.) Hazan Bülbülü, Gürpınar'ın az sayıda yazdığı oyunlardan biri. Ama kitabın en başına yazdığı önsözde bu kitabın oyun olsa bile roman formunda yazıldığını özellikle belirtir. Gürpınar ayrıca kitabın yine önsözünde bir serzenişte bulunuyor: "ne olacak bu tiyatronun, seyircinin, sanatkarın, eleştirmenin hali" diyerek 1914 yılından bir kesit sunuyor. "Memleketimizde henüz 'tiyatro' sanatı…" istenilen yere gelmediği için sergilenen tiyatro eserlerinin yeteri kadar anlaşılamadığına dem vuruyor ve buradan hareketle tiyatroya daha ciddi bakılması gerektiğini; bu sanatın bir takım kişilerin elinde 'maskaralık, zevzeklikten' başka bir şey olmadığını sert bir üslupla eleştiriyor. Örneğin 'Mürebbiye' adlı romanının piyese dönüştürülmesiyle ortaya çıkan durumu bir çeşit 'hilkat garibesi' olarak görür (benzetme bana ait:) ). Bundan dolayı "Hazan Bülbülü" adlı oyununu roman havasında yazarak boşlukları doldurmaya çalıştığını ifade eder. Bu kitabın bir tiyatro eseri olarak kurgulandığı unutulmasın. Tiyatro eseri de olsa Gürpınar'ın 'memleketimden insan manzaraları' aynen devam ediyor. Bu sefer daha dar bir alanda. Yani bir konakta geçiyor. Toplumda yaşananları olduğu gibi aktarırken yine mizah ön planda olmakla beraber, dedikodu, efsun, büyü, hocalar, aile içinde yaşanan sıkıntılar, argo düzeyli bir şekilde serpiştirilir. Konakta yaşayan dul Refi Efendi'nin hayatından küçük kesitler sunuluyor. Dul ve zengin Refi Efendi, onunla evlenebilmek için her türlü dümeni yapan evdeki hizmetçi kadınlar ve yan karakterler eşliğinde hem eğlenceli hem düşündürücü hem de sürükleyici bir oyun. Kitabı okurken oyunun içine dahil olup perdenin önünde yaşananları seyre dalarsınız. Gürpınar, oyunda da yaşadığı zamana ayna tutmuş ve olduğu gibi yaşatmış. Halk ağzı özellikle kadınların dünyasına içeriden bakarak yazmış. Argo, özlü sözler, halk ağzı hepsi bir arada. Refi Efendi'in dul ve pinpon (argo: çok yaşlı, çökmüş) olmasından hareketle kadınlara bakış açısı ile oyun başlar. Hep eski günleri yani gençliğini yad ederken, bir gün genç bir hatun ile izdivaç eder. Kitabı sadeleştiren Mehmet Kanar. O da kitabın başında kitap hakkında kısa bilgilendirme yazar. Notlar: 14.sayfada yer alan "… belerekalmış" kelimesinin ne olduğunu bulamadım. Bu ibare elimde olan diğer eski baskılarında da (iki kitapta tarihsiz) birinde 188.sayfada diğerinde ise 224.sayfada aynı şekilde yazıyor ve bir dipnot yok. O zaman bu, "belermek" kelimesinden türetilen ve halk ağzında (göz) akları iyice belirecek biçimde açılmak anlamında kelimeye uygun düşüyor. Ama bu kelime keşke dipnot olarak verilseydi daha iyi olurdu diye düşünüyorum. 26.sayfada yer alan "Vallahülazim" kelimesi de eskiden kullanılsa bile günümüzde çok kullanılan bir kelime değil. Ama ben bu kelimeyi okuduğumda Cem Karaca'nın "Bindik Bir Alamete" adlı muhteşem şarkısı aklıma geldi. Orada geçtiğinden dolayı hatırladım. O şarkıyı da mutlaka dinleyin. youtube.com/watch?v=yYPb47p... Ezcümle: Bu kitap şu an tiyatro eseri olarak sergilense (ya da TV'de) çok izlenir. Fakat galiba Gürpınar'ın eserlerine karşı bir önyargı var? Sert eleştirileri özellikle belli kesim üzerinde rahatsızlık mı yapıyor? Ama doğalcı yapısı ve yansıtma özelliğiyle bir fotoğrafın kopya edilmesi gibi toplumu anlatıyor. Bu kitabı da beğenerek okudum ve Hüseyin Rahmi Gürpınar külliyatından başka bir kitap okumaya devam ediyorum. Tavsiye ederim. Bu kitabı 3-5 /Şubat /2020 tarihleri arası okudum ve bu yazı 6/2/2020 tarihinde 1000Kitap sitesine eklenmiştir.

Hazan BülbülüHüseyin Rahmi Gürpınar · İş Bankası Kültür Yayınları · 20191,497 okunma

··

36 görüntüleme

Özgürce

@denizruhlu ·

06 Şubat 2020 01:02

Teşekkürler inceleme için 🙏🏼 kaleminize sağlık.

S. Ali

@aynabeyan ·

06 Şubat 2020 01:05

Çok teşekkür ederim. Gürpınar'ı okuduğunuzda şu an yazar diye ortalıkta dolaşanları süpürgeyle kovalarsınız yahu :) İyi okumalar...

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.