Refik Halit’in İstanbul’un İç Yüzü ve Mithat Cemal’in Üç İstanbul romanlarında üç konağın sembolize ettiği devirler tespit edilmiştir. Konaklarda, dönemine göre yapılan fiziki değişiklikler vurgulanırken bu mekânların insan-siyaset ilişkileri üzerinde de durulmuştur. Kuntay, Üç İstanbul’da İstanbul’un üç dönemini anlatır. Bunlar, II. Abdülhamit Dönemi, İttihat-Terakki ve İstanbul’un İşgal yıllarıdır. Her dönemi de bir konak temsil eder.Bu romanda Sultan Abdülhamit dönemini temsil eden mekân Hidayet’in konağıdır. Bu dönemde yalnızca onun konağında Sultan Abdülhamit’e yüksek sesle küfredilmektedir. Hidayet’in konağı, âdeta Fransız inkılabının ilk ihtilal kulübü gibi çalışır. Hiç kadın girmeyen bu konakta yemekler nefis pişirilir. Konağın seyislerini Reji besler. Konak, Comus’un hiç çıkmadığı, Venüs’ün hiç girmediği bir binadır.. Konağın ihtişamı, âdeta Napolyon’un mekânını andırır.tarih gibi gürültülü bir konaktır. Büyük duvarda, İsa’sı sökülmüş ve yerine Hidayet’in resmi konmuş çerçeveli büyük yağlı boya bir resim bulunmaktadır.Konakta bir de büyük ve tarihî bir kütüphane bulunur. Kütüphane, Anadolu’daki Bizans kiliselerinin yaldızlı, oymalı tahtalarından yapılmıştır. Siyah, kızıl sütunlarda, Mesih’in hâlâ elleri, ayakları kanamakta ve sanki kan pıhtıları, et parçaları titremektedir. Raflarında operet generalleri gibi yaldızlı kitaplar durmakta, önlerinde “Sevr Biscuit”inden yapılmış Fransa ihtilalcileri, küçük heykelleriyle düşünmektedirler.Gelen insanların tamamı Abdülhamit muhalifidir ve onunla ilgili çok ağır eleştiriler yaparlar. Onlara göre Abdülhamit, Ayastafenos muahedesiyle devleti Ruslara satmıştır.Hidayet, kimse yokken Naima okur; fakat misafirleri karşılarken elinde yabancı eserler bulundurur. İşinde yükselmek isteyenler ona yanaşır, mevkilerini ilerletirler. Kısacası onun konağı bu devirde devlet meselelerinin ve inkılâpların görüşüldüğü bir mekândır. Burası o yönüyle Fransa inkılâbında öncülük eden “Palais Royal”e benzemektedir.Sözle, devlet kurup yıkarlar. Kadın, sefahat, eğlence olarak pek sınır tanımazlar. Tevfik Hoca’ya içki içirip konuşturur ve sonra da onun hocalık yönüyle dalga geçerek Allah’a ve geçmişine küfrettirirler. Hidayet, bu dönemde çok enteresan bir kişidir. Kendisini bazen mason olarak göstermek ister.Onun evine gelenlerin çoğunluğu Hidayet gibi Jön Türk’tür. Hidayet’in konağı hediyelerle doludur. Misafirler konuşmak için âdeta yarışırlar. Sözü biri bırakmadan diğeri alır. Tarihten, Osmanlı sultanlarından, devleti kurtarmak için yapılması gerekenlerden uzun uzun bahsedilir. Ayrıca o dönemdeki siyasî akımlardan Türkçülük, masonluk ve Yahudilikten de söz edilir.Hidayetin konağında din adamları ve din, çok ağır kelimelerle eleştirilir.“Din neymiş? Hele bizim din? Müslümanlıkla ne yapılabilir? Banka açamazsınız: Çünkü faiz haram! Halbuki banka faiz demektir.”33 Bu kadar din aleyhine olan bu ittihatçı gençler, milliyetçilikten kimseye pay vermezler.Konağın daimi elemanlarından Nuri Bey, önemli görevler üstlenen ve yapan bir şahsiyettir. Namık Kemal gibi zindanlarda hürriyet mücadelesi vermiştir.İstanbul’da üç şapka vardır. Çamlıca tepesinden evvel bu üç şapka görülür. “Rejideki Ramber’in, duyun- ı umumiyeci Berje’nin, şimendiferci Hügnen’in kafasında duran üç serpuş! Bu üç şapka, bu üç kafadan bazen kaldırıma iner, bazen bulutlara fırlar; şimdi iki elde bir topaç olur, döner. Şimdi iki çatık kaş üstünde bir umacı olur, durur. Osmanlı İmparatorluğu denen uşak odasını bu üç şapka” idare eder. Hidayet’in konağına bu üç şapkadan biri girdiği gün Hidayet yerlere kadar eğilir. Mithat Cemal Üç İstanbul romanında Sultan Abdülhamit devrini mekân olarak seçtikleri konaklar ekseninde bu şekilde sembolize etmiştir.

Üç İstanbulMithat Cemal Kuntay · Oğlak Yayıncılık · 20172,407 okunma

·

786 görüntüleme

İbrahim aygen

@aygen1459 ·

08 Ağustos 2020 21:46

İncelemeden ziyade alıntı bu

ZEYNEP A.

@acunumzynp ·

11 Ağustos 2020 23:49

Anlatımından ötürü kitaba yönelik bir araştırmadan alıntıdır doğru .

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.