Daîre-i adalet
Adldir mûcib-i salâh-ı cihan
Cihan bir bağdır dîvarı devlet
Devletin nâzımı şeriattır
Şeriata olamaz hiç hâris illâ mülk
Mülk zapt eyleyemez illâ leşker
Leşkeri cem edemez illâ mal
Malı cem eyleyen râiyettir
Râiyeti kul eder pâdişah-ı âleme adl
Sayfa 35Kitabı okudu
·
3 görüntüleme
1. İnsanoğlu tek başına yaşayamaz (Yalnızlık Allah"a mahsus). Çünkü insan medeniyyün-bit"tab"dır. Yani yaratılış itibarı ile cemiyet halinde yaşaması gerekir. Ve öyle de yaşar.
2. Cemiyet halinde yaşayan insana bütün fertlerin tâbi olacağı bir mevzuat lazımdır. Bu töre olabilir; kanun, örf, şeriat olabilir.
3. Bu mevzuatı ayakta tutacak (ona uyulmasını sağlayacak) bir organizasyona ihtiyaç vardır. Bu padişahtır, devlettir, hükümettir.
4. Fertler cemiyet halinde yaşayabilmek için, yani medeni olabilmek için kanuna, örfe, padişaha, devlete, hükümete itaat etmek zorundadırlar.
5. Padişaha (devlete-hükümete) itaati mümkün ve zaruri kılan padişahın (devletin-hükümetin) âdil olmasıdır.
6. Çünkü adalet mülk ve devletin salâhının teminatıdır (Adalet mülkün temelidir).
7. Mülkü korumak için askere ihtiyaç vardır.
8. Askerin varlığı için mal (toprak-mahsul-üretim) ve para lazımdır.
9. Üretimi yapan, toprağı ihya eden ve parayı sağlayan (vergi veren) râiyettir (yani halktır).
10. Vergiyi adaletle toplamak ve adaletle harcamak padişahın (devletin, hükümetin) görevidir.
11. Cihanın ayakta durmasının (yani nizâm-ı âlemin) asıl sebebi adalettir.
Mustafa Kutlu'nun yazısından alınmıştır;
yenisafak.com/yazarlar/mustaf...
"Mülk durmaz eğer, olmazsa ricâl,
Lâzım amma ki ricale emvâl. Mal tahsili raiyetten olur.
Bağ ü bostan zirâatten olur. Olmasa adl reâyâ durmaz, Adlsiz çetr ikamet kurmaz Adldir asl-ı nizâm-ı âlem Adlsiz saltanat olmaz muhkem. Mülkde zelzele gaflettendir. Terk-i ahkâm-ı şeriattendir. Bâğıbân etmeyicek çeşmini bâz
Bağına herkes eder desti dırâz."
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.