Kemal Tahir'in Devlet Ana'sını ilk kez 20-21 yaşlarında okumuştum.O dönem çok etkilendiğimi hatırlıyorum.Uzun yıllardır tekrar okumayı planlıyordum.Tam 28 yıl sonra Devlet Ana'yı tekrar okumak, okuma serüveninde nasıl yol aldığımı gösterme açısından önemli bir okuma oldu benim için.Yaptığım iki farklı okumayı da karşılaştırma olanağı buldum.İlk okuma içgüdüsel, aynı zamanda edebiyatı yeni yeni keşfettiğim gençlik döneminin heyecanlı okumalarındandı.Olayların hızlı akışı, kullanılan mizah, yer yer destansı anlatım sürükleyip götürmüştü beni.Hem o yıllarda kitaplar üzerine okuma yapma gibi ( hayat akıyor, gelsin yeni kitaplar, yeni yazarlar telaşı) bir alışkanlığım yoktu, hem de imkânım. Yıllar içinde bir kitabın nasıl okunacağına dair kendimce yöntemler geliştirdim.Önce kitabı okuyorum, sonra kitap hakkında yapılan incelemeleri, yazarla yapılan röportajları imkânlarım doğrultusunda okumaya çalışıyorum. İnsan sevdiğini düşündüğü ( kafasında öyle yer etmiş ) kitapları ikinci kez okurken heyecan ile karışık tedirginlik duyuyor.Ben ya da.️ Devlet Ana'yı okuduktan sonra Berna Moran'ın Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış'ta ( 2. kitap) yer alan Kemal Tahir'in Roman Anlayışı ve Devlet Ana'nın Kalıpları yazılarını okudum.Daha sonra Tahsin Yücel'in Yazın ve Yaşam kitabında bulunan "Devlet Ana Nasıl Okunur?" adlı eleştiri yazısını okudum.Birkaç da tez karıştırdım kısıtlı sürede.Yarın da CKM okuma atölyesinde masaya yatıracağız Devlet Ana'yı. Kafam oldukça karıştı.1968 yılında Türk Dil Kurumu ödülünü alan Devlet Ana, sanırım üzerinde en çok tartışılan romanlardan biri.Seveni kadar sevmeyeni de bol. Tarihsel bir roman olarak nitelendirilen Devlet Ana'da Kemal Tahir tarihsel doğruluktan çok tez peşinde koşmuş.Berna Moran romans olarak nitelemiş kitabı. "Devlet Ana hem geniş anlamda hem de dar anlamda ( yani Orta Çağ şövalye edebiyatına verilen anlamda) romanstır.Bu şövalye romansları, Batı'da kahramanlık eposlarının ana öğesi yiğitlikle, aşk romanslarının ana öğesi aşkı dengeli bir biçimde kaynaştırırlar.Devlet Ana da halk edebiyatının âşık hikâyelerindeki aşk öğesiyle, Dede Korkut'un yiğitlik öğesini kendinde toplar." ( syf 212)der, Berna Moran . Yine Kemal Tahir'in Roman anlayışı adlı yazısında ise Berna Moran "...Kemal Tahir, romana, insan yaşantısını dile getiren ve kendine özgü söylemi olan bir sanat olayı olarak bakmaktan vazgeçmiş ve yazarın bulduğu tarihsel ve toplumsal bulguları okura aktarmaya yarayan bir araç olarak bakmayı yeğler olmuş." ( syf 186) der. Devlet Ana'da iki öykü vardır.Birincisi Kerim Can'ın öldürülen ağabeyinin intikamını alma mücadelesi.Bu kişisel bir öyküdür.Diğeri ise Söğüt Türklerinin topraklarını genişletmesi, aşiretten devlete geçişin temellerinin atılışı anlatılır.Bu da daha geniş kapsamlı toplumsal bir öyküdür.İki öykü birlikte ilerler. Batı ve Doğu toplumlarını karşılaştırmak için Saint Jean teşkilatından Notüs Gladyüs adlı Batılı bir şövalyeyi yerleştirir romana.Ondan duyarız Batı'nın feodal düzenini. Romanda karakterler çok keskin olarak iyi ya da kötü olarak çizilmiş.Ve iyiler kazanır sonunda da.İşte ilk okumamda bunları kaçırmışım.️ Elbette okuyun Devlet Ana'yı.Okunup üzerinde düşünülmesi gereken bir kitap.

Devlet AnaKemal Tahir · Bilgi Yayınevi · 19677bin okunma

·

39 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özlem Akbaş