Gaça Gaç’ta Büyükbabam temelinde incelendiğinde yazarın büyükbabasının hayat hikayesinin anlatıldığı bir roman fakat yazar sadece büyükbabasının hayat hikayesini anlatmakla kalmıyor aynı zamanda onunla beraber toplumsal ve kültürel değişimi de anlatıyor. Bunu detaylandırmak gerekirse yazarın büyükbabası(Hoca) eski Türk boylarında birisine mensup. Bu Türk boyu ise Terekemelerdir. Hoca’nın Terekemelerinin yaşam öyküleri Hançallı’dan başlar kitap içerisinde. Nüfus politikaları gereği Ağbaba’ya bir göç yaşanır. 1920’lerin başında ise Ermeni baskıları ve Malakanların sosyalizme yaklaşmaları üzerine serhat üzerinde karşılıklı bir göç oluyor ve Ağbaba Terekemeleri Kars’a yerleşiyor. Bu olaya halk ağzında Gaça Gaç denir. Çocukluk döneminin bir kısmını Ağbaba’da geçiren Hoca Kars’a yerleşildikten sonra çeşitli olaylar gerekçesiyle 13 yaşında(?) evden kaçar. Hoca’nın asıl hikayesi buarda başlar ve bu hikaye Cumhuriyetin erken döneminde başlayan cehalete karşı açılan savaşta bir nefer olarak sürer. Olayların gelişimi itibariyle roman birçok şehirde geçmektedir ve yazar sadece Hoca’nın yaşadıklarını anlatmakla kalmayıp yaşanılan olayları bölgenin coğrafyasıyla çok güzel şekilde harmanlamaktadır. Kafkas hayatını ikilimi, ovaları, yükseltisiyle; Kars’ı, Sarıkamış’ı, Erzurum’u soğuğuyla anlatmaktadır. Zaten bu bölgelerde hayat şehir hayatında olduğu gibi rastgelelik üzerine şekillendirilememektedir. Coğrafya ve iklimleri çetindir. Diğer yandan ekonomik durum da hayatı şekillendirmektedir. Yoksulluğun olduğu bölgelerde hayat şartlarına eğitim imkanlarına aynı zamanda değinilmiş. Bununla beraber siyasetin de hayata etkisine değinilmiş. 93 harbi, Cumhuriyetin ilanı, Ermeniler, Göçler… Anlatmak istediğim şu; yazar Hoca’nın hayatı üzerinden dönemin siyasi, ekonomik, kültürel, sosyolojik, coğrafi özelliklerini durumunu bölge bölge dönem dönem anlatmış. Kitabı içerik olarak çok beğendim. Tarihi olaylar ders kitaplarında olduğu gibi 2 tarih arasında belli mekanlarda belli sebeplerce oluşup belli sonuçlara yol açmakla sınırlı değilmiş. Kitap üzerinden konuşacak olursam örneğin Kurtuluş Savaşı’nda ve sonrasında Kars’ta yaşam nasıldı? İnsanların hayatına savaşın etkisi neydi? Savaş sonrasında Kars’a eğitim nasıl götürüldü? Kısacası ‘’tarih insan tarafından yazılır savaş tarihleriyle değil.’’ Biçimsel olarak da kitap editoryel olarak tamamlanması gereken eksikliklere sahip ancak bu kitabı okumanıza engel teşkil etmiyor. Kitabın sonlarına doğru özellikle olaylar paragraflar arası geçiş çok keskin şekilde olmuş. Anladığım kadarıyla o dönemlerde yazmaya değer bir şey bulamamış yazar sadece yazılası olanları yazmış ancak bu, olaylar arası geçişlerin yumuşatılamayacağı anlamına gelmez. Yazar –di’li geçmiş zaman kullanmış hikayesinde. Biyografilerde böyle belki de oluyordur emin değilim ancak sanki büyükbabasının yanındaymış hissi yaratıyor olaylar gelişirken. Teknik olarak bakarsak –miş’li geçmiş zaman kullanılamalı ancak –mışlı geçmiş zaman bir süre sonra kulağa eğreti gelmeye başlardı. O sebeple iyi ki kullanılmamış .Bu bir sorun mu bilemiyorum ama sadece bendeki tekabüliyetini açıkladım. Son olarak yazarın kullandığı hikayeciklerle bitireyim. Yazar çok hoşuma giden dipnotlar hikayecikler paylaşmış. Olayları direkt anlatmak yerine bazen Puşkin ve Kars’la alakalı bir hikaye paylaşmı bazen Cemal Süreyya’dan bir şiir. Bu ikisiyle sınırlı olmayan bu hikayeler benim çok hoşuma gitti ve yavanlığı önledi. Genel olarak beğendiğim bir kitap oldu ve iyiki okudum diyebilirim.

Gaga Gaç'ta BüyükbabamÖzer Özdoğan · İkinci Adam Yayınları · 20194 okunma

··

20 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hüseyin YILDIZ