Günümüzde 'Korona', daha önce 'Domuz Gribi' veya 'Kuş Gribi' olarak bilinen bulaşıcı hastalığın benzeri, 1900'lü yılların başlarında İspanya'da ortaya çıkar. Önce Avrupa'ya yayılır, daha sonra Türkiye'ye de bu hastalık uğrar. Bizde de adı 'İspanyol Gribi' adı olarak nitelendirilir. Avrupa'da çok canlar yakan bu grip, ülkemizde de görülmeye, duyulmaya başlayınca roman ve hikayelere de konu olur. İspanyol nezlesi veya gribinin bulaşıcılığından yola çıkılarak zengin, fakir, hacı, hoca, üfürükçü ve mahallelinin iç içe geçtiği bir roman okuyoruz. Roman, Hacı Ferhat Efendi ve Hafız İshak Efendi'nin konak yaşamlarından başlar. Hakk'a Sığındık ile İstanbul'un bir semtine konuk olup, 'işitilmedik bir olayı' okuyoruz. İspanyol nezlesi yüzünden ortaya çıkan salgın, hastalık ve ölümler kitabın ana konusu olur. Yapılan uyarılara karşı vatandaşların yine bildiğini okumasını da görüyoruz. 'Hastalık, sağlık Allah'tan (s.23)' diyerek hastalıklı insanlarla aynı ortamda bulunanları mı desek, onların eşyalarını kullanmaya devam edenleri mi, doktorların söylediği sözleri kadercilik anlayışıyla reddedip uyarıları dikkate almayanları mı, kısaca inanç, sağlık, kader, manevi hayat, ekonomik durumlar etrafında şekillenmiş bir roman. Yazar, o mahalle yaşamını anlatması yanında, gerçek kişilik olarak da düşüncelerini sayfalar arasına sıkıştırıyor. Dönemin zenginliği ve bu zenginliğin kaynağını belirtilmesi yanında, fakirlik, yolsuzluk, usulsüzlük, inanç sömürüsünden de bahsediliyor. Bir tarihi dönem içinde yaşananlar karakterler üzerinden aktarılır. Konuk olduğumuz mahallelerdeki zenginlerle fakirlerin mutfaklarında da yemek yiyoruz. Onları bize 'roman' olarak okutturur ama yaşanmışlıklar onun gözünde, romanın da ötesindedir. Romanda baskın ana karakter tipinin sönük olmasına karşılık esas vurgu mahalle yaşamından çekilen fotoğrafların yazıya aktarılmasıdır. Bu doğrultuda mahallelinin yaptığı dedikoduları da perdesiz bir şekilde bizlere ulaştırılır. Anlatım tarzı sürükleyici ve 'acaba ne olacak' diyerek merak uyandıracak şekilde ilerler. Ekabir tayfasıyla başlayan hikaye de, on bir yaşındaki bir kızın yaşamına da konuk oluyoruz. Eski polis Sinan, 1919 yılından, vicdan ve kanun arasında kalmışlığın ezikliğiyle sesleniyor. Yoksulluk kader mi? Gürpınar da kitaba çok güzel bir başlık koymuş: Hakk'a Sığındık. Gerisi hikaye yani. Bir İspanyol gribinden başlayarak durum analizi ortaya koyan Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın bu kitabını da tavsiye ederim. Not: Okuduğum kitap, Özgür yayınları, Ocak 2016 tarihli ve günümüz Türkçesine uyarlayan Kemal Bek. Kitabın önsöz kısmında Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın yaşamı, yazarlığı hakkında iyi bilgilendirme yazısı yer almaktadır. Piyasada çok sayıda baskı bulunuyor. Bazıları sadeleştirme bazıları da eski Türkçeden yeni Türkçeye aktarım oluyor. Takdir okuyucundur. Elimde bulunan diğer 2 baskının biri Ayrıntı yayınlarına ait (Şubat 2018 tarihli ve sunuş yazısını ise Emine Gürsoy Naskali yazmış. Ayrıca kitabın yayım süreci hakkında Duygu Turp Kaya tarafından da bilgi verilmiş. Bu sayede romanın ilk olarak 1330 (1919) yılında basıldığını, Latin harflerine aktarımı ve sadeleştirmenin ise 1950 yılında Hilmi kitapevi tarafından yapıldığını, bu baskının da 'romanın ilk baskısından sadeleştirme - eski Türkçeden yeni Türkçeye - yapılmadan' hazırlandığını öğreniyoruz. Sayfa altlarında ise dipnotlarla kelime ve kavramlar açıklanmış.) Maviçatı yayınları tarafından 2017 yılında basılan kitap ise sadeleştirilmiş bir baskıdır fakat bu sadeleştirmenin kimin tarafından yapıldığına dair bilgi yok. Ayrıca sahaflarda ya da PDF olarak, Mustafa Nihat Özon tarafından 1965 - 1972 arası sadeleştirilmiş (Atlas Kitapevi) H.R. Gürpınar'ın çeşitli kitaplarını da bulabilirsiniz. Bu kitabı okumuştum ve incelemesini de siteye ekledim diye biliyordum. Sonra https://1000kitap.com/Lili_Brik (Verda Hanım'ın) kitaptan alıntılar eklemeye başlayınca neler yazdığımı merak edip inceleme yazıma bakmak istedim. Fakat ortada yazı yoktu yani bunu eklemeyi unutmuşum. https://1000kitap.com/Lili_Brik sayesinde bunu öğrenmiş oldum, ona da buradan teşekkür ediyorum. 1919 yılında İspanyol gribinin İstanbul halkı üzerindeki etkisini okumak isterseniz Hakk'a Sığındık'a bir şans verin diyebilirim. Bu kitabı 15 - 18 Ocak 2020 tarihleri arasında okuyup inceleme yazısı ise 31 Mart 2020 tarihinde 1000Kitap sitesine eklenmiştir.

Hakk'a SığındıkHüseyin Rahmi Gürpınar · Özgür Yayınları · 20161,447 okunma

··

115 görüntüleme

Bu yorum görüntülenemiyor

S. Ali

@aynabeyan ·

31 Mart 2020 14:30

Teşekkür ederim. Dün akşam fark ettim incelemeyi -sayenizde :) - unuttuğumu, ne de olsa "koronadan dolayı" evdeyiz hala...o zaman ekleyeyim dedim...Yahu, herkes kendi bakış açısından olayları görür sizin yazacağınız cümleler de benim hiç göremeyeceğim taraftan olabilir. O yüzden sorun yok... Önemli olan bu kitabı okumanız ben beğenmiştim umarım sizde beğenirsiniz....Kemal Bek yani "özgür yayınları" baskısını ben de öneririm. Sizin şu an okuduğunuz baskı biraz zordur. İyi okumalar

1 sonraki yanıtı göster

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.