Cumhuriyet Hükümeti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Hükûmeti arasında uğur sayarak yapılan antlaşma(*), şehrimizde büyük bir hayret ve memnunluk ile karşılandı. Hayrete sebep, Ruslar’la asırlardan beri savaş halinde ve düşman yaşamış iken birdenbire dostça bir yaklaşma ile Doğu’nun genel durumundan iki hükûmetin birbirinin elini tutup dünya politikasına yeni bir anlaşma örneği göstermiş, memnunluğa sebep de artık komşuluk usullerinin ve karşılıklı menefaatler esaslarının her iki tarafın iyiniyeti ile sağlanmış ve kuvvetlendirilmiş olmasıdır. Bana öyle geldi ki, her iki tarafı da sevindiren şu yaklaşma hâdisesi her iki taraf üzerinden kalkan saltanat ve çarlık kâbuslarının yok olması neticesidir. Gerçekten, iyi düşünülecek olursa, Ruslar’a ilk siyasî yazışmaya giriştiğimizin tarihi olan 897 (1492) yılından bu âna kadar geçen dört yüz bu kadar sene zarfında yapılan bunca kanlı muharebeler sırf Sultan ve Çarın birbirlerini çekememelerinin eserleridir. Bu muharebelere sevk edilen halk kütlesi ise sürü kurbanlık koyunlar; ne yaptıklarını, ne yapacaklarını anlamamış, bilememiş zavallılardır. Doğrusu her iki cumhuriyeti de, dünya sulhüne hizmet eden böyle bir güzel başarıdan dolayı, tebrik etmek ve kutlamak her iki taraf halkına düşen bir borçtur. Her iki yeni Hükûmet, hem genel barışın korunması, hem de iki komşu millet arasında barışıklık ve yakınlaşma hislerinin canlandırılması maksadıyle attıkları adımlarla cumhuriyet şanına lâyık, insanlığa yakışır büyük bir iş yapmış oldular.
Bu mâda, bu uğurlu vakanın her iki millet tarihinde tek olması da hükûmetlerindeki inkîlapların iki taraf münasebetleri için fevkalâde iyi tesir yapmış olduğuna bir kuvvet delildir. Bunun için, böyle bir yakınlaşmanın az zamanda meyvelerinin toplanacağı her bakımdan beklenir.
* 17 Aralık 1925 tarihli Türk-Rus Tarafsızlık ve Saldırmazlık anlaşması. Yirmi yıl süreli bu antlaşmayı Ruslar, 1945 yılında yenilememişler. Türkiye’den - Kars ve Ardahan’ı da içine alan - toprak isteklerinde bulunmuşlardı.
Sayfa 290 - RUSLARLA İLK SİYASÎ MÜNASEBETLERKitabı okudu
·
3 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.