Filibeli Ahmed Hilmi Bey, bu küçük kitabında gençlerin fikir hayatına atılmasından önce nelere dikkat etmeleri gerektiğine dair özlü bilgiler vermiştir. Bunlardan bahsedecek olursak : 1- Fikirler ve amellerde sağlam bir usule dayanılmalıdır. 2- Bizdeki usul yokluğu, belirli bir idealden yoksun kalmaya sebep olmuştur. 3- Başarıyı meydana getiren şey muntazam ve ameli bir usul ile takip edilen idealdir. 4- Birçok güzel temennilere sahip, fakat usul ve idealden mahrum bir topluluğuz. 5- Milletin her ferdinde olan arzu, temenni :Saadet Hükümette, mecliste ve her düşünürse bir temenni var :Milleti mesut, vatanı imar etmek. Lakin bu hedefler oldukça umumi ve belirsiz fikirlerdir. 6- Özellikle hedeflere ulaşmak için seçilmiş bir usulümüz yok. 7- Servet denildiğinde her türlü israfla bitmez bir hazine, maarif denildiğinde insan bilgilerinin varabileceği en uç noktalar hatırımıza gelir. Sanki gözlerimiz yalnızca büyüklükleri görmek yeteneğine sahip ve küçüklükleri görmekten mahrum. 8- İtimad (kendine güven), irade kudreti (ideale ulaşmayı arzulamak), ictimaiyyat (şahsi menfaat ile toplumun menfaatleri arasında denge kurmak) ve ameli fikir (ideale en kestirme yoldan gitmek). İşte bizde eksik olanlar bunlardır. En basit bir mesele hakkında kırk tane çözüm usulü bulmak, yüz tane nazariye icat etmek ve nihayet bu nazariyeler içinden çıkamamak bize mahsus hallerdendir. 9- Safdillik bizde çok yaygın bir haldir. Bir köy imamının sopalarla dünyayı ele geçireceğimizi zannetmesi ne biçim bir safdillik ise ; birkaç roman okuyarak dinsiz, sosyalist, realist olanlarımızın taş ve toprakları görerek materyalizm görüşünü benimseyenlerimizin, köy muhtarlığı idare edebileceği şüpheliyken kendisine valiliği az görenlerimizin, bir attar dükkanını idareden acizken iktisadi düsturlar icat etmeye çalışanlarımızın, bilmediği ilimler hakkında ders vermeye kalkışanlarımızın bu hareketleri de safdilliklerdir. 10- Her birimiz bir şeyden şikayetçiyiz. Bir şey olmak istiyoruz. Lakin ne? Bu soruya hiç cevap vermedik değil. Hatta çok parlak cevaplar verdik : Vatanı imar etmek, milleti yüceltmek, ahlakı saf hale getirmek, ilerlemeyi temin etmek ve diğerleri... Bu genel fikirler ne derecelerde cazibeli ve parlaksa, usul ve gaye olmaksızın o derece manasız ve belirsizdir. 11- Avrupa pazarında birbirine uymaz birçok mal var. Bunların değerlerini ve etiketini kendimiz veriyoruz. Seçerek almak yerine taklitle kanaat edersek ilerleme ve tekamül mümkün olmaz. 12- Avrupayı tek yönlü bakış açısıyla görmekten vazgeçelim. Ona bazıları taktığı gözlüklerle bakınca medeniyetin beşiği olarak görür. Ancak o medeniyetin kuruluşu için çok kan ve ölüm gerekmiştir. Bu medeniyetin gelişmesi için birçok katliam yapılmıştır. 13- Medenileşme ve ilerleme, ihtiyaçların çoğalmasını ve çeşitlenmesini ve bu da hayat rekabeti ve mücadelesinin şiddetlenmesini doğurur. 14- Hayatı şimdiki haliyle telakki etmek zaruridir. Medeni hayat en kahredici, en amansız bir mücadeleden ibarettir ki, bu savaşta acziyet ve nakıslara en sönük bir ümit etme ve aman dileme parıltısı yoktur. Bu yüzden yaşamak isteyenler, hakikat silahlarıyla silahlanarak savaş meydanına girmelidirler. Hayal ve yanılgı ile silanlananlar için galip gelmek şöyle dursun, savunma ve korunma imkanı bile yoktur. 15- Bütün insanlar aldanmak ister. İnsanlığın her bir ferdi kendi kendini ve diğerlerini aldatmak gibi bir yaratılışa sahiptir. Bu sebepten dolayıdır ki insanlık, zorunlu olarak, aldananlar ve aldatanlar olarak iki büyük sınıfa ayrılır. 16- Milleti aşağılama, dini hafife alma, sembolizm, materyalizm, sosyalizm vesaireyi aldık. Avrupa bize özgür düşünmeyi tavsiye ediyor, dini yaymak için milyonlar sarf ederek binlerce adamı, sürülerce ruhaniyi insanlığa musallat eyliyor. 17- Kavramları iyice öğrenmeli ve öyle kullanmalıyız. Adem, ademi merkeziyet, demokrasi, sosyalizm, liberalizm... 18- Bizde bir ideal, bir usul yok dedik. Bu bizde bir hayat ve maişet felsefesi yok demektir. 18- Mevcut felsefi doktrinlerin hepsi eksiktir. İçlerinde hakikat olduğu gibi olmayan da vardır. Bu yüzden eklektik bir felsefi düşünce oluşturulmalıdır. 19- Vatanın gençleri red, inkar, aşırı dogmatizm, çevreyi aşağılama, amiyane taklit gibi aşırılıklardan kaçınırlar ve milli duygular ve vatanımızın ihtiyaçlarıyla bilimsel hakikatlerin birleştirilmesi yolunu bulurlarsa, bu milleti selamet limanına götürmenin imkanını bulmuş olurlar. 20- Doğumuzda hakim duygu dindir. Milletin dini duygularını rencide etmekle ele bir şey geçmez. Bilakis din, yüce bir din hissi halini alırsa ve hikemi saflığını kazanırsa terakki ve tekamülün en büyük etkeni olur. 21- Dini işlere ve hususlara karşı kayıtsız kalmak, dini idareyi İsrailiyat veyahut nakliyattan (nakli ilimler :tarih, Hadis, Tefsir, gibi) başka sermayesi olmayanların eline bırakmak milli yükselişe engel olan en helak edici bir engeldir.

GençlereFilibeli Ahmed Hilmi · Büyüyenay Yayınları · 201773 okunma

·

82 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.