İbn Haldun -2
İbn Haldun'un makamlar ve bu bağlamda toplumsal ve siyasi güç ilişkilerine dair tartışığı ilginç ve önemli konulardan biri de "yaltaklanmadır". Servet ve mutluluğun, makamla ve özellikle de toplumsal-siyasi hiyerarşi içinde yüksek makamlara gelmekle doğrudan bağlantılı olduğunu hatırlattıktan sonra, yükselmenin tek yolunun üst makamdakilere yaltaklanma olduğunu söyler. Üstelik bunu eleştirel bir tonda ifade etmez. Tersine bunu çok doğal karşılar ve bunu yapmayanları kibirli olmakla suçlar.
Daha da ilginci, bu fikrini siyasi, kültürel, dini, ahlaki vb. ilkelerden çok iktisadi bir analizle açıklar. İbn Haldun'a göre yukarıdakilere yaltaklanmaya tenezzül etmeyen insanlar -ki aralarında özellikle alimler ve sanatçılar gibi yetenek ve akıl sahibi insanlar vardır- kendilerini diğer insanlardan değerli ve üstün görürler. Önemli hükümdar ya da alim soyundan gelenlerde bu yanılgı sık görülür. Bu insanlar, kendilerinde olduklarına inandıkları üstün yetenekleri ya da soydan geldiğine inandıkları ayrıcalıklarına binaen halkın kendi emeklerine olan ihtiyacını gerçekten olduğundan daha fazla olduğunu zannederler. Adeta, özel bir çaba göstermeden servet ve mutluluğu hak ettiklerini düşünürler. Dolayısıyla da servet sahibi olmak için üst makamlara boyun eğme ve yaltaklanma ihtiyacı duymazlar. Oysaki genelde halk bu tür şişkin egolu insanları sevmediği gibi, üst makamlarda oturanlar da bekledikleri türden davranışları görmedikleri için bu insanlara ihsan bahşetmezler. Sonuçta bu insanlar servet ve mutluluğa kavuşamaz, yoksulluk ve sefalet içinde kalırlar.
Sayfa 70Kitabı okuyor
·
27 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.