red john: Beyin Protezi Arayüzüyle Kullanılan Yapay Zekâ Sistemi Düşünceleri Kelimelere Döküyor İki yüz elli kelimeyle sınırlı bir kelime dağarcığı için olsa da düşünceleri doğru...

Beyin Protezi Arayüzüyle Kullanılan Yapay Zekâ Sistemi Düşünceleri Kelimelere Döküyor İki yüz elli kelimeyle sınırlı bir kelime dağarcığı için olsa da düşünceleri doğru bir şekilde cümlelere dönüştürebilen bir yapay zekâ algoritması geliştirildi. Felç yüzünden konuşma yetisini yitiren insanların kendini ifade etmesine yardımcı olacak bir sisteme yönelik önemli bir adım olarak görülen araştırmada University of California, San Francisco’dan Joseph Makin ve ekibi, dört kadının konuşma sırasındaki beyin sinyallerini bir derin öğrenme algoritmasıyla inceledi. Epilepsi hastası olan bu dört kadının beyninde epilepsi nöbetleri sırasında gözlem yapmak amacıyla yerleştirilmiş elektrotlar bulunuyordu. Yapılan deneyde her bir kadının bir dizi cümleyi sesli olarak okuması istendi ve kadınlar okurken beyin etkinliklerine ilişkin ölçümler alındı. En kalabalık cümle grubunda 250 farklı kelime vardı. Araştırmacılar bir sinir ağı algoritmasını elde ettikleri beyin etkinliği verileriyle besledi ve algoritmayı, konuşmanın sesli ve sessiz harfler gibi tekrarlanan unsurlarıyla bağlantılandırılabilecek düzenli örüntüleri tanıyabilecek biçimde eğitti. Daha sonra bu örüntüler, onları cümleler oluşturacak biçimde kelimelere dökmeye yarayan ikinci bir sinir ağına aktarıldı. Kişi aynı cümleyi yinelediğinde ilgili beyin etkinliği ilkine yakın oluyor fakat tam aynısı olmuyor. Makin bu yüzden her bir cümleye karşılık gelen beyin etkinliğini ezberlemenin işe yaramadığını, bunun yerine algoritmanın bunların benzer yönlerini öğrenip genelleme yapması gerektiğini belirtiyor. Yapay zekâ algoritmasının dört kadındaki en yüksek ortalama performansı %3’lük bir hata oranıyla gerçekleşti. Makin ayrıca az sayıda cümle kullanmanın yapay zekâ algoritmasının hangi kelimelerin birbiri ardınca gelme eğiliminde olduğunu öğrenmesini kolaylaştırdığını söylüyor. Araştırmacılar beyin sinyallerini kelimeler bazında böldüğünde algoritmanın hata payı %38’e çıktı. Çünkü algoritma beyin sinyalleriyle kelimeleri eşleştirmekten ziyade hangi kelimelerin bir arada kullanıldığına ilişkin çıkarımlar yapıyor. Bu durum sistemin daha geniş kelime haznesine uygulanmasını zorlaştıracak çünkü eklenen her bir kelime olası cümle sayısını artırarak hata oranını yükseltecek. Makin yine de 250 kelimelik bir dağarcığın bile konuşamayan bir insana hayli yardımcı olabileceğini düşünüyor. Öte yandan University College London’dan Sophie Scott, beyin sinyali verilerinin anlamlı bir biçimde konuşmaya dönüştürülmesinin henüz çok uzak bir hedef olduğu, günlük hayatta yüz binleri bulabilen sayılarda kelimeler kullandığımız için araştırmadaki kelime sayısının aşırı kısıtlı olduğu görüşünde.

Sayfa 7Kitabı okudu

Bilim ve Teknik - Sayı 630 (Mayıs 2020)Bilim ve Teknik Dergisi

2 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

red john