Muhammed Ali: "Milli Din Projesi": Milli Din Projesi Jön Türk düşüncesinin sonraki dönemlere etkisi açısında Vedat Nedim Tör’ün içinde dinle ilgili hiçbir mesele bulunmayan veya yeni bir “din” kurmaya çalışan “Dinimiz” başlıklı kitabı dikkat çeken önemli bir örnektir. Kemal Çağlar, söz konusu eser hakkında şöyle değerlendirmede bulunmuştu: “Kemalizm’i yalnız dövizlere, rakamlara, nizamname ve...

Jön Türk düşüncesinin sonraki dönemlere etkisi açısında Vedat Nedim Tör’ün içinde dinle ilgili hiçbir mesele bulunmayan veya yeni bir “din” kurmaya çalışan “Dinimiz” başlıklı kitabı dikkat çeken önemli bir örnektir. Kemal Çağlar, söz konusu eser hakkında şöyle değerlendirmede bulunmuştu: “Kemalizm’i yalnız dövizlere, rakamlara, nizamname ve programlara emanet edip geçemeyiz. Onu bir iman halinde içe sindirmek ve bütün nesillere benimsetmek gerekir. Anlamış kafanın yanında, inanmış ruh ve bu anlayışla inanışın verdiği şuurlu heyecanla çarpan yürek lazım. Vedat Nedim Tör, kitabın adını işte bunun için Dinimiz koymuştur. .. Büyük hedefler isteyen, büyük inanışlara susamış genç ruhlar için bu kitap, bir milli ilmihaldir... Yarının Türkiye’si içimizde öyle bir dindir ki yalnız onun için taassubu mubah ve toleransı günah sayıyoruz... Bizim dinimiz Türkiye’yi cennet yapmaktır. Bizim ibadetimiz bu ideal için çalışmaktır. Eğer varsa âhiretteki cennetin yolu da Türkiye’nin cennetinden geçer.”877 19 32 yılında Aydın Mebusu ve MaarifVekili (bakan) olan Dr. Reşit Galip, Mustafa Kemal’in desteğiyle “Müslümanlık: Türk'ün Milli Dini” isminde bir projeyi kaleme almıştır. Bu projede, Müslümanlığın Türk’ün milli bünyesine uygun olduğu ancak ibadetin Türk diliyle yapılması gerektiği ifade edilmiştir.878 Dinde reform yapılarak millî bir din oluşturmaya gayretleri çerçevesinde 1934 yılında “Milli Din Duygusu ve Öz Türk Dini” isminde doksan sayfalık bir kitap yayınlamıştır. Kitabın bir yıl sonra zararlı yazılar taşıdığı gerekçesiyle satışı yasaklansa da o devirde lslâm ve din hakkında yapılan tahrifatın hangi seviyelere geldiğini göstermesi açısından önemlidir. Söz konusu kitabın baş tarafında “İslâmiyet dini yerine millî ve mütekâmil bir dinin vücuda getirilmesi” için böyle bir çalışmaya yeltenildiği belirtilmiş ve “Eskimiş, cüce kalmış ve dumura uğramış eski dinlere karşı, inkişaf ve tekâmülü kabul eden asrî bir din” oluşturma iddiasında bulunulmuştur. Hiç bir hak dinin olmadığının belirtildiği kitapta “Peygamber yoktur ve onun tebliğ ettiği kitap Tanrı kitabı değildir"879 ibarelerine yer verilmiştir. “Türk dinini de Türk Tanrısımlni da Türk benliğinde arayalım” denilen kitapta, camilerde secdeye varmadan başı açık ve asrî bir şekilde ibadet edilmesi isteniyor ve bu çerçevede camilere musiki aletlerinin konulması tavsiye ediliyordu. Milli dinde “düşmanlarina karşı süngü hücumuna geçen Türk askeri bundan sonra asla Araplar gibi Allah, Allah diye bağırmayacak, vatan, vatan diye haykıracaktır”880 denilerek, Milli dinde “Allah” denilmesine bile tahammül edilemeyeceği belirtilmiştir. İslâm’in âdeta sadece isminin bırakıldığı mukaddesata ait bütün esaslarinın tahrif edilerek devrin şartlarina uygun bir din uydurma gayretleri, somaki dönemlerde de devam etmişti. Emekli bir coğrafya öğretmeni ve diş doktoru olan Osman Nuri Çermen, Aralık 1957’de “İdeal Türkiye İçin Dinimizde Reform: Kemalizm” adlı derginin ilk sayısında “Kemalizm’in Andı ve Amentüsü” başlığı altında bir dizi yazı kaleme almıştı. Söz konusu derginin 41 madde halinde “Kemalizm Müslümanlığınin Kutsal Prensiplerı'nı'” ihtiva eden sayısının yanı sıra “Dinimizde Reform: Kemalizm” adı altında iki kitapçık da derginin eki olarak yayırılannnştı. Bu kitapta: “Artık dindar olmak, Kemalist olmak demektir. Kemalist Müslümanlığını tam benimsemeyenlere, batıl inançların kölesi, esiri olarak bakmak gerekir... Tanrıya iman: Kemalizm’in şu prensiplerine inançtır. Bu prensipleri kadir oldugumuz nispette yerine getirmek de ibadettir. Mabedimiz bütün vatan, mihrabmuz bütün millet, Amtkabir de Kâbemiz olabilir.” Söz konusu dinde reform projesine göre Kur’ân-ı Kerim yeniden düzenlenmeli ve ibadetlerde okunmak için temizlik, vatan sevgisi, istiklal ülküsü, askerlik, ahlak, ilim sanayi konuların yer aldığı surelerden oluşan Enam benzeri yeni kutsal bir kitap yazıln'ıalıydı.881 Tek Parti Dönemi’nde mukaddesata hürmetsizlik ve İslâmî değerlerle alay etme, onları hafife alma sıradan bir olay haline gelmişti. 15 Ağustos 1929 tarihli Uyanış gazetesinde CHP Tokat Milletvekili Refik Ahmet Sevengil, İslâm’a ve mukaddesata hakaret ihtiva eden “Allah’ı da Sultan ile birlikte tahtindan indirdik. Bizim mabetlerimiz fabrikalarda” 882 cümlelerini sarf etmekten hiç çekinmemişti. **** 877.Kara, Cumhuriyet Türkiye 'sinde Bir Mesele Olarak İslâm, s. 28. 878.Cündioğlu, Bir Siyasi Proje Olarak Türkçe Ibadet, s 93. 879 A. İbrahim, Millî Din Duygusu ve Öz Türk Dini, Türkiye Matbaası 1934, s. 3, 5; 20. 880.A. İbrahim, Millî Din Duygusu ve Öz Türk Dini, s. 67, 75, 89. 881.Akay, Tanzimât Sonrası Türk Edebiyatında Yeni Fikirler, s. 147-165. 882.M. Tunçay, a.g.e., s. 222, dn:65. 3 883.Arnold Toynbee, 1920’ler Türkiye, Hilafetin İlgası, çev. Hasan Aktaş, İstanbul 1998, s. 91.

Kitabı okudu