Üç İstanbul’u okuduktan sonra okuyayım dediğim bu Roman İkinci Meşrutiyet’in ilanıyla Hareket Ordusu’nun Ayestafanos’a (Yeşilköy) gelişi arasındaki sallantılı dönemi ele alıyor. Ana karakterleri Osmanlı bürokrasinin son döneminin tipik bir örneği olan sabık Maliye Nazırı Mehmet Şehabettin Paşa, kızı Nimet Hanım ve İttihad ve Terakki Binbaşısı iken Nimet ile evlenmek uğruna askerlikten istifa ederek mebus olan Şefik Bey. Şehabettin Paşa Maliye Bakanlığı döneminde devletin yaptığı üç büyük borçlanmadan komisyon/rüşvet almış biri. Şehabettin Paşa’nın Batılı eğitim tarzı ile yetişen, konakta büyüyen kızı Nimet’in karakteri roman ilerledikçe, durağandan tutkulu ve hırslı bir halete geçiş yapıyor ve bu arada kocasının siyasi kariyerini de yönlendirerek çok güçlü bir kadın tiplemesine ulaşıyor. Ancak böyle bir kadın tipinin 1908’lerde yaşadığına inanmak güç. Tarihsel/toplumsal gerçekliği sorgulanabilir olsa dahi Nimet bir kadın olarak romanın en ilginç karakteri romanın içindeki bireysel hikayesi az daha derinlikli işlense neredeyse bir Balzac veya Dostoyevski karakteri olacak güçte. Trakya çocuğu, mahalle imamının oğlu, eski İttihat ve Terakki Binbaşısı, Nimet’in kocası yeni mebus Şefik’in hikayesi ise rüzgar nereden eserse oraya dönen siyasi kişiliklerin eski bilindik hikayesi. Karakterlerin çoğu çöküşün ahlaksızlığını, dolayısıyla “toplumsal”ı kendi karakterlerinde somutlaştırırken, bu karakterleri dengeleyecek karşıt karakterde güçlü, yozlaşmamış tiplerin eksikliğini roman boyunca hissettim. Toplumsal koşulları, tarihi süreçleri ve bireysel portreleri roman dokusuna işlemek konusunda Mithat Cemal Kuntay kadar başarılı bulmadığım, ancak olmadığını düşündüğüm bir karakteri romana yedirmedeki başarısını da yadsıyamayacağım Örik’in romanı bu dönemi merak eden okurlar için “öteki” bakış açısı sunuyor.

Sultan Hamid DüşerkenNahid Sırrı Örik · Oğlak Yayıncılık · 2017388 okunma

·

327 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.