* Böll'ün Palyaço, Babasız evler, Ve o hiçbir şey demedi kitapları sonrası okuduğum dördüncü kitabı. Özellikle eserlerinde savaş sonrası dönemi inceleyen, sokağı, bireyi, yaşadığı psikolojiyi derin bir şekilde eserlerinde yansıtmıştır.
** Böll Fahmel ailesinin üç kuşaklık portresini çizerken Alman toplumuna, aile yaşantısına yoğun eleştiriler getirmekten çekinmez. Fahmel ailesini iki hayvan metaforu üzerinden çelişkileri, yalnızlıkları, faşizm ve nazizm imgelerine açıklık getirir.
*** Sadece 24 saatin anlatıldığı romanda, Wilhelm dünyasından Federal Almanya'ya geçişte Mimar Fahmel ailesi ve uygarlık alaycılığı...
**** Bir yandan savaş dönemi ve nazi faşizm döneminde örnek bir nazi sempatizanı, demokrasi döneminde ise ileri demokrasici aile bireyleri... İki yüzlülük ve riya abideleri...
***** Fahmel ve ailesi üzerinden savaş psikoloji, siyasi sempatizanlık, para felsefesi argümanlarıyla örülü bir eser... Okuyun.