Her ay Çin edebiyatından bir eser okuma projemde, bu ay yer verdiğim kitabı tanıtmak istiyorum. Ruh Dağı, "Keskin gözlem gücü ve dilsel yaratım yeteneğiyle Çin romanında ve tiyatrosunda yeni yollar açan evrensel değerdeki eserleri, derinlikli kavrayışı ve dili kullanmadaki ustalığı" gerekçesiyle 2000 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne değer bulunan Gao Xingjian' ın biraz modernizm biraz da postmodernizm çerçevesinde kaleme almış olduğu 550 sayfalık otobiyografik romanı. 1940 yılında Çin'in Jianxi kentinde dünyaya gelen Xingjian önsözde belirtildiği üzere edebiyatta yeni biçimler geliştirmiştir: Bilinç akışı, kesin bir olay örgüsünün yokluğu, politik etkilerden tümüyle arınmış bir dil ve üslup...1986 yılında ülkesinde yayımladığı Öteki Kıyı adlı eserinin yarattığı yankılar üzerine, istenmeyen adam ilan edilmiş ve cezaevine girmemek için mülteci olarak Fransa'ya sığınmış. Çin edebiyatına muazzam katkıları olan bu büyük yazarın Çin'e girişi ise ne yazık ki devlet eliyle yasaklanmış. Kendisi giremediği gibi kitapları da giremiyor ülkesine, zira onlar da yasak! Yasak kararından önce Çin'de basılmış olan kitapları ise toplatılarak imha edilmiş. Eserin otobiyografik olduğu detayını, yazarın hayatı hakkında bilgi edinmeden anlayamıyoruz. Xingjian'a 1982 yılında akciğer kanseri teşhisi konulur, bir kısım başarısız(!) tedavilerin akabinde kendi rızası ile iyileşmekten vazgeçer ve Çin'in güney, doğu bölgelerine doğru uzun bir yolculuğa çıkmaya karar verir. Zaten Ruh Dağı da bu yolculuğu esnasında yazmaya başladığı ilk romanıdır. Yaklaşık bir sene süren bu seyahat sonrası memleketine dönen Xingjian, tahlillerin karıştığını, bırakın kanseri, grip bile olmadığını öğrenir. O gün bu gündür hâlâ, maaşallah turp gibi sürdürmekteymiş hayatını:-) Ruh Dağı'nı yazmaktaki tek amacının memleket hasretiyle hesaplaşmak olduğunu söylüyor yazar. Bu bir yol kitabı aslında, biraz fiziksel, çokça içsel, bolca ruhsal bir yolculuğu anlatıyor bize. 80 li yılların başında Çin' de esen politik fırtınalardan ve yapılan baskılardan ve zulümlerden uzaklaşmak için Pekin'den ayrılan bir baş karakterimiz var. Ancak bu karakterin ismi yok, anlatıcı konumundaki bu "ben" karakteri yapayalnızdır ve bu yalnızlığını gidermek adına, bir müddet sonra bir "sen" karakteri yaratacaktır. Onu takip eden sayfalarda "o" da devreye girecektir... Trende iken ismini duyduğu Ruh Dağı'na ulaşmak ise ilerleyen süreçteki yeni hedefi haline gelir. Bu mistik ve gizemli yolculuk sırasında Çin uygarlıklarını, kökenlerini, bilgeliği, cahilliği, doğayı, renkleri, saflığı öğrenir. İtalya' da her yıl düzenlenen Premio Letterario Feronia edebiyat ödüllerinde birincilik de elde eden Ruh Dağı, içerdiği felsefi analizler, ruhsal çözümlemeler ve aforizmalar sebebiyle okunurluğu zor bir eser. Hani kimi cümleyi dönüp dönüp tekrar okumak gereği duyuyor okuyucu, ya da benim yetersizliğimden kaynaklıydı bu bilemiyorum. Amma velakin neticede, okura edebi bir kültür şöleni sunduğu aşikar. Çevirisi maalesef Fransızca bir baskıdan yapılmış, sanıyorum Çince'den çevirecek cesareti bulamamış hiçbir çevirmen kendinde. Dünya çapında yayımlanmış onlarca kitabı olmasına rağmen de, Türkçeye çevrilmiş sadece iki adet kitabı var Nobelli usta yazarın. Bu ayıp da biz Türk okurlara, Türk yayınevlerine yeter de artar bile... Kitabın kapanış cümleleri ile noktayı koymak istiyorum. Sağlıcakla... *Arkamda bir şeyler oluyor. Her zaman garip bir göz var. En iyisi, anlıyormuş gibi yapmak. Anlıyormuş gibi yapmak ama aslında hiçbir şey anlamamak. Aslında hiçbir şey anlamıyorum, ktesinlikle hiçbir şey anlamıyorum. Böyle işte...

Ruh DağıGao Xingjian · Doğan Kitap · 200347 okunma

··

204 görüntüleme

Burak

@1Burak ·

25 Haziran 2020 16:09

Çin edebiyatına da el attın demek ki Seda abla, ne güzel :) Benim projelerim tutmuyor bir türlü, daha kendi edebiyatımızdan bile tanımadığım öyle isimler var ki, Kemal Tahir mesela :/ Sendeki bu şevk bana da nasip olur umarım.

N

@Nobelli_okur ·

25 Eylül 2020 17:35

Elinize sağlık👏

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.