Hunlar Türk tarihinin gölgede kalmış kısmında filizlenmiş köklü bir Türk uygarlığıdır. Hun Devleti büyüyüp sinesinde barındırdığı kültürle kendilerinden sonra gelen Göktürk ve Uygur gibi Türk devletlerine model olmuştur. Zamanla Asya'nın en büyük mihver gücü haline gelmiş, kıtada gücün odağında oturan Çin'in karşısında büyük bir denge unsuru olarak ağır basmıştır. Her ne kadar Hun tarihini Çin kaynaklarından öğrenmiş olsak da malumat açısından pek de parlak durumda olduğumuz söylenemez. Yine de Çin tarihinin büyük bir yekunu oluşturan arşivlerinin içinde Türk seçkisi yaparak tarihimizi yeniden yazmamız zaruri olmakla birlikte, yapılan eser ve akademik çalışmalarla bilimsel araştırmaların çapını her seferinde daha da fazla genişletmemiz gerekir. Taşağıl klasik Çin diline hakimiyeti sayesinde yapmış olduğu çevirilerle buzdağının görünen kısımlarını ülkemiz okuruna sunmuştur. Fakat bahsettiğimiz çalışması da göstermektedir ki daha kat etmemiz gereken çok yol vardır. Zira hocanın girişte belirttiği gibi Hun tarihi ile ülkemizde yapılan müstakil çalışmaların sayısı çok az. Hele Çin cephesindeki çalışmalarla karşılaştırıldığı zaman bu durum daha vahamet verici şekilde çok çalışmamız gerçeğini açığa çıkarır. Özellikle ülkemizde Çin-Hun ilişkisi kaba tabirlerle ifade edilmesine karşın, Çin tarihinin şekillenmesinde Hun Türklerinin etkisi hep geri planda kalır. Oysaki Türk kimliği yüzyıllar boyu Çin üzerinde etkili olmuştur. Böylesine güçlü Türk etkisinin izlerini bugün dahi Çin'de gözlemlemek pek sürpriz olmaz. Taşağıl Çin tarihinin kırılma noktalarını eserinde belirtirken, Türk etkisinin siyasi yansımalarını Çin kaynaklarına dayanarak çok güzel anlatmıştır. Bu kısımların tarih kitaplarımızda daha fazla yer alması, tarih anlatımızda kendisine daha çok yer bulması, temenni seviyesini tez zamanda aşmalıdır. Çünkü Hun tarihi sadece Teoman ve Mete'den ibaret değildir. Eser bu nedenle Türk tarihi için kıymet arz etmektedir. Fakat Çin kaynaklarının sistematik kullanımında sentez usulüne pek bağlı kalınmamasının bazı yerlerde sık sık tekrarlara neden olduğu dikkatten kaçmamaktadır. Benzer kaynakların tek anlatımda birleştirilerek kullanılması okur için kolaylık sağlayabilirdi. Çin anlatımının sıkıcı isimlendirmeleri ise yer yer hoca tarafından törpülenmesine rağmen yine de anlatımı olağan şekilde güç şartlara sokabilmektedir. Son olarak yazım ve imla ile ilgili azımsanamayacak kadar çok yanlışın olduğunu belirtmekte fayda var. İkinci ve izleyen baskılarda bu durumun düzeltileceğini umuyorum.

HunlarAhmet Taşağıl · Yeditepe Yayınevi · 2020191 okunma

·

399 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.