Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.27
Gönderi
‘Şafakta Kazandık Zaferi’
Dikkat: Tatkaçıran/oyunbozan içerir.
‘Şafakta Kazandık Zaferi’
Ulaş Başar Gezgin
‘Şafakta Kazandık Zaferi’, 1969’da yayınlanmış bir Güney Vietnam direnişi kitabı (Vietnamca adı, “Hòn Đất”[ Kitabın Vietnamcası bugün erişilebilir durumda. Diğer birçok savaş dönemi kitabı erişilebilir değil, sahaflarda zor bulunuyor. Bu nedenle not ediyoruz: gacsach.com/doc-online/6352...
Kitabın bir de film uyarlaması var: youtube.com/watch?v=pzQebwX... ]). Türkçe’de ilk kez 1977’de yayınlanan kitaba yönelik ilginin 12 Eylül öncesiyle kısıtlı kalmaması ve 1990’larda birkaç baskı yapılması dikkat çekici. Kitabın yazarının adı Türkçe’de yanlış yazılmış, doğrusu ‘Anh Duc’ olacak. Kitabın Vietnamca adının Türkçesi’yle aynı anlamda olmadığını da buraya not edelim. Kitap, adını Vietnam-Kamboçya sınırı yakınlarındaki deniz kıyısı olan Hon Dat ilçesinden alıyor. Yine de, Türkçe adının daha ilgi çekici olduğunu söyleyebiliriz. Kitap, 1961’de yazılmış; önsözü ise 1965’te.
Quyen, partili Nan’ı önce evinin bodrumunda gizler, sonra mezarlıkta.[ Kitabın Vietnamca aslında bu kişiliğin adı, Ngan. Kızın adı Vietnamca aslında Quyen, Türkçe çeviride Kuyen olarak yer alıyor. Buna benzer başka farklar da var. Örneğin, üs komutanı Türkçe’de Zam, Vietnamca’da Xam. Anlaşılan, çeviride okunuş temel alınmaya çalışılmış. Bunun dışında, korucuların Türkçe’ye ‘ranger’ olarak çevrildiği görülüyor. ] Her gece ona yemek götürür. Annesi Sao, Nan’ı çok sever. Quyen ile Nan nişanlı (aslında bir tür sözlü) sayılırlar. Fakat birgün Nan yakalanır, sonra da köy basılır. Köylüler, Nan’ın hain olduğunu, köyü ele verdiğini söylerler. Neyse ki sonradan gerçek ortaya çıkar. Quyen’in ablası olan Su ise, yedi yıldır cephede olan kocasından ilk kez mektup almaktadır.
İlerleyen sayfalarda, Nan’ı, Parti’nin bölge sorumluları Tam Çan’la Hay Tep’i ve Sao Ana’yı daha yakından tanırız. 62 yaşındaki Sao Ana’nın kocası kurşuna dizilmiş devrimcilerden. Oğlu da öyle. Kendisi protestolarda ön saflarda. Amerikancı Güney Vietnam askerlerinin bölgedeki temsilcisi olan Teğmen Zam, toprak ağasının oğludur. Katliamları, tecavüzleriyle tanınmaktadır. Annesi Ca Zoy, onu doğurduğuna çok pişmandır, kendisi ve kızı, onun ölmesini istemektedir. Kitapta yer alan kişiliklerin çoğunun ya annesi ya babası ya da her ikisi birden kendini devrim için feda etmiş.
Daha sonra Amerikancı güçlerle gerillalar arasındaki çarpışmaya tanık oluruz. Gerillalar mağaraya çekilirler. Çevreleri sarılır ve Amerikancı güçlere denizden de destek gelir. Kitap, 19 kişilik bu küçük gerilla grubunun 1500 kişilik Amerikancı askerlere karşı direnişini anlatır. Sayısal üstünlüğe silah ve mühimmat üstünlüğü de eklenir. Bu açıdan kitap, direnişe bir güzellemedir.
Kitabın başkişilerinin çoğunlukla Vietnam’ın azınlık halklarından biri olan Kmerlerden olmaları dikkat çekici. Ayrıca yazarın ‘düşman’la ilgili betimlemeleri de çok içeriden ve ayrıntılı. Amerikancı askerlerin kötülükleri anlatılırken bir yandan neden asker olduklarıyla ilgili bilgiler de ediniyoruz. Bu da bize ‘Aslan Asker Şvayk’ kitabıyla ‘Bolivyalı Küçük Asker’ şiirini anımsatıyor.[ Kitabın dipnotlarında geçen Vo Thi Sau şarkısı şuradan dinlenebilir: youtube.com/watch?v=mX2g-K3...
Vo Thi Sau (1933-1952), 19 yaşında Fransız sömürgecilerce idam edilmiş kadın gerilla. 14 yaşında direnişe katılmış. ]
Direnişin sonraki günlerinde Su tutsak edilir, pişmanlığı reddettiğinden önce kılıçla boynu kesilir, sonra ağaca asılır. Son sözleri “öcümü alın” olur. Halk onu ağaçtan alır, askerler izin vermese de cenazeyi zorla alır, annesiyle birlikte gömerler. Cenazesi büyük bir gösteriye dönüşür. Yolu mağara yakınından geçirip gecenin karanlığından faydalanarak mağaraya yiyecek götürürler. Hepsinin devrim yolunda feda olmuş, yaralanmış ya da hapsedilmiş bir akrabası vardır. Su’nun kanı yerde kalmaz. Bu arada, Amerikancı askerlerden yüzbaşı dahil olmak üzere yüzü can vermiştir.
Amerikancı komutanların kendi yaralılarını tedavi etmektense okyanusta boğulmaya terk etmesi, birçok askeri etkiler. Bir grup firar eder. Bu süreçte Amerikancı askerler psikolojik savaşa girişirler, ancak bunu yüzlerine gözlerine bulaştırırlar. Mağarayı dumana boğmak ya da ona duvar örmek gibi girişimleri başarısızlıkla sonuçlanır. Okyanusta bulunan asker cesedi, Amerikancıların yaralıları boğulmaya bıraktığını kanıtlamış olur. Bu, orduda büyük bir sivil itaatsizlik hareketine yol açar. Sonunda zafer direnenlerin olacaktır.
‘Şafakta Kazandık Zaferi’ kitabında en küçük yerleşimlerde bile direnmenin ne kadar önemli olduğunu görürüz. Bu küçük küçük direnişler, toplamda Amerikancı Güney Vietnam’a pahalıya patlar; yenilginin ve iki Vietnam’ın birleşmesinin önünü açar. Ayrıca, kitap bir askeri strateji kitabı olarak okunmaya da uygun… Hem bir devrim romanı olarak hem de bir strateji kitabı olarak önerilir.
Kaynakça
Anh Duc (1969/1977). Şafakta Kazandık Zaferi. İstanbul: Zafer.
Kaynakça
Nguyen Duc Thuan (1979/1967). Direnme Savaşı: Saygon Zindanlarında Mücadele (çev. Mehmet Taş). İstanbul: Oda Yayınları.
Kaynak: Gezgin, U. B. (2017). Anlatıbilim Açısından Roman, Öykü ve Masal İncelemeleri (2000-2017) [Novel, Story and Fairy Tale Analyses through Narratology].
ANLATIBİLİM AÇISINDAN ROMAN, ÖYKÜ VE MASAL İNCELEMELERİ (2000-2017)
Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin
Yazında Ezilenler ve Ezilenlerin Yazını
1. Marksist Açıdan Türk Romanı.
2. Sovyet Türkologlarının Gözüyle Türk Yazını.
3. Yaşar Kemal’i Yaşar Kemal Yapan 6 Özellik.
4. ‘Boynu Bükük Öldüler’: İlk Yılmaz Güney Romanı.
5. Yıllar Sonra Yeniden Genç Gorki ve Arabesk.
6. İvan İvanoviç Var mıydı Yok muydu?
7. Bulgaristan Hatırası Bir Marksist Türkolog: İbrahim Tatarlı
Sabahattin Ali Yazını
8. Anlatıbilim Açısından Kürk Mantolu Madonna.
9. Merhum Marko Paşa’nın Size Çok Selamı Var.
10. ‘Değirmen’de Sabahattin Ali Öykücülüğü.
11. ‘Kağnı’da Sabahattin Ali Öykücülüğü.
12. ‘Yeni Dünya’da Sabahattin Ali Öykücülüğü.
13. ‘Sırça Köşk’te Sabahattin Ali Öykücülüğü.
14. ‘Ses’te ve ‘Esirler’de Sabahattin Ali Öykücülüğü.
Gülmece ve Hiciv Anlatıları
15. Muzaffer İzgü Öykücülüğü: Azrail’den Bir Namussuz’a.
16. Gülmece yazarı olarak Hasan Hüseyin: ‘Made in Turkey’.
17. ‘Bay Düdük’ (1958).
18. Bir Heccav Olarak Ümit Yaşar Oğuzcan.
Çokkültürlü Yazın Çokkültürlü Toplum
19. Türk Yazınında ‘Etnik Öteki’ İmgesinin Açımlanmasına Giriş Olarak Hüseyin Rahmi Yazını ve “Yankesiciler” Adlı Öykü.
20. Çokkültürlü Toplum Çokkültürlü Öykü: Sait Faik Öykücülüğünde Ermeni İmgesi.
21. Saroyan Öykücülüğü ve Yetmiş Bin Süryani.
Masallar ve Efsaneler
22. Eskimeyen Bir Yazın Evreni: 30 Yıl Sonra Yeniden Behrengi.
23. Ferçler ve Zebler: ‘Binbir Gece Masalları’ Üstüne Bir İçerik Çözümlemesi Denemesi
24. ‘Masalın Aslı’.
25. ‘Vietnam Efsaneleri/ Vietnam Söylenceleri’.
26. Tibet Masalları.
Vietnam ve Tayland Yazını
27. ‘Direnme Savaşı’: Direnenlerin Tarafından Vietnam-Amerikan Savaşı.
28. ‘Şafakta Kazandık Zaferi’.
29. Bir Vietnam-Amerikan Savaşı Romanı: Gök Cephesi
30. Siyam Romancılığı Bağlamında Romanda Gerçeklik Sorunu.
31. Siyamlı Romancı Siburapha’nın Yaşamı.
32. Siyamlı Şair Sunthorn Phu’nun 'Phra Abhai Mani' Adlı Yapıtındaki Anlatının Özeti ve Değiniler.
Türkiye Yazını, Türkçe Yazın
33. Öykücü Yönüyle Ahmet Cemal’i Anarak.
34. Torik Akını: Az, Öz, Akıcı, Okunası
35. İstanbul Öyküleri.
36. Onyıllar Sonra ‘Vatandaş’ı Yeniden Okumak
37. Ölü Çiçekler Müzesi’nde Gezinti.
38. ‘Uzaklara Mektuplar’.
39. Ali Rıza Arıcan Öykücülüğü
40. Puslu Kentin Mavisi: Modern Çin’den Öyküler.
Taylan Kara Yazını
41. Poe’nun Kuzgunu: Derinden ve Uzun...
42. ‘Böyle de Buyurabilirdi Zerdüşt’: Hiççi Bir Başarı Öyküsü.
43.‘Vasatlığa Giriş Dersleri’: Yine de İnsana Dair.
44. Vasat Edebiyatı 101: Mizahla Polemik Arasında.
Ütopya Anlatıları
45. Uzaklaşan Ütopya ve Distopyalaşan Dünya.
46. Devrim Öncesi Edebiyatında Ütopya: Kızıl Yıldız (1908) Örneği.
İranlı Öykücüler
47. İranlı Öykücüler: Hem Yakın Hem Yakın (1-4).
48. Çağdaş İran Yazınının Öncüsü Sâdık Hidâyet (1-4).
Avrupa Yazını
49. Fransız Yazınında Bir ‘Muhalif Yazar Miti’ni Sorgulamak: Marguerite Duras.
50. (Ölüm Yıldönümünde) Jose Saramago’yu Anarak...
51. Bilişsel Bilimlere İlişkin Bir Roman: ‘Düşünce Balonları’
Diğer Yazılar
52. Darüşşafaka ve İmkansız Hayatlar.
53. Endonezya’dan Bir Öykü: ‘Kral, Cadı ve Papaz’.
54. Azerbaycan’dan Bir Öykücü: Anar.
55. ‘En-Dor’a Giden Yol’.
56. İki Çocuk Öyküsü: ‘Başka Karıncalar Diyarı’ ve ‘Yerle Gök Arasında’
57. Defterde Kalan Borges (1899-1986) Dipçeleri.
58. Latin Amerika’nın Çatık Kaşları: Bir Cehennem Ağacı Olarak Muz Ağacı.
59. Başka Dünyalar Açısından Nobel Yazın Ödülü’ne İlişkin Değiniler.
Gezgin Yazını
60. Ulaş Başar Gezgin’le Yeni Romanı Üzerine (Söyleşi).
61. Babasız Bir Roman Kişiliği Yaratmak (Söyleşi).
·
303 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.