Canlı-insan üreyişi karşı cinsle münasebete bağımlıdır. Üremek için ötekine ihtiyaç duyma yapılan bir seçme değil, doğanın kanunlarının buyurgan gerçekliğidir. Her şeyi yeryüzünde gören Aristo, siyasal insan gelişiminde ise zekaya sahip insanın sıfatı ve niteliğiyle yöneten, emek gücüyle çalışan bir ötekinin ise doğaca köle olduğunu düşünmektedir. Zeka sahibi iradesiyle sonradan gelişebilecek olayları öngörebildiği ölçüde doğaca yöneticidir. İnsanın üreyişinde kadın-erkek birleşimi doğaca ne kadar zorunluysa, yöneten-yönetilen hiyerarşik düzeni de siyasal insan refahı için zorunludur. Herhangi bir şeyin yetkinleşme sürecinin tamamlanmış hâli o şeyin doğasıdır. İnsan gelişimini tam manasıyla tamamladığında doğaca hayvanların en niteliklisidir.Bu bağlamda insan siyasal bir hayvan olmaya muktedirdir. Aristoteles olgusal bir tarih anlatımı benimsemediği gibi, mantıksal bir yapı kuruyor. Erdemli yaşamak iyi bir yaşam sürmekle eşdeğer değildir. İyi bir yaşam erdemli ve eliaçık olmalıdır. Özel mülkiyet kavramında çocuklar eşit pay almalıdır. Devlet nazarında daha çok servetten ziyade, belirli bir sayıda doğum olmasının engellenmesini sağlayarak yurttaşlar arasında yoksulluğun engellenebilmesi öngörülmüştür. Para mülkiyet içerisindeki bireylerin mutluluğu ve devlet gelişiminde sadece bir araç olmalıdır. Devlet kendisine gelen değerle orantılı olarak yararlanabilir, lakin değerin parayla ölçülebilen oligarşi anlayışına kökten karşı olmak gerekir. Aristo, köleliğin doğallığını tam manasıyla kanıtlayamasa da, her devlette ağaç kesecek ve su getirecek birilerinin olması gerektiğini söyler. İnsanla öteki hayvanlar arasında da böyle olur; işleri bedensel kullanımdan öteye gidemeyen ve kendisinden daha fazla işlev beklenmeyen insanlar doğaca köledir. Böyleyece yönetilmek ve uyruk olmak mecburiyettir. Burada Aristo, köleyle uyruğu bir benzetmeyle açıklamaktadır; İnsanla öteki hayvanlar arasında, evcil hayvanlar, doğadan, vahşî hayvanlara oranla daha iyidir; onlar için de insanlar tarafından yöneltilmek daha faydalıdır; çünkü böylesi hiç olmazsa, güvenliklerini sağlar. Kişiler arası ilişkiler ahlakçı anlayış eşliğinde ekonomiden daha önemlidir. Devlet görevlileri ve kurullarının kendilerini davranışlarından hesap sorulmalıdır. Siyasal tutkuların eşliğinde yükselme gayesi güden siyaset adamları için devlet hiyerarşik zıplama yeri olmaktan öte gelmelidir. Siyasal devlette suçların işlenme nedeni insan doğasının güdülerine yenik düşmesinin eseridir. Burada suç işlenmesi özelinde insanda bir ihtiyaç değil, kusur aranmalıdır. Devletin salt varlık nedeni erdemli yurttaşlar yetiştirmek, insanları erdem bakımından geliştirmek ve insanı doğasına sürüklemektir, herhangi bir şeyin doğası yetkinleşme süreciyle ilintilidir. Bu bağlamda devlet insanın doğasıyla kalıplaşan birlikteliktir ve zorunluluktur. Aristokrasi erdem yetisinden ileri gelir. Oligarşi soyluerki'nin zenginliğinden, demokrasi ise özgürlükten dem alarak beslenir. Bu bağlamda demokrasi, oligarşik düzene karşı sürdürülebilirdir ve isyana daha kapalı bir ortam sunmaktadır. Politika eserinde, özel mülkiyet içerisindeki fertlerin aile temellerinden ve devlet'in sistematik yönetim şeklinin esaslarına kadar geniş ve kapsamlı bir anlatım sunuluyor. Biçim itibariyle Politika, siyaset felsefesidir. Bundan 2400 yıl öncesine varan bir aklın görüşlerini okunmaya değer buluyorum.

PolitikaAristoteles · Say Yayınları · 2013876 okunma

·

234 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.