Bronislaw Malinowski, Büyü, Bilim ve Din'i ilkel bir kabile etrafında sorguluyor. Teoride okuduklarıyla gündelik hayat içinde görülenleri bu kitabın içine almış. Malinowski'nin saha incelemesi yaptığı yer ise, Yeni Gine adası ve Melanezya bölgesi. İnceleme içinde ağırlıklı olarak kendi gözlemlerini aktarıyor. Bunun sebebi olarak da bu konularda önemli ve güvenli bilginin fazla olmamasını gösteriyor. O yüzden daha önce başka yerde yayımlanmış yazılarını da kullandığını söyleyerek kitabın oluşum süreci hakkında bilgi de veriyor. Malinowski, antropolog olarak duyulan, okunanlar haricinde bir de saha araştırması yaparak yerinde gözlemleme yoluna gitmiş. Uzun süre ilkel olarak adlandırılan kabileler içinde kalmış. Bu sayede dışarıdan atfedilen düşüncelerle kendi düşüncelerini çarpıştırmış. Kitabın başlarında çeşitli bilim insanlarının görüşleri doğrultusunda oluşan fikirlerden hareket ederek büyü ve din konusunda bazı açıklamalarda bulunuyor. İlkel olarak adlandırılan bu toplulukların bütün yaşantılarının her anını büyü ile mi doldurmuşlar yoksa bilim de bunun içinde yer almış mı? Ayrıca 'din' olarak isimlendirilen bazı kavramların bu kabilelerdeki karşılığı ne idi? İlkelden kasıt bugünden düne bir hitap mı yoksa aynı zaman dilimi içinde olanlar arasındaki farklardan kaynaklı bir durum tespiti mi? İlkel olarak adlandırılan bir topluluk, her şeyini bir gelenek doğrultusunda mı yoksa büyü ile mi gerçekleştiriyorlar? Örneğin, "… tek bir fidesi bile ayinsiz dikilmemiştir.(s.20)" diyerek bir büyüden mi dinden mi yoksa bunların tamamını kapsayacak bir durum mu ifade edilmiş. Yerliler diktikleri fidelerin kuraklık, yaban domuzu saldırısı, taşkın ya da buna benzer başka bir şey yüzünden yok olmaması için büyü, bilim ve dini ne kadar kullanıyor? Kitap boyunca çeşitli örneklerle durum analizi yapılarak bu kavramlara açıklık getirilmeye çalışılıyor. Öğrenilmiş bilgi ile yola devam eden kabileler başlarına olumsuz bir şey geldiğinde bunu mitolojik bilgi ile çatıştırarak ya da büyü ve din ile anlamaya da çalışmışlar. Gözlem yapmak için ilkel kabile içinde yaşamış olan yazar hem anlatılan hem de kendi gözlemleri sonucu büyü, bilim ve dini davranışları bire bir gözlemlemiş. Hayatın doğal akışı haricinde büyünün bile kendi içindeki aşamalarından da bahsediyor. Büyü sırasında yapılanlardan da bahsediyor. Bunların da gelişigüzel olmayıp bir ritüel dahilinde gerçekleştiğini ifade ediyor. Akademisyen bir kişinin akademik kitabı okunduğunda o kitabın tamamını anlamak biraz zordur. Onun gibi bakmak ve yorumlamak ve ayrıca onu bir imaj (kalıp) haline çevirmek kolay da değil. Saha araştırması için uzun yıllar yerliler içinde yaşamış ve ayrıca bununla ilgili daha önce yazdığı bilimsel çalışmaları da mevcut. Bunların dışında yine diğer bilim insanlarının görüşleri doğrultusunda diyalektik açıklamalarda da bulunmuş. Bu kitap herkese hitap etmiyor. Özellikle felsefe, sosyoloji, antropoloji, tarih alanında açık okuma yapan kişilere sesleniyor. Ayrıca yazarı sadece ders kitaplarından tanıyanlara daha geniş okuma alanı sunuyor. Niçin bu kitabı okudum? Uzun zamandır elimin altındaydı. Merak ettiğim birkaç mesele vardı ve o yüzden okudum. Lakin kitabın önemli bir kısmı işin uzmanlarının anlayabileceği niteliktedir. Kaynak eser olarak hala kullanılmaya devam ediyor. Konunun meraklılarına tavsiye ederim. Bronislaw Malinowski 1884 - 1942 yılları arası yaşamış Polonyalı antropologdur. Bu kitabı 29 Mart - 9 Nisan 2020 tarihleri arası okudum. İnceleme yazısı ise 6 Eylül 2020 tarihinde 1000Kitap sitesine eklendi. Okuduğum kitap, Kabalcı Yayınevi, ikinci basım 2000 tarihli olup çeviren Saadet Özkal'dır.

Büyü, Bilim ve DinBronislaw Malinowski · Kabalcı · 200097 okunma

·

117 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

S. Ali