4953 syf.
10/10 puan verdi
Divan-ı Kebir’i Okuma Denemesi
24.09.2020 - Ülker Gündoğdu
Divan-ı Kebir’i Okuma Denemesi
Hazinelerle dolu kitapların size sunduğu mucizeleri sonsuzdur. Mucize barındıran eserler duyguları değiştirme gücünü muhafaza etmektedir. Düşünsel ve ruhsal dönüşüm yaşatan şaheserler insan ruhunda derin izler bırakarak, insan olma/beşer olma anlamını zihinlerde perçinleyerek, bunun sürekli bir biçimde kalmasını sağlar. Bu izler, insanoğlu her kendini unutmaya başladığında gözükmeye başlayarak, tekrardan kendine döndürmeye vesile olur. Tıpkı Mevlana’nın eserlerinde olduğu gibi. Mevlana Celaleddin Rumi (1207-1273) Harzem başkenti Belh’te doğmuş, bir çeşit hicret de denilebilecek göç ile Selçuklu Anadolusu’na gelmiştir. Anadolu’nun tam da kalbi diyebileceğimiz bir şehre, Konya’ya yerleşir, bu kalp şehrinden diğer şehirlere, diğer ülkelere, dünyanın geneline sevgi, muhabbet, ilahi aşk, Tevhid tefekkür aşılayarak tasavvufun menbaaından insanlara hakikati sunmaktadır.
Hz. Mevlana’nın eserleri yüzyıllardır dünyada ölmez yapıtlar arasında yer almaktadır. Mevlana fikirlerini daha iyi anlatmak için konuyla ilgili ayetler, hadisler, tefsir ve şerhleri, yorumları, peygamberlerin, erenlerin hikâyeleri, İran-Yunan mitolojisi, mezhep anlayışları, bunların intikadı, fıkıh ve tasavvuf, zamanın bütün bilgileri, tıp bilgisi, hayattan alınan benzetişler, atasözleri, örf mecazları, devri, devrindeki olaylar, insani görüş, ileriyi görüş, insani duyuş ve düşünüşü fikirleriyle harmanlayarak sunmaktadır. Mevlana bu yüzdendir ki yüzyıllar geçtikçe yeniden doğmakta, ölümsüzlüğüyle insanlığa yayılmaktadır. Mevlana’nın görüşleriyle süslediği eserlerinde bütün bir hayat konu edilmektedir.
Eser, Teknoloji çağının robotlaşmış insanlarını, mana yönünden zenginleştirmektedir. İnsan kaybettiği sabrını, ilim aşkını, manevi gücünü Mevlana’nın eserleri sayesinde tekrar kavuşmaktadır. Heva ve isteklerinin esiri olmuş çırpınan insanları, hakikat ve irfana eserleri ile ulaştırmaktadır Mevlana. Allah’ın sırlarına öngörülü olmak isteyenler için bir köprü olan eserler Kur’an-ı açıkça anlamanıza yardım etmektedir. Huyları güzelleştirmekte, içinizdeki cevheri ortaya çıkarmaktadır. Gönül ehli, Allah yolunda, manevi ve ruhani yaşayanlara ve gerçek asilzadeler için bir lütuf niteliğinde eserlerdir. Nefsinin zincirlerini kıran, maneviyata kendini veren gönül ehli olanlara hitap etmektedir. Körelmiş duygularımızı uyandıracak heyecanı veren, İlahi Aşk’tan beslenen eserleri okuyup sindirmeye muhtaç gönüllerimizi, irfan hazinesinden ruhen aydınlatarak huzura kavuşturmaktadır.
Bir Gönül Kitabı: Divan-ı Kebir
Divan-ı Kebir sekiz kitapta 35.945 beyit ve 4.753 sayfadan oluşmaktadır. Eser Mevlana’nın sema ederken dilinden dökülenleri “katibül-esrar” diye isimlendirilen yazıcılar tarafından kâğıda dökülmesiyle oluşturulmuştur. Mevlana’nın meyhanesi, gönül meyhanesidir. O’na şarap sunan, Kudret elidir. O’nun sevgilisi, sevgiyi yaratan Eşsiz, Ortaksız sevgili. O’nun mecazlarını anlamayanlar, hiç olmazsa anlamadıklarını, anlayışsızlıklarını anlasalardı. Divan’la Mesnevi, üslup, ifade, eda, konu bakımından aynıdır; yalnız bu iki eserde tarz ve vezin farkı vardır. Coşkunluğu, heyecanı, duyguyu en yerinde, en kudretli, en özel bir ahenkle vermektedir.
Yıllar önce Mevlana hazretlerini rüyamda görmüştüm. Mevlana’nın beni çağırdığına yorduğum rüyam üzerine Mesnevi adlı devasa eserini alıp okumaya başladım. Böylece bu eseri ile Mevlana’nın tesiri altına girdiğimi, onun ortaya koyduğu eseriyle insanlığa seslenmeye devam ettiğini, bu etkinin, dolayısıyla, ölene dek hayatımda önemli bir unsur olduğunu söyleyebilirim.
Zekasının zerafeti ile yüceler yücesi Mevlana’nın eserlerini okuma lütfu böylece nasibim oldu. Kuran’ı Kerim’de geçen kıssaları ters psikoloji yöntemi kullanarak aktardığı Mesnevi, topraktan nasibini alan bedeni, göklere çıkarıp yüceltmektedir. Bu durum eşref-i mahlukât durumuna işarettir. Mesnevi, bu gün, Avrupa da psiko-terapi olarak uygulanmaktadır. Yapıt akıllara durgunluk vererek okuru arındırıp ruhsal bir dinginlik sunmaktadır. Bu durum, evliyaların kerametiyle açıklanabilir belki de. Tasaavuf’un engin deryasına dalıp Şems ile aşkın sokaklarını kat eden Mevlana, gördüğü hakikatî insanlara açıklamaya/sunmaya çalışmaktadır bir nevi. Her kıssası bir hissedir ve bundan ancak, nasibi olanlar alabilir.
Mevlana kendi değimiyle “Söz adamlığından, gönül ve ruh adamlığına yol aldı.” Hayatının son dönemlerinde Mesnevi’yi yazdı. Mevlana’yı okumak mucizevi bir azınlığın nasibidir. Diğer âlem Gayb’ın sırrına ererek insanların ruhunu keşfedip tekamülüne büyük katkı sağlamaktadır. Dünyaca ünü geçmişe, şimdiye ve geleceğe sığmamaktadır. Dünya çapında bir alim olan Mevlana, herkesin fikir zenginliğine katkı sunmaktadır. Hemen hemen her konuyu aydınlatan eserlerinde, alemlerin sırlarına kapı açan gizemleri insanlığın yararına sunduğu mutlu bir okurun ayrıcalığıdır.
Okurun görüşünün sınırlarını yıkan, bilgileri, düşünceleri, yöntemleri ile duygulara verdiği yararlı hazzı içermektedir. Olumsuz konulara eğilerek okurun âlemlerle uyumunu anlamasına net ışık tutmaktadır. Âlemleri yaradana kendini teslim etmiş Alimin eserleri bir rehber kitap niteliğindedir. Ölmeden önce ruhumuzu keşfetmek zorundayız. Mevlana, kendimizi keşfetmemizi sağlamaktadır. Gönlünüzün huzurunu af dileyerek, aklınızın kilidini okuyarak, ruhunuzu yaradan ile birleştirir bir görür isek İlahi Aşk gönlümüze konacaktır.
“Ben soluk almıyorum ama Biziz üfüren soluğu boyuna üflüyor bana; feryadım ta Ülker burcuna dek gidiyor.” Kararsızlığın, karar aramandan ileri gelmektedir; kararsızlığı iste de karar gelsin sana. Dileğini elde edemeyişlerinin hepsi, dilek peşinde koşmandan ileri gelir; yoksa bütün dilekler, önüne dökülür. “Hasedinden gönülleri dikenlerle yaralayan, bütün bunları yaptın da sonra o mezara sığdın. Elini tutan, zamanın hasbeki olur.Gönlün sözü susmakla söylenir. Hünerli aklın başında bir yeldir, var ama bir kadeh şarap sundum mu o yel kalmaz savurur gider.(s357) (7.kitabın1.cildi) Can, gönül oynamaya başla aşık olduk biz. Esrikim, kurtulmuşum Mustafa’nın nuruyla ayı ikiye böleyim.”
“Gül bahçesinde, yeşillikte benim gibi güzellerle, hoş kişilerle yer yurt tutarım; kuyudan da kurtulurum, ipten de; çünkü zaten çemberin dışındayım ben.”(s.180) Derken peygamberlerin yaşadığı zorluklardan kurtuluşlarının tercih ve farklılıklarından kaynaklandığına kapı aralamaktadır Mevlana. Dumanımı arttırma hasetçimi sevindirme. Benliğinden geçtin mi iki dünyadan da geçersin. Mevlana, âlemin her solukta yaratılmakta durmadan yenilenmekte olduğunu kabul etmektedir. Ömür ırmak gibi geri gelmemek üzere akmaktadır. Aşkı uçanlara kol kanat veren sevgili, uluların dayancı, güvenci bizi de onlardan say.
“Bir gizli defineydim, bilinmeyi sevdim, diledim de halkı yarattım.” Diyor yaradan. Ömrümüzün güzü uyur, ilkbaharı uyanır. Mevlana’nın eserleri ile dünden geçer, yarının ahvalinden kurtulur, aslı olmayan şeyleri boş verir, İlahi Aşk’ı tanıyarak sevgi kaynağınızı fark edersiniz. Cömertliği, doğruluğu, adaleti, ölçülü olmayı, anlayışlı olmayı, alçak gönüllülüğü, inancı, yaratılanı sevmeyi, yaratandan ötürü, nezaket ve zerafeti, güzel bakmayı daha nice mucizeyi okura nakşeden eserler noksan tarafınızı tamamlamaktadır. Arı duru su gibi kalbe sahip olacağınız heyecanı içinize doldurmaktadır.
Eser hayata dair konuları, kökten değiştirebileceğiniz fikirleri aktarmaktadır. Yapıtın ortaya koyduğu ögeler dönüşeceğiniz, içsel huzura ereceğiniz, tüm duygu kontrollerinizi sağlayacağınız, zihninizi açacağınız, kalbinizi arındıracağınız, maneviyatınız için çok değerlidir. Muazzam öğütlerin ışığında ortaya konulan Divan-ı Kebir, düşünce, duygu, inanç, yaşam noktasında önemli bakış açıları elde etmekte okunacak yegâne eserlerdendir. Okurun maneviyatı hakkında bilinmezliğini giderecektir. Mevlana dünyaca saygıdeğerliğini yapıtları ile asırlara yaymaya devam etmektedir.
Naif cümlelerle örülen bu eser, aşk ikliminde bir yolculuğa çıkartmaktadır. Bir pervane kelebeği gibi ışığa râm olmuş kalpleri, ateş denizine sürüklerken okurları, aşkı aşka bulandırmadan hakikatle raksa tutmaktadır. Derdi aşk olanın heybesini aşkla dolduracak, derdi hakikat olanı ise o hakikate salik eyleyecek bu eser, devasa eseri olan Mesnevi’yi anlamada önemli bir yere sahiptir.
Mevlana
Divan-ı Kebir
8 kitap
4.753 sayfa
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Ülker Gündoğdu -
Ülker Gündoğdu 
Divan-ı Kebir 
Mevlana Celaleddin-i Rumi
kitaphaber.com.tr/divan-i-kebiri-...
·
405 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.