YERALTI, HENRYLER VE FALSTAFF
Kaynaklar:
Raphael Holinshed'in Chronicles of England, Scotland, and Ireland adlı eseri. (1587)
Anonim bir oyun olan The Famous Victories of Henry V Shakespeare tarafından muhtemelen bilinmektedir. (1594)
Samuel Daniel'in ''York ve Lancaster Hanedanları Arasındaki İç Savaşın İlk Dört Kitabı'' adlı şiiri. (1595)
Kral çok az bir itibara sahiptir. IV. Henry'nin giydiği taç, Northumberland kontu'nun öncülüğündeki bir grup bağımsız lordun yardımıyla zayıf kral II. Richard'dan almış olduğu bir taçtır. Şimdi İngiltere'yi ''aynı yolda'' ilerleyen bir ulus olarak birleştirmeyi istemektedir. Ne yazık ki bu aynı lordların feodal güçlerinin yerine merkezi bir yönetimi getirmek anlamına gelir ve lordlar bundan hoşnut kalmaz. İsyan tehdidi kuzey ve batıda Henry'ye meydan okur.
Henry bu baronların desteğine iki yönden ihtiyaç duyar; sadece sınırları korumak adına değil, daha önemlisi hükümdarlık hakkını sürdürmek için onlara ihtiyacı vardır. Tahtı miras aldığını iddia edemez. İddiası sadece güce dayanır. Henry'nin kral olarak ikilemi, kendi meşrutiyeti isyandan türemişken onların isyanını meşru bir biçimde nasıl bastırabileceğidir.
Shakespeare, Henry'i gerçekte olduğu gibi bir ortaçağ hükümdarından ziyade Rönesans prensi olarak yeniden kurgular. Aslında daha sonraki bir tudor projesi olan ulus devleti tek çatı altında birleştirme çabası bir siyasetçinin stratejisidir. Bu tür kurnaz taktikler, şövalyelik kurallarına tamamen terstir; Henry'nin selefi II. Richard'ın sarayı ise armalı bir kalkanlar ve hanedan armasına ait kurallarıyla o sisteme aittir.
Asiler arasında Richard kusursuz kral olarak hatırlanır. Kendi işlerine gömülüp İngiltere'yi ihmal ettiğini unutmuşlardır. Tahtı gasp eden kişiyi bu ideali yok etmekle suçlarlar.
Genç Hotspur'u besleyen bu şövalyelik ilüzyonudur. Hotspur onurun peşine düşer: ''Ayın solgun yüzünden parlak onuru alıp gelmek... Ve boğulmuş onuru suçlardan çekip çıkartmak.'' Fakat ulaşılamaz olması ne kadar incitilebilir olduğunu gösterir.
Shakespeare kendi öyküsünü Henry'nin ''huzursuz hükümdarlığı'' konusunda Holinshed'in anlattıklarından ayrıntıları kullanarak inşa etmiştir, ama olay örgüsünün büyük bir kısmı kendi yaratıcılığının ürünüdür. Sonuçta sorunlu bir hükümdar, hırslı lordlar ve dikbaşlı bir varis arasındaki ilişkilere odaklanan sıkı kurgulanmış, üç parçalı bir öykü ortaya çıkmıştır. Bu bize net biçimde tanımlanmış üç dünya sunar: saray, asilerin kampı ve Boar's Head hanı. İlk ikisi tarihsel zamandaki olayları anlatırken, kayıtlı tarihin tamamen uydurulmuş komik olan üçüncüsü bunlara tezat teşkil eder. Hem asilerin mekânı hem de altüst olmuş bir saraydır ve ikisi hakkında da yıkıcı bir yorum sunar. Falstaff'ın prensipleri Henry'ninkilerle aynıdır, ama ikinci sahnede gördüğümüz gibi özel yaşamın alanında uygulanır. Bazı yönetmenler sahne geçişlerinde bunu netleştirmiştir; saray figürleri sahneden ayrılırken han ahalisinin yanından geçer ve Falstaff, Henry'nin tahtı olan yere oturur. Saray hizipçi ve ciddiyken, handa yasalar neşeyle çiğnenir ve onur alaya alınır. Eastcheap'teki pire istilası Henry'nin sarayındaki illeti parodize ederken, Falstaff'ta güçten ziyade zevk konusundaki açgözlülüğü işaret eder.
Ayrıca Hotspur gerçek onuru temsil ediyorsa, Falstaff adından da anlaşılacağı gibi bunun tam tersidir.*
Prens Hal oyunun ''üç dünyası'' arasında kalır ve bunun baskısını hisseder; han ve vekil aile; kraliyet sarayı ve babasına karşı görevi; Hal'ın ulaşamayacağını bildiği şövalyelik onuru idealinin Hotspur tarafından temsil edildiği asilerin kampı.
Oyunun sonu da belirsizlikle biter ve Hal'ın henüz eski yaşamından ve pek de şerefli olmayan her iki baba figüründen kendini ayıramadığının işaretidir.
Sir John Falstaff Shakespeare'in en müstehcen dramatik yaratımlarından biridir. Komik sövgüleri, uzunca bir süredir var olan sahnede küfretme geleneğinin bir parçasıdır. Fakat 16. yüzyılın sonlarında bu Püriten** hassasiyetlere gittikçe ters düşer. Shakespeare ilk başta karaktere Sir John Oldcastle adını vererek başını derde sokar. Protestan bir azizin adı olduğu için öfkeye kapılan (kendisi de Oldcastle'ın soyundan gelen) başmabeyinci, Shakespeare'i karakterinin adını değiştirip özür dilemeye zorlar. 1606'da ''oyuncuların kötü davranışlarına kısıtlamalar getirmek'' amacıyla çıkarılan yasa sahne üzerindeki tüm terbiyesizlik ve sövgüleri resmi olarak yasakladıktan sonra oyunculara dillerini temizlemeleri için baskı uygulanır. Bu tarihten sonra oyunlar her türlü müstehcen ve dindışı dilden arındırılır. Bu uygulama 20. yüzyıla kadar devam eder. Din adamı Thomas Bowdler tarafından düzenlenen 1818 yılına ait ''Family Shakespeare'' adlı baskı bu dönemin belki de en dikkat çekici ürünüdür. Başta 
Othello olmak üzere bazı oyunlarda öylesine çok kesinti yapılmıştır ki oyunlar anlaşılmaz hale gelmiştir.
Faydam dokunduysa ne mutlu bana, keyifli ve verimli okumalar.
Epigrafta bahsi geçen sözler:
*False: Yalandan yapılan, göstermelik, falsolu
**Püriten, 16. ve 17. yüzyıllarda I. Elizabeth'in İngiliz Kilisesi'nde başlattığı reformist harekete karşı çıkan, kendisini "saflığı" aramak olarak tanımlayan bir Protestan doktrin ve ibadet şeklidir.
KAYNAKÇA:
1- 
Shakespeare Kitabı
·
198 görüntüleme
"'Romancılar için bulunmaz bir okuyucuyum Esat Ağabey,’ derdi. ‘Birinci sınıf okuyucu; hayır, daha ileri: lüks okuyucu. Kitaplarının böyle okunduğunu bilselerdi fakirler, kim bilir ne kadar sevinirlerdi. Durmadan yazarlardı; bir türlü ölemezlerdi.'"
Tutunamayanlar'da geçen şu alıntı aklıma geliyor incelemelerinizi okuduğumda. :) Herkes kitapları irdeleyerek okusa keşke. Elinize sağlık!
Çok teşekkür ederim güzel alıntınız ve yorumunuz için. Dediğiniz gibi keşke herkes kitapları bilinçli ve irdeleyerek okusa, böylece güzel incelemeler yazsa da okusak. Ben olabildiğince güzel yazmaya çalışıyorum, tabii takdir sizin, tekrardan teşekkür ediyorum. :)
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.