Ibn Miskeveyh diğer filozofların en yüce mutluluk hususundaki görüşlerini aktardıktan sonra, her iki tarafı birleştirdiğini düşündüğü kendi yaklaşımını açıklayacağını söyler. Ibn Miskeveyh’e göre insanın hem bedensel varlığı hem de nefsî yönü vardır. Insanın her ikisine de ihtiyacı olup ikisinden birini yok saymanın uygun olmayacagını ifade eden Ibn Miskeveyh, bunun sonucu olarak insanda iki mertebeden oluşan yüce mutluluk bulunduğunu söyler. Alttaki mertebe, bedenî seviyede kalan insanın mutluluğudur. Bu kişi aklî iyiliklerin esas mutluluk olduğunu bilir, aklî ilimlerle uğraşır, üstteki mertebeye arzu duyar, onlara yönelir. Ibn Miskeveyh, bu seviyedeki insanın orta olma ilkesine göre davranarak erdemli olabileceğini, bu erdemli hayat neticesinde de mutlu bir hayat süreceğini belirtir. Ancak bu mertebedeki kişiler aynı zamanda bedensel ihtiyaçlarından kaçamaz, bedensel eksiklik ve talihsizliklerinden ızdırap duyar, bu nedenle de tam olarak mutlu da sayılamazlar, buna eksik bir mutluluk denir.720
Ibn Miskeveyh’in sözünü ettiği bu mutluluğun, Aristotelesçi en yüce mutluluk kavramı olduğu anlaşılmaktadır. Ancak Ibn Miskeveyh bu noktada, Aristoteles düşüncesinde mevcut olmayan bir üst mertebeden bahsetmeye başlar. Bu mertebe; nefsî mutluluk mertebesidir ve diğerinin üstündedir. İbn Miskeveyh'in bu mertebedeki insanın sahip olduklarıyla ilgili kullandığı kavram ve sözler dikkat çekicidir: Ibn Miskeveyh’e göre bu insan tam olarak mutludur, nefsi mele’-i âlâ mertebesindedir, hikmetin inceliklerine (letâıfü’l-hikme) vâkıftır, ilahî nurla (en-nürü’l-ilâhî) aydınlanır, bizatihi ve daima mutludur, sevinçlidir, Ilk’in ışığından (nüru’l-evvel) feyz alır. Dahası bu insan için talihsizlikler, bedensel eksiklikler, maddî dünyadaki kayıplar Önemsizdir ve bu kişinin mutluluğuna gölge düşüremez. Bu kişinin tek gayesi yüce ruhlar ve meleklerle birarada olmaktır, bu nedenle sadece Allah’m emrettiği şeyleri yapar, irade ve istegini tamamen bunlara yöneltmiştir, arzu ve öfke gücünün isteklerine asla kapılmaz, sadece çok zorunlu bedensel ihtiyaçlarını giderir ve bun un dışında bedensel şeyierden etkilenmez.721
·
8 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.