GEÇMİŞTE TAKILI KALMAK
Kaynaklar:
Raphael Holinshed'in Chronicles of England, Scotland, and Ireland adlı eseri. (1587)
Anonim bir oyun olan The Famous Victories of Henry V Shakespeare tarafından muhtemelen bilinmektedir. (1594)
Samuel Daniel'in ''York ve Lancaster Hanedanları Arasındaki İç Savaşın İlk Dört Kitabı'' adlı şiiri. (1595)
IV. Henry 2. Bölüm'ün adı, 1. Bölüm'ün devamı olduğu beklentisi uyandırır ve bir ölçüde öyledir. 1600 yılındaki dört yapraklı formaya yapılan baskısının ilk sayfasında vaat edildiği gibi komik şövalye John Falstaff'ı tekrar görürüz, onun yeni arkadaşı Pistol'ü tanırız ve Henry'nin ölümünün ardından kahraman-kral V. Henry'nin taç giymesine kadar tarihi izleriz. 1. Bölüm'den keyif alan Elizabeth dönemi izleyicileri için cazip bir kombinasyondur. Fakat 2. Bölüm'de komedi de var olmasına rağmen atmosfer daha kasvetlidir ve siyasi düzenbazlıkla lekelenen olaylar daha az kahramancadır.
Oyun, 1. Bölüm'ü izlemiş (veya okumuş, 1000Kitap'ta 1. Bölüm'ü okuyup, 2. Bölüm'ü okumayanlar var. Ya da direk 2. Bölüm'ü okuyanlar var; ilginç.) seyirciler için yazılmış gibidir ve bu nedenle farklılıkları ortaya çıkartmak için anlatı ve yapı bakımından benzerlikler kurulur. Bu oyun V. Henry'nin taç giymesini beklerken asıl odağı geçmişe dönüktür. 1. Bölüm'den sorunları ve ilişkileri yeniden ele alır ve onları daha yavaş, daha incelikli işler.
1. Bölüm'deki üç dünya -saray, Boar's Head ve asiler- artık zamanın ve ölümlülüğün zayıflatıcı etkilerini hissettirir. Hal'ın vekil babası ve han kralı tombul John Falstaff fiziksel olarak çökmüştür; oyunun başındaki ilk sözleri idrarının sağlığı hakkındaki endişeleri yüzünden yaşadığı uykusuzluk sonucu Kral'ın sağlığı da kötüye gitmiştir ve onu kral kostümü yerine gecelikleriyle hayal ederiz (izlemişsek görürüz). Asiler de Kral'la uzun süredir devam eden anlaşmazlıklarının onları hasta ettiğini kabul eder:
''Hepimiz hastalandık;
Aşırılıklarımız, geç saatlere kadar sefahat sürmemiz,
Bizi yakıp kavuran hummaya yakalanmamıza neden oldu.''
(s. 87)
Ana sahneler bizi ''John elmalarının'' yendiği ve oyunların oynandığı Glouchestershire'a götürdüğünde bile, İngiltere yaşlıların koyun fiyatlarına kafa yorduğu ve ihtiyar arkadaşlarının ölümüne yandığı alacakaranlık yıllarındaki bir toplum olarak görünür.
Hal bile her tarafa nüfuz eden bu keyifsizlikten etkilenir. Sahnede ilk göründüğünde ''aşırı bitap düştüğünü'' kabul eder ve serseri hayatından sıkılmış görünür. Dikbaşlı hayırsız evlat imajını sürdürmesi babasının hastalığı yüzünden zorlaşmıştır ve Prens babası için kalbinin ''için için kanadığını'' Poins'e itiraf eder. Dostlarının ona nasıl yaklaşacağından da kaygı duyar. Falstaff'ın sarayda etkili olmayı umut ettiğini zaten bilir, ancak şimdi bir de yakın arkadaşı Poins'in Hal'ın kız kardeşi Nell ile evlendirerek arkadaşlıklarını kötüye kullanabileceğini öğrenir. Poins bunu Falstaff'ın yalanı olarak reddetse de artık Eastcheap'te yeni bir huzursuzluk vardır.
Zaman geçer, vücüt zayıftır ve rüyalar son bulur. Zaman ve zamanın yanılgılarına karşı bu kırılganlık, oyunun hemen başındaki Giriş kısmında muhtemelen dillerle süslenmiş bir kaftan giyen Söylenti tarafından açıklanır. Söylenti, yalnızca Hotspur'un ölümü hakkındaki yalanı açıklamakla kalmaz, asıl tehlikenin kendi kendimize söylediğimiz yalanlardan geldiğini söyler.
Karakterler bu oyunda geçmişi yeniden ziyaret edip düzeltmek için bolca zaman harcar ve neredeyse hiç düşünmeden tarihi mevcut duruma uyacak şekilde yeniden yazarlar. Örneğin baronlar devam eden isyanlarını II. Richard'ın ölümüne ve Henry'nin kral olduktan sonra tutmadığı vaatlere bağlayarak haklı çıkarır. Henry'nin iktidara yükselmesindeki kendi payını göz ardı ederler ve kralın ''hafızasını temizlemek'' uğruna ne kadar ileri gidebileceğini tehlikeli bir biçimde hafife alırlar. Korkan ve uyuyamayan Henry geriye dönüp baktığında baronların nasıl da kolayca taraf değiştirdiğine şaşar. Bunu yaparken kendisinin de bir krala ihanet ettiğini unutur.
Bu esnada Hotspur'u öldürdüğü yalanlarından faydalanan Falstaff kendini tekrar bir centilmen gibi lanse eder, kendini zora düşürecek bir fiyaka ve gösteriş içine girer. Sokakta Yüksek Mahkeme Başkanı ile karşılaşır. Şişman Şövalyenin genellikle kendini sorularından sıyrılmak için başvurduğu kurnazlıktan rahatsızlık duyan hâkim, onu zamanın kısa hükmün kaçınılmaz olduğunu söyleyerek uyarır.
Asiler de zamanın kendi lehlerinde olmadığını görür. Northumberland, oğlunun zafer kazandığı yalanını işittikten kısa bir süre sonra onun öldüğünü öğrenir ve kendisinin İskoçya'ya doğru yola çıktığı haberi müttefiki olan lordlara ulaştığında artık çok geçtir. Prens John lordların bu zayıf konumundan tam zamanında faydalanarak tuzak hazırlar. Mowbray tedirginlik duysa da diğer asi liderler Prens'in sözüne itimat eder ve vaat edilen çözümlerin ayrıntıları netleştirilmeden önce kuvvetlerini hesapsızca dağıtırlar. Lordlar güçsüz kalınca John hepsini idama mahûm eder. Prens John'un taktikleri sayesinde, oyunun ortasına geldiğinde Henry'nin tüm düşmanları ortadar kalkar. (''Taht Oyunları'' işte, bu taktikler böyle oyunlarda çok işe yarıyor.)
Değinmek istediğim bir başka nokta da insanların geçmişlerinden hiç kopamaması. Oyunda Kral Henry geçmişinden korkup uyuyamaz, Prens Henry üç dünya arasında kalmaktan, saraya odaklanamamaktan korkar, isyancılar da eski olayları tekrardan gündeme getirir; yani, geçmiş her zaman arkamızdadır. Bazen bizi uyutmaz, bazen ikileme sürükler, bazen de isyana, savaşa...
Ayrıca oyunun sonunda Shakespeare bize gelecek oyunda Falstaff'ın olacağını söyler fakat sözünü tutmaz.
Falstaff, gerçekten de hem çok komik, hem de çok güzel sözler sarf eden bir karakterdi. Gerek insanları kandırması olsun, gerekse dalga geçmesi olsun -alçaklığı- onu okuyucunun gözünde düşürse de, benim hiçbir zaman unutmayacağım, şişko ve muzip karakterlerdendi. Keşke Shakespeare, sözünü tutsaydı ve 
Kral V. Henry oyununda bu unutulmaz şaklabana yer verseydi.
Faydam dokunduysa ne mutlu bana, keyifli ve verimli okumalar.
KAYNAKÇA:
1- 
Shakespeare Kitabı
·
108 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.