Bizans
Kolaylık sağlaması için yalnızca bir doktoru, bu dönemin en büyük doktoru olan Oribasios'u incelemek en iyi yol olacaktır. Ona Yunanlı veya Hellenistik demekten ziyade Bizanslı diyeceğiz; çünkü Konstantinopolis'deki Bizans sarayında doktorluk yapıyordu. Oribasios, asıl sanatkâr olarak meşhur olan selefi Galen gibi Bergama'da doğmuştu. Oribasios'un en büyük eseri bir tıp ansiklopedisidir, Iatricai Synagògai; bu büyük eserin yalnızca üçte biri zamanımıza kalmıştır; orijinali yetmiş kitaptır. Bu çalışma tarihçiler için çok değerlidir; çünkü pek çok eski tıp metninin muhafaza edilmesine yardımcı olmuştur; aksi taktirde bunlar kaybolacaktı; yapmış olduğu pek çok alıntı bunların yazarlarına refere edilmiştir. Oribasios'a Prens Julian dostluk göstermişti; onun doktoru olmuştu ve Prensin dinini değiştirdiğini söylediği belki de tek kişiydi. 355 yılında Julian, Sezar olup Galya'ya gönderildiğinde, Oribasios'u da beraberinde götürmüştü. Kısa yöneticilik döneminde (361-63) Oribasios'u İstanbul defterdarı (quaestor) olarak atamış ve kahinle müşaverede bulunması ve belki de buranın şöhretini yeniden canlandırması için Delfi'ye göndermişti. Bu teşebbüs başarısızlıkla sonuçlanmıştır; ancak Julian bundan dolayı kötü davranmamış ve doktorunu himaye etmeyi sürdürmüştü. Julian, tıp ansiklopedisini yazması için onu teşvik etmiş ve İran'a karşı son seferine çıktığında, Oribasios'u da yanına almıştı; Julian Antakya'da, 26 Haziran 363'de savaş meydanında öldüğü sırada Oribasios yanındaydı. Oribasios'un, efendisinin Pagan inancını paylaştığı açıktır. Bu durumu, şimdiye kadar bahsedilen gerçeklerin yanısıra, Oribasios'un, efendisinin ölümünden sonra çektiği işkenceler de yeterince kanıtlar. Mürted Julian'ı izleyen Hıristiyan imparatorlar Valens ve Valentinian, Oribasios'un malını mülkünü müsadere etmiş ve onu sürgüne göndermişlerdi. Oribasios bir süre barbar (Got ?) krallarının sarayında bulunmuş ve burada o kadar temayüz etmişti ki, yaklaşık 369 yılında tekrar İstanbul'a çağrıldı. Malları kendisine iade edildi ve tıp mesleğini sürdürmesine ve eserlerini yazmasına izin verildi. Yaklaşık 400 yılı sıralarında öldü.
Oribasios, paganizm ve Hıristiyanlık arasındaki etkileşimin güzel bir örneğidir. Muhtemelen Julian gibi bir Hıristiyan olarak büyütülmüştü; ancak Julian'ın nüfuzu altında pagan duyguları ayaklanmıştı. Eunapios'a göre, Kıbrıslı Zenon'un danışmanlığında tıp tahsili görmüş ve Müze'de iatrofizikçi Antakyalı Magnos ile birlikte onun dizleri dibinde oturmuştu. Zenon da Magnos da pagandı. Julian (Paganlıktan) vazgeçmek için çok genç (32 yaşında) ölmüştü; Oribasios ise yetmiş beş yaşlarına kadar yaşadı; onun tekrar Hıristiyan olduğunu ve öyle öldüğünü kabul edebiliriz; çünkü paganizm artık ne imparatorlukta ne de barbar krallıklarında kabul görmüyordu. Synopsis adlı eserini ithaf ettiği oğlu Eustathios Hıristiyandı ve St. Basil'in arkadaşı idi.
Oribasios'un Tıp Kolleksiyonu adlı ansiklopedisinin amacı, girişte o kadar güzel açıklanmıştır ki, bu girişi aynen vermek en iyi yol olacaktır: "Otorite Julian, Batı Galya'da[6] kalışımız sırasında, sizin tanrısallığınızın hazırlamamı emretmiş olduğu ve Galen'in eserlerinden son derece yararlandığım tıp özetini tamamlamış bulunmaktayım. Bunu methettikten sonra beni, en iyi tıp kitaplarında bulunan en önemli bütün bilgiyi ve tıbbın hedefine ulaşmasına katkıda bulanan her şeyi araştırmaya ve biraraya toplamaya yönlendirdiniz. Böyle bir kolleksiyonun çok faydalı olacağına ikna olduğum için bu işi memnuniyetle üstlendim... Hem iyi biçimde yazmış olan yazarlardan ve hem de titiz biçimde yazmamış olanlardan alıntı yapmak lüzumsuz ve hatta manasız olacağından, materyalimi yalnızca en iyi yazarlardan, hiç bir şey atlamaksızın toplayacağım; nitekim ilkin Galen'den malzeme aldım ve kendi telifimi onun üstünlüğü gerçeğine dayandıracağım; Galen en iyi yöntemleri ve en açık tanımları kullanmıştır; çünkü o Hippokrat'ın prensiplerini ve görüşlerini izler. Şu sırayı benimseyeceğim: Hijyen (hıfzısıhha) ve terapatik, insanın tabiatı ve yapısı; sağlığın korunması ve iyileştirme, teşhis ve tedavi; hastalıkların ve arazların düzeltilmesi, vs."
Kabaca yapmış olduğum bu giriş tercümesi bize önemli ipuçları verir: Julian gerçekten Oribasios'un patronu ve onu teşvik eden kişiydi ve Galen ana kaynaktı; diğer bütün kaynaklar ikinci derecede önemdeydi. Galen'in mükemmelliği kısmen onun kaynağı olan Hippokrates'in üstünlüğüne atfedilmiştir. Oribasios'un Galen'e referansları pek çoktur ve ona öyle fazla övgülerde bulunmuş, ismini o kadar vurgulamıştır ki, Galen'in üstünlüğü adeta bir çeşit tıp dogması olarak kabul edilmiştir.,
··
26 görüntüleme
Eklemek istediğim notları eklemekten vazgeçtim o yüzden sayılar gitti. Çok uzun oluyordu. Uğraşmak istemedim
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.