SPOİLER
Vah Bartleby,Vah İnsanlık...
Kitaba ilk başladığımda Bartleby karakterine ben de avukatımız kadar garip yaklaştım.Kızdım,garipsedim,anlamsız buldum,anlamaya çalıştım.Bartleby`ın ölülerle içli dışlı bir meslekte olması dahi bana yeterince anlam katmamıştı ta ki kitabın son ve en vurucu cümlesine kadar:Vah Bartleby,vah insanlık.Bartleby`ın hikayesi aslında insanlığın hikayesiydi çünkü.Gördüklerimiz,yaşadıklarımız bize anlamlı gelmiyorsa saçma deriz,kızarız,gıcık oluruz ve maruz kalmaya devam edersek görmezden geliriz.İşte Bartleby böyle öldü.Anlaşılmadı,görmezden gelindi ve o da kendinden vazgeçti.Ve kaçınılmaz son gerçekleşti tıpkı insanlığın başına geldiği gibi.
