Cumhuriyetin İlânı
Bu arada Mustafa Kemal daha da köklü bir değişikliğe "Cumhuriyetin ilanına" hazırlanmakta idi. Saltanatın kaldırılması ve Hilafetin alıkonulması, devlet başkanlığında tehlikeli bir belirsizlik yaratmıştı. Mecliste ve dışında Halifenin şahsında meşru hükümdan ve devlet başkanını "bir çeşit meşruti hükümdar ve özellikle dinin savunucusu" gören bir çok kimseler vardı. Ama Mustafa Kemal'in fikirleri başkaydı. Ekim başlarında onun Cumhuriyeti ilan edeceğine dair haberler dolaşmağa başladı ve bunlar ateşli bir muhalefet ve tartışma uyandırdı. Ekim sonlarında dikkatle planlanmış bir dizi siyasal manevralardan sonra, Mustafa Kemal Meclise geldi ve siyasal sistemlerindeki belirsizlikleri ve karışıklıkları ortadan kaldıracağım söylediği bazı anayasa değişiklikleri teklif etti. Bir önceki gece hazırlanmış değişiklik tasarısı şu cümleleri içine alıyordu.
"Türkiye Devletinin şekli hükumeti Cumhuriyettir... Türkiye Reisicumhuru Türkiye Büyük Millet Meclisi heyeti umumiyesi tarafından ve kendi azası meyanından intihap olunur... Türkiye Reisicumhuru devletin reisidir... Başvekil, Reisicumhur tarafından intihtap olunur."
Saatlerce süren görüşmelerden sonra, gece 8:30'da, bir çok çekimserle fakat hiç bir aleyhte oy olmaksızın karar 158 oyla kabul edildi. Onbeş dakika sonra, 8:45'te, milletvekilleri Mustafa Kemal'i ilk Cumhurbaşkanı seçtiler. O da İsmnet Paşa'yı ilk Başbakanı olarak atadı. Haber aynı gece bütün ülkeye yayınlandı ve gece yarısından sonra her tarafta 101 pare top atışıyla kutlandı.
Sayfa 261 - TTK
·
12 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.