Efendimiz aleyhisselâm hayırlı işlere koşmanın gerekçesini şöyle açıklamaktadır: "Faydalı işler yapmakta acele ediniz. Zira yakın bir gelecekte karanlık geceler gibi birtakım fitneler ortalığı kaplayacaktır" (Müslim, Îmån 186).
Peygamber Efendimiz bu hadisin devamında, o korkunç günler gelince insanın kendini bu fitnelerin akıntısına kaptıracağını hatırlatmakta ve "O zamanda insan, mü'min olarak sabahlar, kâfir olarak geceler; mü'min olarak geceler, kâfir olarak sabahlar. Dinini küçük bir dünyalığa satar" buyurmaktadır (Müslim, İmân 186).
Genç Goethe'nin idrakinde sürü saygısına benzer bir kanaat esas teşkil ediyordu. Bu, Prometheus, Musa, Sokrates, Hz. İsa, Sezar, Hz. Muhammed, Shakespeare, Spinoza gibi çeşitli mitolojik ve tarihi şahsiyetleri kapsıyordu, bunlara sonradan Raffael, Leonardo, Mozart gibi sanatkârlar ve Giordano Bruno, Kepler, Kopernikus, Linné gibi kendi çağına mührünü vuran bilimle alakalı düşünürler ve diğer dâhi yaratılışlılar eklendiler. Bunlar, "kendilerinden sonraki nesiller tarafından da tanımıp hayırlı işlerinin etkilerini sürdürmeye devam ederler." İranlı Hafız da bu kahramanların safındadır. Eğer yaşlı Goethe, Cennet Kitabı'nın son şiiri olan Gute Nacht!(İyi Geceler!) başlıklı şiirinde ("Nun, so legt euch, liebe Lieder..."; Şimdi, ey sevgili şiirlerim, böylece...) "Tüm zamanlarım kahramanlarıyla/Cennet'in derinliklerinde adımlamak istiyorsa, o zaman şüphesiz bu neviden dahiler vardı aklında ki, dünya ruhu tıpkı onun gibi bunları da benzeri bir tarzda açıklanamaz kabiliyetlerle donatmıştır.
Sayfa 311Kitabı okuyor
Kim bilir belki de sabahına yattığımız bu geceler,
Hayır için açılacak gözlerin kendine gelme mesaisini.
Kim bilir belkide gözle görünen değil,
Gönül ile görünendir hayırlı olan....
