Mercanların yaşam döngüsü
"1. Yumurtlama
Mercanlar sperm ve yumurtalarını aynı anda suya bırakıyor.
2. Yükselme
Birçok yumurta dölleniyor. Hücreler yüzeye doğru yükseliyor ve bölünmeye başlıyor.
3. Larvalar
Hücreler sürükleniyor ve mercan larvası haline gelene kadar bölünmeye devam ediyor.
4. Alçalma
Larvalar yeteri kadar büyüdüğünde okyanus tabanına doğru çöküyor.
5. Birleşme
Tabana çöken sert mercanlar kalsiyum karbonat iskelet salgılamaya başlıyor.
6. Büyüme ve olgunlaşma
Her yıl sadece birkaç santimetre büyüyen mercanların yeni bir resif oluşturması yıllar sürüyor."
Doğan Burda Dergi Yayıncılık
"Dünya üzerinde sadece Antarktika’da insan yerleşimi bulunmuyor. Ancak burası tamamen de ıssız değil, zira bilim insanları burada birçok bilimsel çalışma yürütüyor ve hayatların bir kısmını burada geçiriyor. Yaz ayları boyunca birkaç bin insan tarafından ziyaret edilen Antarktika hummalı araştırmaları sürdürüldüğü bir yer. Kış aylarında ise
Doğan Burda Dergi Yayıncılık - Buzda yaşam - "İstasyonda kütüphane, TV yayını, bilgisayarlar ve bir bilardo masası bulunuyor."
✓Neden tüm çöpleri bir yanardağın içine dökmüyoruz? Lav yaklaşık 1.000 derece sıcaklıktadır, o yüzden birçok çöpümüzü eritebilir. Ancak çöpü yanardağlara taşımak çok yüksek maliyetli. Atıkları eritmek toksik gaz çıkışına neden oluyor ve çöplerin kalıntıları bu sefer de yeraltında birikiyor. Ayrıca soğuk çöplerin sıcak bir lav gölüne çarpması tehlikeli patlamalara yol açabilir.
✓Silgi, kalem izini nasıl siliyor? Silgiyi kâğıda sürtünce sürtünme oluşuyor ve bu da ısı üretiyor. Bu, silgiyi yapışkan hale getirip sayfanın üstündeki kurşun kalem grafitini kaldırmasını sağlıyor.
Doğan Burda Yayıncılık
✓Tüm deniz canlılarının % 25'i mercan resiflerinde yaşıyor.
✓Formüle 1 sürücüleri 2018 sezonu otomobillerinde viraj alırken 6G'yi aşan G kuvvetine maruz kalıyor.
✓Kar tanesi şeffaftır. Ama tüm görünür ışık tayfını dağıttığı için beyaz görünür.
✓Beynimiz düzen görme eğilimi içindedir, o yüzden ilginç bulduğumuz şeyleri (örneğin yeni sözcükleri) daha çok fark eder.
✓Beynimizdeki bilinçdışı önyargılar yüzünden, kararlarımız her zaman bize ait değildir.
✓Kuantum fiziğini düşününce aklı başından gitmeyen biri varsa, hiç bir şey anlamamış demektir.
✓Evrenimizin geçmişine, bugününe ve geleceğine ilişkin bilmediğimiz daha bir çok şey var. Ama yavaşça da olsa kesin biçimde muazzam bir manzarayı ortaya çıkarıyoruz.
✓Çernobil'in radyoaktif yağmuru Batı'da İrlanda'ya kadar ulaşmıştı.
✓1.8 kg ortalama insan vücudundaki bakterilerin ağırlığı.
Doğan Burda Yayıncılık
✓Google’ın kaç tane veri merkezi var? Google’ın her biri kendi çalışmasını sağlayan donanımlarla dolu tam 15 devasa bilgi işlem tesisi (yani veri merkezi) var. Bunların çoğu ABD’de ama birkaçı da Avrupa, Asya ve Güney Amerika’da.
✓Kuantum mekaniği atomların, fotonların ve atomaltı parçacıkların davranışlarını inceler. Görebildiğimiz kadar büyük günlük nesnelerin davranışlarını tanımlayan klasik fizikle de çelişir.
✓Protein yemek tokluk hissi yaratır mı? Bilimsel araştırmalar, protein bakımından zengin öğünlerin gerçekten de tok hissettirdiğini gösteriyor. Proteinleri sindirdiğinizde üretilen peptitler, bağırsaktaki kanı süzen ana damardaki mu opioid reseptörlerini (MOR) baskılıyor. Bu reseptörler yiyecek alımını kontrol ediyor ve baskılanmaları da iştahı dizginliyor. Dahası, peptitler beyne sinyal yolluyor, beyin de bağırsakları uyararak glikoz salgılamasını sağlıyor. Böylece yeme arzusu hafifliyor.
Doğan Burda Yayıncılık
Şarkı sözlerini nasıl uzun süre aklımızda tutuyoruz?
Ortalama insan beyni 86 milyar nöron içerir. Bilgi işleyen devasa bir ağdır bu. Anılar, nöronlar arasındaki belli bağlantıların güçlenmesiyle oluşur ve aynı bilgiyi tekrar tekrar hatırlamayı
kolaylaştırır. Duygular bu bağlantıları geliştirir ve müzik, dinleme sırasındaki hislerimizi etkiler. Beynimiz de ses kalıplarını sever ve şarkılar da uyaklardan ve tekrardan yararlanır. Yazılı dilden önce eski insanlar öyküleri bu şekilde ezberliyordu. Yani bir şarkıyı sevseniz de nefret de etseniz muhtemelen yıllar sonra bile hatırlayacaksınız.
Doğan Burda Yayıncılık
Bakteriler uzayda sağ kalabilir mi?
Çok ilginç ama evet. Bilim insanları uyduları ne kadar temizleyip sterilize etse de baş belası mikroplar uzay boşluğuna dayanıp Uluslararası Uzay İstasyonu’nda boy gösteriyor. Ama bunu her bakteri değil, kendi hücrelerini, zorlu ortamlara dayanması için koruyucu bir protein katmanıyla saran sporlu bakterilerin bazıları yapabiliyor. Bakterilerin dayanıklılığı etkileyici ama diğer dünyaları keşfederken büyük sorun çünkü kendi canlı kirleticilerimizi de istemeden beraberimizde götürebiliriz.
Doğan Burda Yayıncılık
Parsek nedir?
Parsek astronomlar tarafından ışıkyılına alternatif olarak sıklıkla kullanılan bir uzaklık birimidir, tıpkı kilometrenin mile alternatif olarak kullanılabilmesi gibi. Bir parsek yaklaşık 3,26 ışıkyılı veya yaklaşık 32,6 trilyon kilometredir.
Sayfa 65Kitabı okudu
