Çalabım Bir Şâr Yaratmış
Çalab'ım bir şâr yaratmış iki cihan ârasınde;
Bakıcak di'dar görünür, o şâr'ın kenâresinde.
Nâgihan ol şâr'a vardım, anı ben yapılur gördüm;
Ben dahi bile yapıldım, taşu toprak âresinde.
✒️ Hacı Bayram-ı Velî Hz.
📍Hacı Bayram-ı Velî Camii
Hacı Bayram Velî’nin bu kıymetli eseri seyr-i sülûk hakkındadır. İnce anlamların remzlerle beyân edildiği bu harika nutk-i şerîf üzerine birçok şerhler yazılmıştır. Bu enfes ziyafetin sadece ilk beytindeki muhteşemlik hakkında burada paylaşım yapmak istedim.
Şârdan yani şehirden maksat insanın bizzat kalbidir. Kalp, Hakk'ın tecelligâhıdır. Kalp sözcüğünün kökü olan eylem ‘bir hâlden bir hâle geçmek’ demektir. Bu değişim de tecellîyât-ı ilâhî ile olur.
Kalbi inşa ederken kalp üzerine şehirler inşa etmek lazım Ne diyor Hacı Bayram Veli;
Çalabın bir şâr yaratmış İki cihân âresinde
Bakıcak dîdâr görünür oldu şârın kenâresin de
Nâgehân ol şâre vardım ol şârı yapılır gördüm
Ben dahî bile yapıldım taş ü toprak âresinde
Ol şârdan oklar atılır gelir ciğere batılır
Arifler sözü satılır ol şarın bazâresinde
Şâkirdleri taş yonarlar yanıp üstâda sunarlar
Çalabın ismin anarlar o taşın her pâresin de
Ol şâr dediğim gönüldür ne âlimdir ne câhildir
Aşıklar kanı sebîldir ol şârın kanâresinde
Bu sözü arifler anlar cahilleri bilmeyip tânlar
Hacı Bayram kendi bânlar ol şarın minaresinde
Sayfa 35Kitabı okudu
...Kendi mutlak iktidar rüyasının peşinden koşup benzer hülya sahiplerini safdışı etmek ya da buyruğu altına almak Osmanoğullarına has bir başarı oldu.
Sayfa 278Kitabı okudu
Milliyetçiliğin günümüzde olduğundan çok daha açık bir biçimde ırkçılığa göbekten bağlı olduğu yirminci yüzyıl başının siyaseten anlamlarla yüklü ortamında Gibbons'ın bu iddiası da
açıkçası bu anlam yükünden nasibini almıştı. Türklerin dünya tarihi içerisindeki yerlerini ve rollerini yeniden tanımlamakla meşgul olan Cumhuriyet dönemi Türk milliyetçiliği ise, Osmanlıların
"bozulma"ya yüz tuttuktan sonraki dönemlerine pek hoş gözle
bakmıyordu. Yine de aynı milliyetçi yazarlar, Osmanhıların ilk dönemlerindeki fütuhatın, iskânların ve devlet inşasının tarihini, hülasa bölgede Türk mevcudiyetini sağlayan en başarılı vaka olan Osmanlı hikâyesini gururla sahiplenmekten geri kalmıyordu.
Sayfa 37 - Metis Yayınları
" Osmanlı İmparatorluğu... yeni ve kendine has bir oluşumdu. Fakat bir bakıma, Müslüman siyasi topluluklarının tüm tarihinin zirvesini de teşkil ediyordu. Osmanlı Türkleri Müslüman dünyanın Romalıları telakki edilebilirdi.
Sayfa 24
Romalılar için Romulus ne ise Osmanlılar için de "Osman" odur. Sonraki asırlarda hanedanının tarihini yazacak müverrihlerin anlattığı üzere, yerlisinden olmadığı bir coğrafyada fevkalede başarılar kazanacak bir siyasi teşekküle adını vermiş kurucu şahsiyettir.