Kâğıt üzerinde özgürlük edebiyatı yapan Batılı insanın, salt moda etkinlikleri çerçevesinde bile insanı metalaştırdığı görüle- bilir. Hâlen bir meslek olarak benimsenen mankenlik bu kafa yapısının uzantısıdır.
Böyle bir meslek ortaya koyan zihniyetin insan haysiye-ti konusundaki fikirlerini öğrenmek ilgi çekici olurdu. İslâm, her hususta olduğu gibi giyim kuşamda sadeliği değil de gösterişi öngörmüş olsaydı bile, Müslümanlar arasında giyim kuşam teşhirciliği böyle bir noktaya ulaşmazdı. Ön- görülen iktisat ve ahlâk telakkisi buna izin vermezdi
ATSIZ'DA TARİH ANLAYIŞI: Atsız'ın lisans öğrenimi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (Edebiyat Zümresi) olduğu hâlde bilim adamı olarak tarihle daha çok ilgilenmiş, bu konuda daha çok eser vermiştir. “Türk tarihinin içinde yüzüyorum. Diyebilirim ki her günüm 27 asrın içinde geçiyor." diyecek ölçüde (Atsız 1992: 67) kendisini tarihle
İslâm, her hususta olduğu gibi giyim kuşamda sadeliği değil de gösterişi öngörmüş olsaydı bile, Müslümanlar arasında giyim kuşam teşhirciliği böyle bir noktaya ulaşmazdı. Öngörülen iktisat ve ahlâk telakkisi buna izin vermezdi.
Sayfa 12Kitabı okuyor
...bir ibadet olarak namaz olsun, öteki ibadetler olsun, seküler zihniyetin telakkisi çerçevesinde değerlendirilmektedir. Namazı kılan da, kılınmasına müsaade eden de aynı zihniyet çerçevesinde düşünmeye şartlanmıştır.
Sayfa 27 - İz yayınları
İslâmî düzeni düşünürken özgürlüklerin ortadan kalkacağını zannedenlerin ve bu yanlış zan dolayısıyla İslam'ı eleştirmeye teşebbüs edenlerin telakkisi doğru değildir. Daha doğrusu, aynı şey, demokrasi için de aynı ölçüde geçerlidir. Nitekim bir Müslüman da demokratik toplum düzeni içinde İslam'ın kendisinden istediği şeyleri, her yönüyle ve uç noktalarına kadar icra etme serbestinden mahrum bırakılabilmektedir.
Sayfa 162Kitabı okudu
Devlet Sistemi Laik Olabilir Mi?
İslâm hukukunun kabul ettiği devlet sistemini laik olarak vasıflandırmak elbette mümkün değildir. Laiklik, devletin kanunlarının dinî prensiplerden kaynaklanmadığı, binaenaleyh devletin bütün dinlere eşit mesafede durarak kimsenin dinine karışmadığı bir siyasî sistemdir. Halbuki İslâm devletinde hükümetler ve hukuk sistemi, meşruluğunu dinî esaslardan alır. Çünki İslâm dini, insanların inanç ve ibadetlerinden başka, evlenme, boşanma, miras, ehliyet, mülkiyet, alışveriş gibi dünyevi hayatlarını da tanzim etmeyi hedefler. Bunlara imkân tanımamak, dinî vecibelerin ifasına mâni teşkil eder. Bu cihetle İslâm devlet telâkkisi ile laiklik bağdaşmaz.
Maamafih laiklik, demokrasi ile din ve vicdan hürriyetinin ön şartı değildir. Nitekim günümüzde İngiltere, İsveç gibi laik olmadığı halde demokratik ve insan haklarına hürmetkâr devletler bulunduğu gibi, laik, ama otoriter ve insan haklarının askıya alındığı devletler de çoktur. Buna vaktiyle Doğu Avrupa devletlerinin çoğu bu kategoriye girerken, bugün Afrika ve Asya'da, hatta Ortadoğu'da çok misaller vardır. Şer'î hukuk, Müslümanlığı üstün tutan dinî karakterine rağmen, Müslüman olmayanların din ve vicdan hürriyetlerini tam olarak teminat altına almış; hatta onlara kısmî bir hukukî ve adlî muhtariyet tanımıştır.
Sayfa 234Kitabı okudu
Hârizmşahlar - Hükümdar ve Saray
Hârizmşahlardaki hakimiyet telâkkisi, hükümdar ile hükümdar ailesi arasındaki ilişki şekilleri, saray teşkilâtı, teşrifât usulleri, lâkaplar ve unvanlar, önemli oranda Büyük Selçuklu İmparatorluğu'ndan intikal etmiştir. Hârizmşahlar klâsik bir Türk-İslâm sultanının yetki ve sorumluluklarını şahıslarında toplamışlardı. Veliaht gösterme geleneği bulunmakla birlikte, buna uymama yönünde davranışlar her zaman var olabilmiş, taht hak edildiğinde cülus ve biat töreni yapılmıştır. Hükümdarın divân müzakerelerini kafes arkasından dinlemesi ve Ramazanda huzur dersleri tertip ettirmesi gibi, Osmanlılar devrinde devamını gördüğümüz bazı saray âdetleri, Hârizmşahların sarayında da uygulanmıştır.
Büyük Selçuklular ve özellikle de Sencer dönemi örneğinde teşkilâtlanan Hârizmşahlarda devlet dört önemli unsurdan oluşmaktaydı. Bunlar Saray, Hükümet, Ordu, Adalet teşkilâtlarıydı. Şimdi bunlarla ilgili en önemli hususları görebiliriz.
Melikşah (1072-1092)
Alp Arslan, hanedân üyelerinin ülke yönetiminde müştereken hak (sorumluluk) sahibi olmaları şeklinde ve Selçuklularda da geçerliliğini koruyan Türk hakimiyet telâkkisi dolayısıyla, çıkması muhtemel kardeş kavgalarını önlemek amacıyla, Melikşah'ı veliahd ilan etmiş (Nişabur yakınında Râdgân'da Temmuz 1066) ve bunu birçok kere teyit etmiş, hatta Abbasi Halifesi Kâlm-Biemrillah'ın da onayını almıştı. Babasıyla birlikte veya ayrı olarak, değişik cephelerde kahramanlıklar göstermiş, tecrübe kazanmış olan Melikşah, başta vezir Nizâmü'l-Mülk olmak üzere devlet erkânı, komutanlar ve ulemânın da tasvibiyle, Selçuklu tahtına oturdu (25 Kasım 1072). 6 Ağustos 1055'te doğmuş olan Melikşah, bu sırada 18 yaşındaydı. Bununla birlikte yine de saltanatının ilk iki senesini, devletin mevcut sınırlarını muhafaza ve iç karışıklıkları önlemeye ayırmak mecburiyetinde kaldı. Doğuda Gazneliler ve Karahanlıların sınırlara hücumunu karşıladı, batıda ise amcası Kirman Meliki Kavurd'un isyanını bastırdı (Nisan/Mart 1073). Bundan sonra devlet merkezini İsfahan'a nakletti ve sıkı merkeziyetçi bir politika takip etmeye başladı.
Mimari Kirlenmenin Asıl Sebebi Kültürel Kirlenmedir!
"Şehri imar ederken nesli ihya etmeyi ihmal ederseniz,
ihmal ettiğiniz nesil imar ettiğiniz şehri tahrip eder."
Turgut Cansever, mimariyi insanın ve toplumun fiziksel yansıması olarak görür. Buna bağlı olarak insana dair olan değerler, tümüyle mimariye ve şehre de aktarılacaktır. Ele aldığı değerlerin başında da şüphesiz inanç gelir.
Karahanlılar / Hükümdarlık Vasıfları :
Karahanlılarda hükümdarlık telâkkisi, kaynağını Türk Tarihi'nin derinliklerinden alan esaslarla İslâm prensiplerinin mezcedilmesinden oluşuyordu. Barthold'un da belirttiği gibi Karahanlı hükümdarları İslâm dinine bütünüylü bağlı, müttaki Müslümanlardı. Hükümdarda; cesaret ve kahramanlık, akıllılık ve bilgelik ile cömertlik, tok gözlülük, özü-sözü doğruluk, dürüstlük, sakinlik, metanetlilik, affedicilik yani iyi tabiatlı olmakla, sabırlık, ihtiyatlılık, adalet, kanuna uyma, haya sahibi olmak, iz'ân, şeref, dindarlık, kötü huylardan sakınma ve yüksek ahlaki değerlerle diğer bir kısım niteliklere sahip olmak yani erdemlilik gibi vasıfların bulunması gerekiyordu.