Dikkate değer olan husus, kapitalizmin doğuşunda devletin önemli bir rol oynamış olmasıdır. Aynı şekilde ve ona bağlı ola rak, kapitalizmin oluşmasında ulus devlet olgusu önemli bir yer tutmuştur. Burjuvazi olmadan kapitalizm mümkün değildi, ama burjuvazi de ulus devlet ve ulus gerçeği ortamında güçlenecekti. Ve işte böylesi koşullarda gerekli iş gücü yaratıldı, biçimlendi ve uygun hale sokuldu