"Kazakistan'da yapılan bir kazıda, 15 metrelik kum tabakasının altından, Uygur halkı tarafından yapıldığı yazılı olan, çok gelişmiş bir medeniyete ait buluntuların çıkması, ve bu buluntularda Mu medeniyetinden bahsediliyor olması, akla söz konusu büyük Tufan'ın Mu Kıtasını batıran Tufan, deprem ve tsunami felaketleri olabileceğini getiriyor. Tabi ki böyle düşünecek olursak, anlatılan Tufan olayının tarihinin, bugün bildiğimizden çok daha eskilerde olacağı da kesindir."
İlk sayfasıyla beraber Sibirya, Moğolistan, Kazakistan, Kırgızistan, Çin, Özbekistan, Türkistan, Afganistan her devleti yeri geldiğinde adım adım yeri geldiğinde at sırtında geziyorsunuz. İslam öncesi Türk tarihi açısından çok başarılı bir kitap.
Mesela Cezayir-Fransa, Uganda-Amerika veya Kazakistan-Rusya örneklerini ele alalım. Bunlara baktınız zaman, ki yazar da aynı şeyi yazıyor, sömürgeci devlet o ülkede daima sahte bir aydın sınıfı yaratıyor. Bunları, o ülkede kurduğu misyoner okullarında veya yerli misyoner okullarında yetiştirir. Bu öğrencilerin önündeki "havuç" ise okulu açan ülkeye gidip yüksek lisans veya doktora yapmaktır.
Kısa bir süre önce Kore'ye gittim. Kore cumhurbaşkanı ile görüşmemde, Kore milletinin Orta Asya'dan gelen Türklerin yerli halklarla karışması sonucunda oluştuğunu; kendilerinin de kanlarında yüzde yirmi oranında Türk kanı olduğunu söyledi. *Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev*
Dünyanın en genç yaşta profesör olmuş kişisi ve Nobel adayı.1953 yılında Ankara 'da TED 'in Yenişehir Lisesini birincilikle bitirdi. O zaman lisenin eğitim dili tamamen Türkçe 'ydi, takviyeli yabancı dil dersleri vardı, sonradan kolej oldu. TED tarafından Amerika 'ya burslu Kimya Mühendisliği için gönderildi. 1956 yılında Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley 'de Kimya Mühendisliğini birincilikle bitirdi. 1957'de Amerika Birleşik Devletlerinde MİT'den Birincilikle Yüksek Kimya Mühendisi oldu. Alfred Sloan ödülünü aldı. 1959 'da Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de; Kuramsal Kimya Doktorasını yaptı, doktorasını yaparken iki ödül kazandı. 1959 - 1960 yıllarında Amerika Birleşik Devletleri Atom Enerjisi Merkezinde araştırmalar yaptı. 1961'de hem Hanvard, hem de Yale 'de kendisinin yeni Nicem ("Kuvantum ") Kimyası ve fiziği üzerine teorileri hakkında üst düzey derslerde yeni buluşlarını anlattı. 1962 yılında Batı'nın 300 yılda en genç profesörü oldu. 26 yaşında Yale Üniversitesinde; 1962 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi mütevelli heyeti yalnız Oktay Sinanoğlu'na mahsus olmak üzere kendisine Danışman Profesör unvanını verdi. Türkiye 'de de kuramsal kimya bölümünü kurdu. Ortadoğu Teknik Üniversitesinde eğitimin Türkçe olması için uğraş verdi Ama, tabiî olmadı. 1964'de Moleküler Biyoloji konusunda ikinci kürsüsüne Yale Üniversitesi'nde atandı. 1973'te Almanya'nın en yüksek Aleksander von Humboldt Bilim Ödülünü ilk kazanan kişi oldu. 1975'te Japonya'nın Uluslararası Seçkin Bilimci Ödülünü kazandı; yine 1975 yılında özel kanunla Oktay Sinanoğlu 'na ilk ve tek, Türkiye Cumhuriyeti Profesörü unvanı verildi. 1976'da Japonya'ya Türkiye Cumhuriyeti Özel Elçisi olarak gönderildi. Kendisi TürkJapon kültür, bilim ve eğitirfl ilişkilerinin temellerini atmıştır. Amerika Bilim ve Sanat Akademisinin ilk ve tek Türk üyesidir. Hindistan 'm Devlet Misafiri olarak, Hintli Bafanlarla ve Cumhurbaşkanıyla görüşmüştür. Meksika 'da aynı seviyede Üçüncü Dünya Bağımsızlığı için çalışmıştır. 1962 'den günümüze dek ilk TÜBİTAfC Bilim Ödülünü, ilk Sedat Simavi ödülünü, 1992 'de Bilgi Çağı, 1995 'te İLESAM Üstün Hizmet Ödülünü, ayrıca Yılın Fikir Adamı, Yılın Bilim Adamı ödüllerini aldı. Yıldız Teknik, Yesevi Kazakistan ve benzeri birçok kuruluşta profesör, mütevelli heyeti üyesi, Atatürk Kültür Kurumu aslî üyesidir. 250 kadar uluslararası bilimsel yayını, bilim kuramları, çeşitli dillere çevrilmiş kitapları vardır. Türkiye 'de de Türkçe pekçok yayın yapmıştır. Değişik ülkelerde iki kez Nobel 'e aday gösterilmiştir.
"Ey Miskin Hoca Ahmed! Yedi ceddine rahmet! Farsça dilini bilir, güzel söyler Türkçe'yi."
Hoca Ahmed'in Hikmet adını verdigi sözlerinden, kendisini en iyi tanıtan bir beyitiyle söze başlayarak Divan-ı Hikmet nedir, Ahmed Yesevî kimdir kısaca bir tanıyalım.
AHMET YESEVİ KİMDİR?
Ahmed Yesevî bugün Kazakistan'ın Çimkent şehri yakınlarında yer alan Sayram kasabasında dünyaya gelmiş, dinî tasavvufî eğitimini tamamladıktan sonra yine o bölgedeki Yesi (bugünkü adıyla Türkistan) şehrine yerleşmiş, uzun yıllar halkı maneviyat yolunda irşad ettikten sonra burada vefat etmiş bir mutasavvıftır. Anne ve babasını küçük yaşta kaybeden Ahmed Yesevî, bir süre Otırar'daki Arslan Bab isimli şeyhin yanında dinî-tasavvufî eğitim gördü. Onun da vefat etmesi üzerine başka şehirlerde eğitimine devam etti. Eğitiminin ilk aşamasını tamamladıktan sonra dönemin en önemli merkezi olan ve değişik bölgelerden binlerce öğrencinin akınına uğrayan Buhara'ya giden Yesevi, burada dönemin önde gelen din bilginlerinden olan Şeyh Yusuf Hemedani'ye bağlanmıştır. Yesevi, öğretisini hocası Arslan Baba'dan aldığı "ehl-i beyt" sevgisi ve bu doğrultudaki tasavvuf anlayışı üzerine kurmuştur. Bir Türk sufi tarafından kurulan bu ilk büyük "Türk tarikatı", önce Maveraünnehir, Taşkent ve çevresi ile batı Türkistan'da etkili olmuştur. Daha sonra Horasan, İran ve Azerbeycan'da yaşayan Türkler arasında yayılan Yesevi tarikatı, 13. yüz yıldan başlayarak göçlerle Anadolu'ya, oradan da Balkanlara ulaşmıştır.
Önemli ‼️ • Yesevi öğretisinin bu denli etkili olmasının temel nedenlerinden biri; Ahmet Yesevi'nin düşüncelerini anlatmak için, o dönemde gelenek olduğu üzere Arapça veya Farsça'yı değil, Türkçe'yi seçmesidir.
Ne zaman öldüğü kesin olarak bilinmemektedir. Türbesi, Kazakistan'ın güneyindeki Türkistan kentinde 1389 ile 1405 yılları arasında Timurlenk tarafından yapıldı. 2002 yılında UNESCO tarafından dünya tarih eseri olarak kabul gördü. Ahmet Yesevi'nin türbesi Türkiye Cumhuriyeti tarafından TİKA marifetiyle yeniden tamir edilmiştir.
DİVAN-I HİKMET NEDİR, ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
•Hikmet: Hoş, hayırlı anlamlarına gelir.
•Divan-ı Hikmet Ahmet Yesevinin hikmetlerinin birleşmesiyle oluşmuştur.
Önemli ‼️ ***Divan-ı Hikmet'i Ahmet Yesevi yazmamıştır; Ahmet Yesevi'nin kurduğu tarikattaki Şaban Durmuş, Ahmet Yesevi'nin görüşlerini ve düşüncelerini kitap haline getirmiştir.
•Sade ve yalın bir dil kullanılmıştır. •Aruz ve hece ölçüsü kullanılmıştır. •Dörtlük ve beyitle yazılmıştır. •Didaktiktir ve manzum bir eserdir. •Türk tasavvufi edebiyatının bilinen ilk eseridir. •Eser Karahanlı Türkçesinin Hakaniye Lehçesiyle yazılmıştır. •Şiirlerde ulusal ögeler (ölçü, nazım biçimi, yarım uyak) ile İslamlıktan gelme yabancı ögeler (din ve tasavvuf konuları, yabancı sözcükler) bir arada kullanılmıştır. •Eserin uyaklanışı abcd dddb eeeb şeklindedir. Dördüncü dizelerin birbiriyle uyaklı oluşu hatta zaman zaman aynen tekrarlanışı bu şiirlerin musiki ile okunmak için söylendiğini gösterir.
***İlk zamanlarda Divan-ı Hikmet içerisinde 144 hikmet ve 1 münacaat bulunurken özellikle günümüze yakın zamanda elde edilen yeni hikmetler ile bu sayının 215 adedin üzerine çıktığı bilgisi bulunmaktadır.
•Hece vezniyle yazdığı şiirlerle öğretisinin hızla yayılmasını ve kuşaktan kuşağa kolayca aktarılmasını bu yolla sağlayan Yesevi'nin "Hikmet" olarak adlandırılan ve yüzyıllarca sözlü olarak yaşatılan şiirleri, 15. Yüzyılda yazıya geçirilerek "Divan-ı Hikmet" adı altında toplanmış ve kutsal bir kitap olarak elden ele dolaşmıştır.
***
Genel hatlarıyla Ahmed Yesevî ve Divan-ı Hikmet hakkında bilgi sahibi olduğumuza göre şimdi, sitede henüz hiç okunmamış, satışı olmayan, ancak her sayfasından kalite ve emek akan bu kitaba nasıl ulaştığıma ve kitabı nasıl bulduğuma gelelim.
Bundan bir kaç yıl evvel üniversitedeki bölüm başkanımız, saygıdeğer hocam Musa Yıldız, Ahmet Yesevî üniversitesi'ne önce rektör daha sonra ise Mütevelli Heyeti Başkanı olarak atanmıştı. Geçtiğimiz günlerde de bir konu hakkında görüşmek üzere ziyaretine gittiğimde bana, Üniversite Mütevelli Heyeti Başkanlığınca hazırlanan bu kitabı ve aynı kitabın Arapça'sını hediye etmişti. O zaman pek fazla inceleme fırsat bulamamıştım ancak dün başladığım resmen sanat eseri olan bu kitabı elimden düşürmemem sonucu bugün bitirdim. Ve daha önce hiçbir kitapta böylesine bir emek görmediğim, her bir sayfasındaki dizayna, emeğe, sanata hayran kaldığım bu kitap hakkında kısa bir fikr-i beyanda bulunacağım.
KİTABIN İÇERİĞİ HAKKINDA
Kitabın ilk sayfalarında Ahmed Yesevî'nin hayatı, eğitimi, görüşü gibi genel bilgilere yer verilmiş. Hoca Ahmed Yesevî'ye olan saygı cümlelere ilmek ilmek işlenmiş resmen. Kısa kısa onunla ilgili menkıbelere yer verilmiş. Daha sonra eserleri üzerinde durulmuş, eserlerin içerikleri hakkında ufak bilgiler yer alıyor.
Eserleri: • Divan-ı Hikmet • Fakr-name • Risâle der Âdâb-ı Tarîkat • Risâle der Makâmât-ı Erba'în
Daha sonra Yesevîlikte Tasavvufî Eğitim kısmı var ki bu kısımda Yesevîlikte olması gereken her ayrıntıya ve levazıma yer verilmiş. 6 tane olması/yapılması gereken şey var ki her nefsin kaldıramayacağı gerekliliklere şahit oluyoruz bu bölümde. Tasavvufu daha iyi anlayabilmemiz adına oldukça güzel bilgiler edinebiliriz buradan.
Tüm bu saydıklarıma 60 sayfada yer verilmiş, 60. sayfadan sonrası ise Divan-ı Hikmet rubailerinin Osmanlıca yazımı, altında Latin alfabesiyle transkripti ve sayfanın en altında ise günümüz Türkçesine uyarlanmış hali mevcut. Ben kitabın en çok Hikmetler kısmını beğendim.
Sayfa düzeni ve dizaynını size daha iyi aktarabilmek adına bir kaç örnek sayfa paylaşacağım. Sizlerin düşünceleri ne yönde olur bilmiyorum ama ben kitapta ki her bir ayrıntıya hayran kaldım, ortada büyük bir emek, uğraş olduğu kanaatindeyim.
Sayfa 184
Retro Hanım, Ahmet Yesevi'yi inceledi.İLİM KİTABIDIR, PARA İLE SATILMAZ !
2 okunma
4 okunma
1 okunma
69 okunma
2 okunma
9.648 okunma
2 okunma
4 okunma