100 Soruda Türk Basın Tarihi
Hıfzı TopuzSayfa Sayısına Göre 100 Soruda Türk Basın Tarihi Sözleri ve Alıntıları
Sayfa Sayısına Göre 100 Soruda Türk Basın Tarihi sözleri ve alıntılarını, sayfa sayısına göre 100 Soruda Türk Basın Tarihi kitap alıntılarını, etkileyici sözleri 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.1877 yılının ortalarına doğru, Kanunu Esasî'nin ilânından ve Meclisi Mebusan'ın açılmasından bir süre sonra yayınlanan resmî tebliğde şöyle denmektedir:
"Eskiden, gazeteler yokken dedikodular yalnız ağızlarda dolaşırdı. Şimdi herkes aklına geleni birer gerçekmiş gibi yayınlıyor. Gazetelerde çıkan yazılan da herkes tümüyle gerçek sanıyor. Bu yüzden ortaya çıkan yanlışlar eskisinden çok önemlidir. Hükümetin icraatı aleyhine dil kullananlar fesatçı sayılacağı ve bu çeşit yazılar yazanlara karşı gereken şiddetli kanunî tedbirlerin alınacağı cümlenin malûmu olmak üzere devlet adına bu durum şimdiden ilân olunur."
Sayfa 32Kitabı okudu
Osmanlı tarihinde "İstibdat Dönemi" denen, Abdülhamid'in 30 buçuk yıllık diktatörlük dönemi Türk basınının en karanlık çağıdır. Abdülhamid tahta çıktıktan bir süre sonra çok güdümlü ve tekelci bir yönetime yönelmiştir. Yeni Anayasanın ilanı (23 Aralık 1876) ve bundan birkaç ay sonra da Mebusan Meclisinin toplanması (19 Mart 1877) Padişahın eğilimlerinde hiçbir değişiklik yapmamıştır. Abdülhamid'in, daha Birinci Meşrutiyetin ilk aylarında basına karşı alınmasını istediği tedbirler bunun delilleridir. Padişah 20 Eylül 1877'de yayınlanan Sıkıyönetim Nizamnamesi ile gerekli gördüğü zamanlarda gazeteleri kapatma yetkisini eline almıştır. Balkan ülkelerinin çıkarttığı bağımsızlık savaşları ve Çarlık Rus-ya'nın Osmanlı İmparatorluğuma saldırısı ülkedeki havayı büsbütün gerginleştirmiş ve hükümdar dış tehlikeleri bahane ederek otuz buçuk yıl sürecek olan büyük bir baskı rejiminin temellerini atmıştır.
Sayfa 36
İstibdat Döneminde sansürün nasıl uygulandığını çeşitli belgelerden ve o dönemde yaşamış bazı gazetecilerin anılarından anlıyoruz.
Bu belgelerin en önemlilerinden biri Mabeyn'den, yani Yıldız Sarayı Başkâtipliği'nden Matbuat Müdürlüğü'ne gönderilen yönergedir (talimat)(2).
"Yıldız Sarayı Hümayunu Baş kitabet Dairesi
1- Her şeyden önce
Sayfa 37Kitabı okudu
"0 = AH" favorim :D
O dönemden kalma belgelerde şu kelimelerin çıkartıldığı belirtiliyor: Grev, suikast, ihtilâl, anarşi, sosyalizm, dinamo, dinamit, infilâk, kargaşalık, hal, (hükümdarın tahttan indirilmesi), kıtal, (vuruşma), Kanunu Esasî, hürriyet, vatan, müsavat (eşitlik), Bosna, Hersek, Makedonya, Girit, Kıbrıs, Yıldız, büyük burun (Abdülhamid'in burnu büyük olduğu için bu kelime yasak edilmişti), Murad (Sultan Murad anlamına gelebildiği için), istibdat, beynelmilel (uluslararası), veliaht, cumhuriyet, mebuslar, Ayan azası, bomba, Mithat Paşa, Kemal Bey, inkılâp, tahtakurusu, (yanlışlıkla «tahtı kurusun» diye okunabileceği için); kimya ile ilgili yazılarda 0 = AH gibi simgelerin kullanılması yasaktı, çünkü bunlar «Abdülhamid=sıfır» anlamına gelebilirdi; hasta (hasta adam, yani Osmanlı İmparatorluğu), kardeş (yani Sultan Murad), vb.
Sayfa 38 - Istibdatta hangi sözler yasaklanmıştı?Kitabı okudu
Bazı kelimelerin kullanılması yasak edilmişti. Sansür memurları elde yazılı bir kural olmadığı halde bunları yazılardan çıkartıyorlardı. O dönemden kalma belgelerde şu kelimelerin çıkartıldığı belirtiliyor:
Grev, suikast, ihtilâl, anarşi, sosyalizm, dinamo, dinamit, infilâk, kargaşalık, hal, (hükümdarın tahttan indirilmesi), kıtal, (vuruşma), Kanunu Esasî, hürriyet, vatan, müsavat (eşitlik), Bosna, Hersek, Makedonya, Girit, Kıbrıs, Yıldız, büyük burun (Abdülhamid'in burnu büyük olduğu için bu kelime yasak edilmişti), Murad (Sultan Murad anlamına gelebildiği için), istibdat, beynelmilel (uluslararası), veliaht, cumhuriyet, mebuslar, Ayan azası, bomba, M ithar Paşa, Kemal Bey, inkılâp, tahtakurusu, (yanlışlıkla «tahtı kurusun» diye okunabileceği için); kimya ile ilgili yazılarda 0 = AH gibi simgelerin kullanılması yasaktı, çünkü bunlar «Abdülhamid=sıfır» anlamına gelebilirdi; hasta (hasta adam, yani Osmanlı İmparatorluğu), kardeş (yani Sultan Murad), v.b.
Sayfa 38 - İstibdat döneminde sansür
İstibdat Dönemi:
Bazı kelimelerin kullanılması yasak edilmişti. Sansür memurları elde yazılı bir kural olmadığı halde bunları yazılardan çıkartıyorlardı. O dönemden kalma belgelerde şu kelimelerin çıkartıldığı belirtiliyor: Grev, suikast, ihtilâl, anarşi, sosyalizm, dinamo, dinamit, infilâk, kargaşalık, hal, (hükümdarın tahttan indirilmesi), kıtal, (vuruşma), Kanunu Esasî, hürriyet, vatan, müsavat (eşitlik), Bosna, Hersek, Makedonya, Girit, Kıbrıs, Yıldız, büyük burun (Abdülhamid'in burnu büyük olduğu için bu kelime yasak edilmişti), Murad (Sultan Murad anlamına gelebildiği için), istibdat, beynelmilel (uluslararası), veliaht, cumhuriyet, mebuslar, Ayan azası, bomba, Mithat Paşa, Kemal Bey, inkılâp, tahtakurusu, (yanlışlıkla «tahtı kurusun» diye okunabileceği için); kimya ile ilgili yazılarda 0 = AH gibi simgelerin kullanılması yasaktı, çünkü bunlar «Abdülhamid=sıfır» anlamına gelebilirdi; hasta (hasta adam, yani Osmanlı İmparatorluğu), kardeş (yani Sultan Murad), v.b.
Sayfa 38 - Gerçek Yayınevi, Yeniden Yazılmış İkinci Baskı: 1996Kitabı okudu