Alengirli Filmler
Mustafa ZiyalanSözler ve Alıntılar
Şiir yazmak ve film yapmak aynı şey/midir?
Doğrudur, şiir yazan biri hasta da olabilir. Yine doğrudur, kafaya takmadan şiir varedebilmek olanaksızdır. Kafaya takılmazsa yoktur şiir. Şiir bir saplantı da olabilir, bir saplantıya da dönüşebilir sonunda, ama burada sözünü etmek istediğim bir saplantıdan çok, şiire özgü —kişiye, dile özgü şiir evrenleriyle örtüşen, etkileşen— ama aynı zamanda da özerk bir evrenin yaratılıp varedilebilmesinin şiir üretimi açısından taşıdığı asal önem. Bir ozanın dediği gibi kalleş olmaya, kalleşlik etmeye gerek olduğunu hiç sanmıyorum. Ama o evreni yaratabilmek, varedebilmek gerekir diyorum. Gündelik yaşamı buna göre dönüştürmek neredeyse olanaksız, çünkü gündelik yaşam özerkliklere olanak tanımamak, son çözümde şiire yer vermemek eğiliminde, çünkü şiirin gündeliğe aykırı —aykırıkçı— doğasını seziyor. Gündelik ortalama, ortalama gündelik şiire düşman. Düşman olmak durumunda.
Sayfa 8
Nuri Bilge Ceylan’ın Mayıs Sıkıntısı’nı gördüm. (...)
Film, özetinin -film içinde film- yine bayat durmasına, yönetmenin ailesini kullanarak kendine, anlaşılan kendi film serüvenine ilişkin bir film yapmasına karşın hepten kendi üstüne katlanıp gitmemeyi, taze olabilmeyi başarıyordu. Bir belgeseli, en önemlisi de kendine özgü bir temposu olan bir belgeseli andırıyordu. Kimi yanlarıyla uzaktan uzağa İranlı Abbas Kirostami’nin filmi Kirazın Tadı’nı anımsattı bana.
Sayfa 19
Benim için filmlerini birer imge, birer imge evreni olarak yarattığı için sinemada şiir yapan bir ozandır Tarkovski...
Sayfa 22
Silver Surfer değildik ama bizi de anlamadılar
Dünyalılar onu anlamıyor. İçlenip ağladığı oluyor.
Sayfa 28
Yılmaz Güney
Bu en son izlediğim örnekten, çaaat diye izlediğimi anımsadığım ilk gariban örneklerine atlayabilirim: Yılmaz Güney’in canlandırdığı kişilere. Şu filmlerin adlarına bakmak yetmese de âlemin kurallarını açıklar gibidir: Güney Ölüm Saçıyor, Çifte Yürekli, Beyoğlu Canavarı, Kasımpaşalı. Bu filmlerin başkişisi -Çirkin Kral!- çoğunlukla susar. Duruşu yadsınamaz ama ne olduğu da tam -ya da hiç- sezilemeyen bir anlam ve önemi imler.
Sayfa 14
en gereksiz film serisi
Bence korku filmlerini gerilim filmlerinden ayıran başlıca özellik, olası sonun, ölümün kanlılığından çok, belirsizliği, bulanıklığıdır. Testere (Saw) gibi “işkence pornosu” denilen filmlerin irkiltici, mide bulandırıcı olsalar da, korkutucu olmayışları bu yüzden.
Sayfa 31
Metin Erksan’ın Kuyu’sunu anımsıyorum. Ancak ölerek ya da öldürerek kurtulunabilecek bir aşktı, bir tutkuydu o filmdeki. Buradan başlayınca, Metin Erksan’ın Türkiye’nin kafaya tak(ıl)an, takıntı/lı sinemasının en aklımda kalan, benim için en belirgin yönetmeni olduğunu anlıyorum. Sevilen kişinin dev fotoğraflarının, vitrin mankenlerinin dolaştığı Sevmek Zamanı ya da (bir kadınla kendini öldürmesi için kiraladığı adam arasındaki imkânsız aşkı konu eden) Sensiz Yaşayamam kafaya tak(ıl)an, takıntı/lı filmlerin gerçekten görkemli örnekleriydi bence.
Sayfa 7