Çağın etkisinin imparatorluk içerisinde en belirgin olduğu Rumeli'de geçen öğrencilik yıllarından sonra,1910'da askeri manevralara katılmak için gittiği Fransa'daki günler ve özellikle bağımsızlığına yeni kavuşan Bulgaristan'ın başkentindeki Ataşemiliterlik yılları,M.Kemal'in Batı'yı,Avrupa'yı oldukça yakından tanımasını sağlamıştı. Trablusgarp'da da bu uygar görünüşün sömürgeci öbür yüzüyle karşı karşıya gelmiş, vatan savunmasının ilk uygulamalarını orada yapmıştı.Şam'da geçen günlerle Balkan bozgunu ise imparatorluğu kurtarmanın artık mümkün olamayacağını göstermişti.
Atatürk'ün düşün yaşamımıza getirdiği en önemli yeniliklerden biri, reform ve yenilik alanında "şikâyet" ve "inleyiş" edebiyatı yerine, "olumlu meselelerin özüne ehemmiyet veren" bir anlayışı yerleştirebilmiş olmasıdır.
4289 bibliyografik künyeden oluşan zengin kitaplığının belli başlı alanlara dağılımı şu şekilde: Tarih: 862; Askerlik: 261; Siyasal Bilimler:204; Hukuk: 181; Din: 161; Dil, Dilbilim: 154; Ekonomi: 144; Felsefe, Psikoloji: 121; Sosyal Bilimler:81
Aynı zamanda özellikle İstanbul Üniversitesi Kitaplığı da yararlandığı kitaplıklar arasında yer alıyor.
"Kuşkusuz, düşüncelerin, inançların başka başka olmasından yakınmamak gerekir. Çünkü bütün düşünceler ve inançlar bir noktada birleştiği durumda, bu, hareketsizlik işaretidir, ölüm işaretidir"
Türk tarihinde de istilacı orduların izmir' den denize dökülmesi, bizim ulusal tarihimiz için dünya tarihinde yepyeni bir dönem olacaktır. Bu da artık istila için hiçbir memleketin özgürlük ve bağımsızlıklarını yok etmeğe olanak bulunmayışıdır. Eğer haksızlığa uğramış Asya ve Afrika ulusları, bizim bağımsızlık mücadelemizden bir ibret dersi almışlarsa, kendileri için pahalıya da mal olsa, bu yola gireceklerdir. Özgürlük ve bağımsızlıktan yoksun bir ulus için, yaşamanın ne anlamı, ne de zevki vardır.