Çayönü'nde İnsan
Metin ÖzbekSözler ve Alıntılar
Bırakamadım sarıyor
Çayönü'nde kadın nüfusun yarıdan fazlası 30 yaşına gelmeden, genç yaşlarda ölmüştür. Kadınların bu yaş aralığı içinde sıklıkla yaşamlarını yitirmelerinin temelinde, büyük olasılıkla hamilelik ve doğum sırasında karşılaştıkları ölümcül riskler yatmaktadır.
Erişkinlerin ortalama ölüm yaşı 35'tir. Erkeklerde ortalama ölüm yaşı 37,kadınlarda 33'tür.Demek ki, ortalama insan ömrü o çağlarda günümüze oranla çok düşüktü. Anadolu'da bugün ortalama insan ömrü 65 yılı geçti.İlk köy hayatına başlayıp,çiftçilik ve hayvancılığa dayalı geçim ekonomisine geçtiğimizde, ömrümüz oldukça kısa imiş;örneğin Çatal Höyük toplumunda 32, Aşıklı'da 36, Yunanistan'da 30, Kıbrıs'ta 34 ve lran'da 25 idi.Son 10.000 yıl içinde ortalama insan ömrü iki kat arttı. Cilalı Taş Devri'nden sonra asıl önemli artış Orta Çağ'dan itibaren oldu.
Son
Hangi toplumda bebek ölümleri çok yüksek oranda görülüyorsa, orada aynı zamanda
doğurganlık da fazladır. Bu doğal bir nüfus dinamiğidir.Yüksek ölümlülük=yüksek doğurganlık , nüfus biliminde adeta değişmez bir denklem olmuştur.
Sayfa 14Kitabı okudu
Diş çürümesindeki asıl önemli artış, tarımın başlamasıyla oldu. Artık karbonhidratlı yiyecekler, insanoğlunun ayrılmaz bir parçası oldu.Bol miktarda hasadı yapılan tahılların, öğütülüp un haline getirildikten sonra,ekmek başta olmak üzere bir çok yiyeceklerde kullanılması, çürüğe davetiye çıkarmakta idi. İnsanoğlunun beslenme alışkanlığında Cilalı Taş Devri'nden itibaren köklü bir değişme oldu.
Karbonhidratların bolluğu diş çürüklerini beraberinde getirdi
Çayönülü bebek ve çocukların süt dişlerinde ise çürük yok denecek kadar azdır; zaten tarihöncesi insanların süt dişlerinde çürük hemen hemen hiç görülmez.
Günümüz Türk toplumunda B-talasemi allel genlerinin toplam sayısı 43'tür.Bu mutant genlerin, Anadolu'da vaktiyle yaşamış eski toplumlardan miras olarak kalmış olabileceği düşünülmektedir. Özellikle yoğun bir yerleşime tanık olduğumuz Anadolu'nun Neolitik Çağ toplumları arasında, bu kalıtsal aneminin ilk kez ortaya çıktığını düşünmek son derece mantıklıdır. İşte, o çağ insanlarına ait iskeletler üzerinde sürdürülmekte olan eski DNA analizi bu açıdan büyük önem taşımaktadır.
Zamanımızdan 7000 yıl önce Şili'de yaşamış avcı toplayıcı kızılderililerde ve Kuzey Amerika'da Dakota bölgesindeki Sioux kızılderililerinde kulak tümörü çok yaygındı.Araştırmacılar,kulak tümörünün erkeklerde ve yaşlılarda daha sık görüldüğünü ifade eder ve bu rahatsızlığın ortaya çıkmasından ise, sık sık suya dalarak balık avcılığı yapılmasını sorumlu tutarlar.Akarsularla iç içe yaşayan Çayönülülerden bazılarının,olasılıkla böyle bir balık avlama yöntemini alışkanlık haline getirmiş olabileceği düşünülebilir.
Sayfa 33Kitabı okudu