Ülkemizin çağdaşlaşmasında çok önemli bir dönemeç olan köy enstitülerinin hayata geçiş sürecinde ilk kurulan iki enstitüden biri Çifteler Köy Enstitüsü’dür.
Çifteler Köy Enstitüsü’nün kuruluşuna giden yol, İsmail Hakkı Tonguç’un “Bakanlığa ait Çifteler Harası’nın bulunduğu Mahmudiye’de bir eğitmen kursu açıyoruz” sözleriyle başlar. Bunu 1936 ve 1937’de Eskişehir’in Mahmudiye ve Hamidiye köylerinde açılan ilk eğitmen kursları ile ilk köy öğretmen okulunun hizmete girişi izler. Çalışmalardan olumlu sonuçlar alınmasıyla 17 Nisan 1940 tarihinde her iki yöreyi de içine alan Çifteler Köy Enstitüsü hayata geçer. Toprağın kıraçlığına, iklimin sertliğine karşın eğitmenlerin ve enstitü öğrencilerinin inanç ve gayretleriyle toprak canlandırılır. Ekilen tohumlar sadece toprağa değil, geleceğe de dairdir.
İlyas Küçükcan, enstitüleşme sürecinin “fideliği ve laboratuvarı” olarak nitelendirdiği ve kendisinin de mezunu olduğu Çifteler Köy Enstitüsü’nün tarihsel sürecini, eğitmenlerin ve öğrencilerin eğitim tarihine katkılarını sunarken döneme ait yaşanmışlıkları da aktarıyor.
Köy enstitüleri projesi kapsamında birçok konuda ilk uygulamaların gerçekleştirildiği ve bu anlamda öncü olma niteliği taşıyan Çifteler Köy Enstitüsü, köy enstitülerinin uzun tarihinde önemli bir yer tutmaktadır.
