Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Hayvan: İmge, Simge, Gerçeklik

Cogito - Sayı 32

Cogito Dergisi

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
İnsan, hayvanlardan farklı olarak, doğduğunda neredeyse daha yaşamaya başlamış değildir; çıplak ve zayıftır. Herhangi bir harekette bulunmayı beceremez; her şeye katlanmaktan başka yapabileceği bir şey yoktur; yaşamı, kendisine edilecek yardımlara bağlıdır.
İnsanın hayvanların yaşam ve güçleri üzerindeki (egemenlik) hakkı şu gerçeğe dayanır: Bilinçteki netliğin artmasıyla acı çekme de aynı ölçüde arttığından, hayvanın ölüm ya da çalışma yoluyla çektiği acı, insanın yalnızca hayvanın etinden ya da gücünden yoksun olmakla çekeceği acı kadar büyük değildir. (“Hayvanlar Üzerindeki Hakların Sınırları”-ArthurSchopenhauer)
Reklam
İnsan öyle garip bir yaratıktır ki zevk aldığı şeyler konusunda da yasaklar getirmeye bayılır. Yine başlıca yasakların tabular biçiminde seks ve yiyecek alanlarında getirildiğini görürüz. Kutsal Kitap ise Tanrı’nın belli bir ağacın meyvalarını Adem’e yasaklamasıyla yiyeceğe getirilen ilk sembolik yasağı gösterir.
İnsanı hayvanlardan ayıran önemli özellik, birçok şeyi tat almak ya da zevk almak için yapıyor olması. Bunların başında da hiç kuşkusuz seks ve beslenme geliyor. Hayvanlar içgüdülerinin kendilerine emrettiği zamanlarda seks yaparlar, oysa bunu kültürünün bir parçası haline getirerek bir eğlence unsuru yapan insandır.
Dünya coğrafyası kâşiflerce tümden arşınlandı gibi görünüyor ve biz “sıradan insanlar” ‘1’ rakamıyla başlayan binli yılları İsa’sız geride bırakmanın hoyratlığıyla sevgili gezegenimizden sıkıldığımızı gözlerimizi gökyüzüne çevirebildiğimiz anlarda yineliyoruz. “Keşfedildi” derken bile payımıza düşen hiçliği dünya kadar büyütüp körlüğümüze iğneliyoruz.
İnsanlarla ilgili çıkarımlarda bulunmak için hayvanları kullanan bütün psikolojik araştırmalarda karşılaşılabilecek bir açmaz vardır. Eğer hayvan denekler bize, bir model oluşturacak ölçüde benzemiyorlarsa, o zaman deneyler anlamsızdır. Yok eğer hayvanlar bize bir model oluşturabilecek kadar benziyorlarsa, o zaman onlara insanlara etmeyeceğimiz şekilde muamele etmeyi haklı çıkarmak imkânsızdır.
Reklam
Salt biyolojik farklar ahlaki açıdan anlamlı mıdır? Biz anlamlı görmüyoruz. Köpek ya da ördek değil de insan olduğumuzu söylemek, “üreme kapasitesi olan belli bir hayvan grubu”na mensup olduğumuzu söylemekten başka bir şey değildir. Irkçılık ve cinsiyetçilik tam da bu nedenle ahlaki açıdan savunulamaz.
100 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.