Epistemoloji
Murat BaçEpistemoloji Gönderileri
Epistemoloji kitaplarını, Epistemoloji sözleri ve alıntılarını, Epistemoloji yazarlarını, Epistemoloji yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
İnsanlar genellikle bilişselliklerinin son derece sınırlı olduğunu gözden kaçırma eğilimindedir.
Sayfa 115
Şüpheci yönleri olan kişilerin, kendilerini karşı görüşlere ve akıl yürütmelere çekinmeden açmalarından ve radikal sorgulama alışkanlığı edinmelerinden dolayı, inanç sistemlerinin darbelere daha dayanıklı ve daha iyi gerekçelendinilmiş bir konuma geleceği de açıktır.
Sayfa 77
İronik insanlar sarsın etrafımızı
Rorty’nin kullandığı hâliyle ise, ‘ironi’ deyimi farklı bir içerik kazanır. “İronik birey” büyük sorulara nihai yanıtlar bulma merakını hafife alan kişidir. İroni yapmak felsefede Sokrates’in uyguladığı sorgulayıcı yönteme geri dönmektir. Bu anlamda, “ironi” kavramı ile yakın ilişki içinde olan bir diğer kavram da “olumsallık”tır. Olumsallık, felsefi olarak, “zorunluluk” veya “mutlaklık” kavramının tersini ifade eder. İronik ve olumsalcı insanlar düşünsel açıdan yolda olmayı ve düşünsel maceralarına devam ederek yaşamayı tercih ederler. Bu yaklaşımı benimseyen kişiler, kendi inanç sistemlerinin doğruya veya hakikate karşılık geldiğini değil, farklı bakış açılarından dünyaya bakabilmenin düşünsel bir meziyet olduğunu düşünürler. İronik kişiler, metafiziksel hedeflerden uzaklaşarak bağlamsal durumları dikkate alırlar. Kısaca söylemek gerekirse, “düşünsel ironi”, felsefenin geleneksel sorularından ve evrensel meraklarından uzaklaşmak anlamına gelir.
Sayfa 251 - Anadolu Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
Berkeley’e göre, zihinden tamamen bağımsız bir madde veya nesne düşüncesi kabul edilemez. Algıladığımız nesnelerin algılanmamış (veya “asıl”) hâllerinin nasıl olduğunu kafamızda canlandıramayız. Algı, ister istemez, kendisini algılanan nesneye katar. Maddesel dünyanın nesnelerinin zihinden tamamen bağımsız olduğunu ilan edip, ardından zihnimizi kullanarak o nesnelerin fiziksel olarak (yani, “gerçekten”, “kendi içlerinde”) nasıl olduklarından söz etmek, Berkeleyci bir açıdan bakıldığında, çok tutarlı bir yaklaşım değildir. Eğer zihnimizi kullanarak zihinsellikten etkilenmeden var olan maddesel bir gerçekliği açıklamaya veya betimlemeye kalkarsak, “madde” dediğimiz şey nesnelliğini bütünüyle kaybetmez mi? Daha önemlisi, eğer Berkeley haklıysa, maddesel olan varlıkları her tasarlayışımızda zihinselliğin işin içine girdiğini ve “maddesel” olanın epistemolojik anlamda elimizden kaçtığını kabul etmemiz gerekmez mi?
Sayfa 160 - Anadolu Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
Görüngücülük
Hume’cu perspektife göre biz, bir anlamda, algısal deneyimden gelen görüntülerin oluşturduğu zihinsel bir sinema perdesini izleyen seyircilere benzeriz. Algı sırasında zihnimizde yeşil bir elmanın görüntüsü oluştuğunda, bu görüntünün zihnin dışında bir nesneden kaynaklandığını düşünmeye eğilimli olmamız anlaşılır bir durumdur. Ancak bu, Hume’a göre, metafizik nitelikte bir varsayımdır. Bizim zihinsel verilerin (idea’ların) düzeyini aşarak varlık alanında ne olup bittiğini “görmemiz” akılcı bir tasarım değildir.
Sayfa 136 - Anadolu Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu